Avrupa’da kanalizasyona dökülen atık yağlarla normalden 3 kat fazla büyüyen fareler, telekom operatörlerinin korkulu rüyası oldu. Vatan'ın haberine göre, kesintilerle uğraşan belediye ve telekom operatörlerini, Çorumlu kimya öğretmeni Erol Tonga’nın geliştirdiği atık yağ toplama makinası kurtaracak. Tonga bu yıl Londra, Paris ve Berlin belediyelerine 40 bin adet makina gönderecek Avrupa’da sık sık telekom hatlarının çökmesine neden olan dev fareleri, Çorumlu Kimya öğretmeninin icadı durduracak. Türkiye’de geliştirdiği Bitkisel Atık Yağ Toplama Makinası (BAYTOM) ile Avrupalı belediyelerin dikkatini çeken Erol Tonga, bu yıl 40 bin makinayı Londra, Paris ve Berlin’e ihraç edecek. PATENTİNİ DERNEĞE VERDİ Çorum Anadolu Öğretmen Lisesi Kimya Öğretmeni Erol Tonga’nın atık yağların çevreye verdiği zararı engellemek için geliştirdiği makina Türkiye’de de büyük ilgi görmüştü. 11 şehirde büyükşehir belediyelerinin kullanmaya başladığı makinadan iç pazar için de 10 bin adet üretilmesi planlanıyor. Tonga’ya ihracat teklifi de yurtdışından geldi. Bitkisel yağları toplayan makinanın patentlerini alan mucit, İngiltere, Almanya ve Fransa’dan gelen talebe yetişebilmek için Lipesaa isimli Türk Ar-Ge şirketiyle anlaştı Daha önce TÜBİTAK’ın açtığı okullararası yarışmalarda geliştirdiği çeşitli atık toplama makinalarıyla 3 ödül alan Erol Tonga ihracat hedefini şöyle anlattı: “Türkiye’de her yıl 350 bin ton bitkisel yağ çöpe gidiyor. Ancak bunun sadece 7 bin tonu toplanabiliyor. Her 1 litre atık yağ neredeyse küçük bir barajın yüzeyini kaplamaya yetiyor. Çevreye verdiği zararı azaltmak için böyle bir makina yaptım. Fikri bana ait olan makinanın patentlerini de Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği’ne verdim. Dernek başkanı Edip Uğur çok yardımcı oldu. Üretimi de Lipesaa isimli şirketle yapıyoruz. Türkiye’den demonte gönderdiğimiz makinalar yurtdışında birleştirilerek belediyeler tarafından uygun görülen noktalara konulacak. Dernek üzerinden yapılacak ihracatla makinaların tanesi 3 bin liradan satılacak.” AVRUPALI TELEKOM FARELERİNİ DURDURACAK Erol Tonga, Avrupalı belediyelerin makinayı hem çevre hem de başı farelerle dertte olan telekom operatörleri için istediğini söyledi. Kanalizasyonlara karışan atık yağlarla normalden 3 kat fazla büyüyen dev farelerin hatları kestiğini ve sık sık kesintiler yaşandığını anlatan Tonga şöyle konuştu: “Operatörlerin baskısına dayanamayan belediyeler bizi buldu. İngiltere’de Londra, Almanya’da Berlin, Fransa’da ise Paris belediyeleri kullanacak. Ayrıca Bulgaristan ve Avusturya’dan da incelemek için istediler. BAYTOM’lar Türkiye’deki gibi atık yağı diğer maddelerden ayıracak ve depolayacak. Atık yağını götürenler karşılığında ister yağ isterse farklı alışverişlerde kullanabileceği bir hediye çeki alacak. Türkiye’de her 1 litre için 30 kuruşluk çek veriliyor. Avrupa’da kendileri karar verecek. Türkiye’de kişi başına bitkisel yağ tüketimi 20 kilogram iken Avrupa ve ABD’de 30-35 kilogram arasında. Bu nedenle Avrupa, Türkiye’den daha çok ihtiyaç duyuyor.”