Sağlık emekçilerinin çalışma şartlarının ağırlığı yeni bir durum değil. Çekilen zorluklar ve kimi zaman “insanlık dışı”na varan koşullar, Ankara Şehir Hastanesi Kadın Doğum Kliniği’nde görev yapan 25 yaşındaki asistan hekim Dr. Rümeysa Berin Şen’in gün aşırı tuttuğu nöbetlerin ardından trafik kazasında vefat etmesiyle yeniden gündemde. Son yıllarda binlerce hekimin istifa ettiği, bir o kadarının da yurtdışının yolunu tuttuğu belirtiliyor. Independent Türkçe’nin Türk Tabipleri Birliği’nden (TTB) edindiği bilgiye göre, mesleğini yurtdışında sürdürmek isteyen hekim sayısı son 10 yılda 25 kat arttı. Bir nevi meslek ehliyeti olan “İyi Hal” (Good Standing) belgesi alabilmek için birliğe başvuran hekim sayısı 2010’ların ilk yıllarında 40 civarındayken, 2020’de bu sayı 1000’e yaklaştı.
TUS yerine Almanca kursları doluyor
Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, günde 5 ile 8 kişinin kendilerine başvurarak yurtdışında doktorluk mesleğini icra etmek için gerekli belgeyi talep ettiğini söyledi. Bu yılın ilk 10 ayında bin hekimin belge için başvurduğunu belirten Bulut, Kasım ve Aralık ayları da göz önünde bulundurulduğunda bu sayının sene sonunda bin 300’e ulaşmasının beklendiğini açıkladı. Bulut, “Mezunlar eskiden Tıpta Uzmanlık (TUS) kurslarına giderdi. Şu anda TUS yerine Almanca kursları doluyor. Tıp öğrencilerinin büyük bölümü Anadolu lisesi ya da fen lisesi kökenli olduğundan İngilizceleri zaten iyi. İkinci dil eğitim olarak Almanca ya da Fransızca görenler de var. Özellikle Almanca çok gözde çünkü en çok Almanya tercih ediliyor” diye konuştu.
İş yükü çok ağır
Türkiye’de çalışma saatlerinin uzunluğuna ve iş yükünün ağırlığına da dikkati çeken Bulut, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kriterlerine göre günde en fazla 20 hasta bakılması gerekirken, burada günde 110 hasta bakan hekimlerin bulunduğunu ifade etti. Bulut, “Muayene etmeye bile vakit yok. İş öyle yoğun ki hekimlerde tükenmişlik sendromu yüksek oranda görülüyor. Yurtdışında çalışma saatleri hem bu kadar uzun değil hem de bu denli iş yoğunluğu yok” dedi. Bulut, yurtdışına giden hekimler arasında Türkiye için “çok kritik” olarak nitelendirilebilecek kardiyoloji, anestezi, üroloji ve cildiye gibi bölümlerin bulunduğu uyarısını da yaptı. Yurtdışında görev yapan hekim maaşlarına ilişkin ise Bulut, Birleşik Krallık’ta yıllık 50 bin sterlin, Avrupa ülkelerinde ise ortalama 90 bin euro maaş alındığını dile getirdi.
‘Otoriter yönetim neden oluyor’
Türkiye’de ise gelirlerin son derece “düşük” olduğu ve bu durumun kaçışı arttıran ana faktörlerden olduğunu savunan Bulut, burada hekimlerin gelecek kaygısı taşıdığını belirtirken, 2 bin 800 lira maaş alan emekli hekimlerin varlığına dikkati çekti. Benzer görüşleri paylaşan İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu da “hekimler göçü”nün ana sebepleri arasında zorlu asistanlık süreci, atama için arşiv taraması sonucu bekleme, çalışma saatlerinin uzunluğu, maaşların düşüklüğü, gelecek kaygısı, mobbing ve hasta yakınlarından görülen şiddet gibi nedenleri sıraladı. Türkiye’nin genel politik durumunun da göçte etkili olduğunu savunan Küçükosmanoğlu, son yıllarda ülkenin daha “otoriter” bir yönetim altında olduğu gerekçesiyle çalışanların kendilerini baskı altında hissedip ülkeyi terk ettiğini öne sürdü.
