Yeşil kartlılar, sağlık hizmetlerini özel sağlık sigortasıyla karşılayanlar, ayda 30 günden az çalışanlar, memurlar, işçiler, emekliler, işsizler, sigortasız çalışanlar, öğrenciler, okumayan çocuklar, 25 yaşını dolduran üniversite öğrencileri... Genel Sağlık Sigortası (GSS) kimi nasıl etkileyecek? Türkiye genelinde 9,5 milyon yeşil kartlı vatandaş gelir testine girecek. Testte yoksul olmadıkları anlaşılan vatandaşlar 35 ila 213 lira aylık prim ödeyecek. Teste hiç girmeyen ise otomatik olarak 213 liralık prim yüküyle karşı karşıya kalacak. SGK'ya kayıtlı olmayan 1,7 milyon vatandaşların 31 Ocak'a kadar SGK'nın kapısını çalmak zorunda. Aksi halde SGK her birini aylık 213 lira prim borcu ödemeye mahkum edecek. 31 Ocak'ı kaçırmayın! GSS'NİN YASAL DAYANAĞI NEDİR? Genel Sağlık Sigortası 2006 yılında 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile uygulamaya kondu. Ancak teknik çalışmalar yetişmediği için 2008 ve 2010 yıllarında yayınlanan kanunlar ile uygulama 2'şer yıl ertelendi. Yasayı hayata geçiren yönetmelik 28 Aralık 2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Böylece zorunlu GSS uygulaması 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle resmen başlamış oldu. DÜZENMELEYLE NE HEDEFLENİYOR? Bu düzenleme ile Türkiye genelindeki tüm vatandaşların sigorta kapsamı içerisine alınması hedefleniyor. Bu uygulama yeşil kart sistemini de tamamen kaldırarak, bunun yerine geliri olmayanın sigorta priminin devlet tarafından ödenmesini, geliri olanın ise gelir düzeyine göre prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmasını düzenliyor. Yeni sistem devletin sigorta prim gelirini artıracak. Sadece gerçek yoksulların sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını öngören bir mekanizma kurulmuş olacak. Bu sayede devletin kara deliklerinden biri kapanmaya başlayacak. KİMİ İLGİLENDİRİYOR KİMİ İLGİLENDİRMİYOR? Özel veya kamuda çalışan işçiler, tüm devlet memurları, kendi adına bağımsız çalışanlar, isteğe bağlı sigortalı yaptırmış olanlar, işsizler, yeşil kartlılar, herhangi bir işte çalışmayan ev kadınları ve Türkiye'de bulunan sigortasız yabancılar GSS kapsamında olacak. Bunların dışında kalan milletvekilleri, kendi ülkesinde sigortalı olan ve Türkiye'de bulunan yabancılar, zorunlu askerlik görevini yerine getiren er ve erbaşlar ile yedek subaylar (650 bin kişi), tutuklu ve hükümlüler (127 bin kişi) GSS dışında kalacak. Ancak 2013 yılından sonra bunlar da GSS kapsamına alınarak 74 milyon kişinin tamamı GSS'li olacak. TESTE KİMLER BAŞVURMAK ZORUNDA? Halen bir işte çalışan memur, işçi, bağımsız çalışan, isteğe bağlı sigortalı olan ve yeşil kartlılar dışında kalan herkes gelir testine başvurmak zorunda. 18 yaşından küçükler ile emekli ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin gelir testi yaptırması gerekmiyor. Memur, işçi, emekli ve esnafın durumu değişti mi? Hayır, herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Memur, işçi, emekli, esnaf ve bunların bakmakla yükümlüğü olduğu kişiler aynı şekilde sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecek. Gelir testi yaptırmaları gerekmiyor. Yeşil kartlılar ne olacak? Yeşil kartlılar, kartlarının vize tarihine kadar sağlık yardımlarından aynı şekilde yararlanmaya devam edecekler. Kartlarının vize tarihi dolduğunda ise 1 ay içinde sosyal yardım vakıflarına gelir testi için başvuruda bulunacaklar. Gelir testinden geçenler herhangi bir prim ya da ücret ödemeden GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecekler. Nereye başvurulacak? Gelirin testi için gerekli başvuru, kişinin kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yapılacak. Vakıflara kaymakamlıklar aracılığıyla ulaşmak mümkün. Özürlülük ve yaşlılık gibi nedenlerle bizzat başvuruda bulunamayacak olanların başvurusu vekili tarafından yapılacak. Kim ne kadar prim ödeyecek? Gelir testi yapılırken, evli çocuklar hariç aynı evde yaşayan ailenin aylık tüm gelir ve giderleri tespit edilerek, hanede yaşayan aile bireyi sayısına bölünecek. Kişi başına gelir, brüt asgari ücretin üçte birinden az yani 295 TL ise sağlık primini SGK üstlenecek. Kişi başı geliri 295 ila 886,5 TL arasında olanlar aylık 35,5 TL sağlık primi ödeyecek. Kişi başına gelir asgari ücret ile asgari ücretin iki katı (886,5 TL ila bin 773 TL) arasında ise aylık 106,4 TL; kişi başı geliri asgari ücretin iki katından daha fazla ise aylık 213 TL zorunlu sağlık primi ödeyecek. Test yapılıncaya kadar durum ne olacak? Gelir testi yaptırması gereken kişiler, SGK tarafından re'sen tescil edilecek. Bu kişiler için, gelir testleri sonuçlandırılıncaya kadar prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 günlük tutarı prime esas asgari kazanç tutarı olarak esas alınarak primleri tahakkuk ettirilecek. Test sonucuna göre kişilerin prim ödemesi gerekip gerekmeyeceği, ödeyecekse hangi tutarda ödeyeceği netleşecek. Son başvuru tarihi ne zaman? SGK'da herhangi bir kaydı olmayan kişiler en geç 31 Ocak 2012 tarihine kadar gelir testini yaptırmak üzere başvuruda bulunması gerekiyor. Yeşil kartlılar ise kartlarındaki vize tarihinin dolmasının ardından 1 ay içinde başvuru yapacaklar. Aynı aileden herkes tek tek mi başvuracak? Gelir tespitinde, aynı evde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük anne ve büyük babadan oluşan aile esas alınacak. Aynı aile üyelerinden biri veya birkaçı başvuruda bulunsa bile başvuru formunda hanede yaşayan tüm fertlere ait bilgiler yer alacak. Aile içinden birden fazla kişi gelir testine tâbi tutulacak kişi durumundaysa tek form ile başvuru yapılacak. Teste gerek olmayan gelir ne kadar? Gelir testine tabi tutulacak kişilerden, aile içinde kişi başına düşen gelirinin asgari ücretin iki katından fazla olduğunu beyan edenler için gelir testi yapılmaksızın, beyan edilen gelir esas alınarak genel sağlık sigortası kaydı yapılacak. Test yaptırmayanlar ne kadar prim ödeyecek? Gelir testi yaptırmak istemeyenler ile genel sağlık sigortası kaydının yapıldığına dair tebligatın yapıldığı tarihten itibaren 1 ay içinde gelir testi yaptırmayanlar, gelirleri asgari ücretin iki katı yani bin 773 lira olduğu kabul edilerek 212 lira 76 kuruş prim ödemek zorunda kalacaklar. Bu kişiler yoksul dahi olsa test yaptırmadıkları için prim yüküyle karşılaşacaklar. Gelir değişince test yenilenecek mi? Ailedeki kişi sayısı doğum, ölüm, evlenme, boşanma gibi nedenlerle artması ya da azalması durumunda gelir tespiti yenilenecek. 3 ayda bir aile içindeki bireylere ait gelir verileri otomatik olarak güncellenecek. Geliri arttığı ya da azaldığı tespit edilen sigortalıların ödemesi gereken prim miktarı yeniden belirlenecek. Test sonucunda priminin devlet tarafından ödenmesine karar verilenler ile asgari ücretin üçte biri üzerinden prim ödeyenler yılda bir kez kontrol edilecek. Testte hangi gelir ve giderler sorgulanacak? Ailedeki kişilerin tüm harcamaları, taşınır ve taşınmaz mal varlıkları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit edilecek. Buna göre ailenin puanlaması yapılacak. Gerekirse hane ziyareti yapılarak ailenin ekonomik durumu gözlemlenecek. Gelir testleri bir ay içerisinde sonuçlandırılacak. BUGÜN