Geçtiğimiz yıl yurtdışındaki vatandaşlarımızın ilk kez bulundukları ülkede oy kullandığı cumhurbaşkanı seçimi öncesi seçimlerin güvenilir ve şeffaf olması için kurulan 'Gurbetin Oyları-GO İnisiyatifi, 7 Haziran genel seçimler için Almanya'da 8-31 Mayıs arasında gerçekleşen oy verme işlemini değerlendirdi. Bu seçimlerin daha çok başkonsolosluklarda yapıldığı için ulaşım sorunu yaşanmadığını belirten GO yetkilileri, seçimlerin daha şeffaf olması için oyların yerinde sayılması, basının serbest bırakılması ve gözetimin sadece partililere bırakılmaması gibi önerilerde bulundu.

Yurtdışında kullanılan oyların Türkiye'de sayılacak olmasının seçmenlerde güven sıkıntısına sebep olduğu ve sayımların mutlaka oy kullanılan ülkelerde yapılması GO tarafından önemle vurgulanıyor. Seçmenlerin bazılarının kayıtlarının yaşadıkları bölge dışındaki başkonsolosluklarda çıkmasının önemli sorunlardan biri olduğu, bu nedenle birçok seçmenin oy kullanamadığı da yapılan hatırlatmalar arasında yer aldı.

GO'nun bu konudaki çözüm önerisi ise, SEÇSİS sistemi ile oy veren seçmenin herhangi bir seçim bölgesinde oy kullanmasına imkan verilmesi. Seçmenlere seçimden önce mektupla bilgilendirme yapılmasını tavsiye eden GO, seçimlerin şeffaflığı açısından demokrasinin temel taşı olan basın özgürlüğünün seçim esnasında uygulanması gerektiğini ve medya mensuplarının seçimleri sandık başından takibine engel olunmaması gerektiğine dikkat çekti. Müşahitlik görev ve yetkisinin kanunda belirtildiğine dikkat çeken GO yetkilileri, keyfi uygulamalarla bu hakların engellenmesinin önüne geçilmesini istiyor.

GO tarafından dikkat çekilen diğer önemli bir nokta ise sandık görevlilerinin oy kullanmak için gelen zihinsel engelli vatandaşların durumu ve benzeri durumlarla ilgili net bilgi sahibi olmaması. Özellikle oy kullanmanın yoğun olacağı hafta sonları için fazla sandık açılması sevindirici bulunurken bunun kontrollü olması tavsiye ediliyor. Aksi takdirde usulsüzlüklerin önüne geçmenin çok zor olacağı hatırlatılıyor.

Seçimlerin gözetiminin sadece partilere bırakılmaması gerektiğine işaret eden GO yetkilileri, hem basın mensupları hem de bağımsız kuruluşların seçimlerin demokratik ve kanuna uygun şekilde yapılıp yapılmadığını gözlemleyebilmelerine imkan verilmesinden yana. GO'nun temas ettiği diğer bir nokta ise, YSK'nın, Almanya gibi fazla sayıda seçmenin yaşadığı seçim bölgelerine bir veya birden fazla kişiden oluşan bir gözlemci komitesi atamasının işleyişi kolaylaştırmak ve seçimin mevzuata uygun olması açısından önemli olduğu. CİHAN