Zonguldak Karaelmas Üniversitesi (ZKÜ) Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü Maden İşletme Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Vedat Didari, ''Kömür madenciliğinin en büyük felaketleri hep toz patlamasından kaynaklanmıştır'' dedi. Prof. Dr. Vedat Didari, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kömür tozunun büyük bir darbe etkisiyle harekete geçmesi sonucu kapladığı ortamda ateşle temas etmesi durumunda patlayabildiğini söyledi. Didari, bu konuda ciddi araştırmalar yapan ülkelerin verilerine göre, kömür tozuna bağlı patlamaların ilk sıralarda yer aldığını anlatarak, şu bilgiyi verdi: ''Bir toz patlamasının olması için havada askıya geçmiş toz bulutunun bir ateşleyici kaynakla temasa geçmesi gerekmektedir. Bu koşul, grizu patlaması ve ocak içinde dinamit gibi patlayıcı maddelerle yapılan ateşlemelerde kolayca oluşabilmektedir. Bir kez toz patladıktan sonra artık zincirleme patlamalara yol açacak ortam oluşmuştur. Ocağın bütün tozları böylece havalanacağından zincirleme patlamalar yaşanacaktır. Kömür madenciliğinin en büyük felaketleri hep toz patlamasından kaynaklanmıştır. İş kazasında yüzlerce ifade edilen ölümlü olay varsa ilk akla gelen bir toz patlaması olduğudur. Çünkü, çok geniş bir alanı etkiler.'' Grizu patlamasının toz infilakı için de uygun ortam oluşturduğuna dikkati çeken Prof.Dr. Didari, ''Grizu patlaması tozu havalandıracak darbe etkisini yaratmasının yanı sıra oluşturduğu alevle de ateşleyici görevi görür. Grizu, yaşandığı yerdeki alanı etkilerken kömür tozu patlaması birbirini tetikleyerek ocak içindeki galerilerde ilerler. 1983'de ve 1992'de yaşadığımız facialarda bu oldu'' diye konuştu. -''Bütün ocaklarda risk var''- Prof. Dr. Didari, toz patlamalarına karşı ciddi önlemler alındığını vurgulayarak, konuşmasını şöyle sürdürdü: ''Bütün kömür ocaklarında toz patlaması olabilir. Bu nedenle ciddi ve ağır önlemler alınması şarttır. Kaliteli kömürün bulunduğu havzalarda tehlike daha fazladır. Önlemler ise birkaç aşamadan oluşmaktadır. Bunların hiçbir aşamadan ödün verilmeden uygulanmasının yaşamsal önemi var. Önlemlerden ilki ocakta mümkün olduğunda toz bulundurulmaması, sık sık temizlenmesidir. Örneğin, Rusya'da kadın işçiler ev temizliği yapar gibi ocaktaki tozları temizleyip çuvallara dolduruyor. Ancak gözle görülmeyen tozlar bile patlayabilir. Yapacağımız şey, galerilerdeki taban, tavan ve yan duvarlara taş tozu serpmek ya da ıslatmaktır. Islatılan tozun havalanarak bir toz bulutu oluşturma özelliği büyük ölçüde azalacaktır. Taş tozları da kül etkisi yaratacağından benzer faydayı sağlayacaktır. Bu uygulamaların temeli ocaklarda biriken tozun yanmaz malzeme içeriğini arttırarak patlamaz duruma getirilmesidir.'' -Taş tozu ve su barajlarıyla önlemler- Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanı Mesut Öztürk de patlama riski bulunan ocaklarda kömür tozuna karşı önlemler alındığına işaret ederek, şunları söyledi: ''Mümkün olduğunca kömür tozlarını toparlayarak ocaktan almaya çalışıyoruz. Ocaklar tozdan arındırılıyor. Patlama riski bulunan yerlerde kömür tozuna taş tozu karıştırılarak önlemler alınıyor. 1992'den itibaren bu çalışmalar devam ediyor. Patlamaların yayılmasını engellemek için de su ve taş tozu barajları yapıyoruz. Bir su barajında yaklaşık 90 litrelik 22 adet su teknesi olması lazım. Kömür tozları sadece madencinin sağlığını değil, güvenliğini de tehdit ettiğinden, yılda bin ton civarında taş tozu, 4 bin civarında su teknesiyle önlem alıyoruz.''