DR. ALİ DEMİREL
Hastalığın dereceleri nelerdir?
1. İnsan, haset ettiği kişide bulunan nimetin yok olmasını ister. Bu nimet kendi eline geçsin veya geçmesin önemsemez. Yeter ki kıskanılan kişi o nimeti kaybetsin, zarara uğrasın. Kıskançlığın ve hasedin en tehlikelisi budur.
2. Kişi, haset ettiği kişinin sahip olduğu nimetin kendisine geçmesini ister. Amaç, o nimete sahip olmaktır.
3. Başka bir kişideki nimetin aynısını veya benzerinin kendisinde olmasını ister. Kendisi de sahip olamayacaksa, karşısındaki kişinin de sahip olmasını istemez.
4. Başka birinin sahip olduğu nimetin benzerinin kendisinde de olmasını ister. Ancak kıskandığı kişinin nimetinin yok olmasını istemez.
Bu maddelerden sadece sonuncusu zararsızdır.
İnsan niçin haset eder?
1. Düşmanlık: Birisine karşı beslenen düşmanlık sonucunda haset ve kıskançlık duyguları gelişir. Bunun sonucunda kavga, tecrid etme, yok etme, vb. çekişmeler ortaya çıkar.
2. Birisinin üstünlük taslamasına karşılık: Bir insanın başka bir insana karşı üstünlük taslaması ve diğer insanları küçük görmesi durumunda, buna karşı kıskançlık ve haset duyguları oluşabilir.
3. Amacına ulaşamama endişesi: Kişinin belirlediği hedeflere, amaçlara ulaşmasında karşındaki kişiyi rakip görmesinden dolayı kıskançlık oluşabilir.
4. Makam, mevki sevgisi ve liderlik arzusu: Bazı insanlardaki aşırı statü, makam, mevki, hükmetme hırsı, kıskançlığa ve haset duygulara sebep olabilir.
5. Kötü huyluluk ve cimrilik: Bazı kişiler gereksiz yere insanlardaki nimetleri kıskanarak Allah’ın nimetine karşı cimrilik ederek bu duygularının esiri olurlar.
6. Kibir: Haset etmenin en büyük sebeplerinden birisi de kendini beğenme diyebileceğimiz kibirdir. Bundan dolayıdır ki haset eden körkütük bir hazımsızlık heykeli haline gelir ve piri sayılan İblis’i sevindirir. Kibirlenen, kibrinden dolayı hak ve hukuk çizgilerini göremez, duyamaz ve hissedemez. Çünkü hakikat perdesi kibirlilere kapalıdır.
Bu nedenlerle insanlarda; güzellikte, bilgide, düşüncede, malda, parada, makam-mevkide, şöhrette kendisinden daha üstün olan kişileri gördüklerinde ya da öyle olduklarına inandıklarında, kıskançlık duyguları oluşabilir.
Hasetten korunma yolları nelerdir?
Şimdi de haset hastalığına maruz kaldığını düşünen bir kimsenin, korunma yollarına bakmaya çalışalım.
Rabbimiz Felak suresinde şöyle buyurur:
“De ki: Sabahın Rabbine sığınırım: Yarattığı şeylerin şerrinden; Karanlığı çöktüğü zaman gecenin şerrinden; Düğümlere üfleyip büyü yapan büyücü kadınların şerrinden; ve haset ettiği zaman hasetçinin şerrinden.” (Felak, 113/1-5)
Bu sure-i şerifede dört şeyin şerri/kötülüğünden Cenâb-ı Hakk’a sığınılması emredilmiştir. Kendisinden Allah’a sığınılması emredilen bu kötülük kategorileri:
1. Mahlukların şerri,
2. Gece karanlığı vesilesi ile meydana gelebilecek şerler,
3. Büyü yapanların şerleri ve,
4. Haset ettiği zaman hasetçinin şerri.
Burada özellikle son hususu ele almak istiyoruz. Haset eden kişi, haset ettiğine fiilî zarar vermeye kalkabileceği gibi, hasetçinin kalbinin ve tavırlarının ürettiği şerareler de göz değmesinde olduğu gibi haset edilen kişiyi etkileyebilir. Belki bir gün bu şerare ve etkiler daha müşahhas olarak tesbit de edilebilir.
Her ne olursa olsun Kur’an-ı Kerim’de yer yer vurgulandığı üzere Allah dilemedikçe kimseye bir zarar erişmez. Yine Allah dilemedikçe kimseye bir fayda da erişmez. Ayrıca bir kimseye bir zarar eriştiğinde de bunu Allah’tan başka da kimse savamaz.
Şu halde Allah’a samimi sığınma, kişiyi kendisine gelecek şerlerden koruyacağı gibi gelen zararlı giderme de birinci derecede ödemlidir.
Efendimiz (s.a.s.), yatağına yatmadan önce mübarek ellerini birleştirir, İhlâs, Nâs ve Felak surelerini bir arada üç defa okur, avuçlarına üfledikten sonra bütün vücudunu sıvazlar, öyle yatardı (Buharî, Fedâilü’l-Kur’an, 14; Müslim, Selâm, 50). En başta bu uygulama bize bir rehber olabilir.
Haset edenin şerrinden sığınmak için daha başka tedbirler de alınabilir.
1. Haset edenin yaptığına sabretmeli ve sabırsız davranarak onun seviyesine inmemelidir.
2. Haset eden Allah’tan korkmasa, halktan utanmasa ve hatta terbiye dışı davranışlarda bulunsa da haset edilen kişi takva ve adaleti elden bırakmamalıdır.
3. Kalbinde haset edene pek yer vermemeli ve fazla düşünmemelidir. Onu fazla düşünmek, ona mağlup olmanın başlangıcı olur.
4. Haset edene karşı kötü muamele yapmamalıdır. Onu bağışlamalı, hatta belki imkan varsa ona iyilikte bulunulmalıdır. Haset edenin kendisine ne gibi kötülükler düşündüğüne de aldırmamalıdır.
5. Hasede uğrayan Allah’a olan itimadında sebat göstermelidir. Çünkü bir insanın kalbinde Allah’a itimat kökleşmişse, o insan hiçbir kimseden korkmaz.
Yarın: Haset hastalığının tedavi yolları nelerdir? Hocaefendi hasedi nasıl anlatıyor?
TWİTTER : @aliihsandemirel
