Her gün çay yudumlamak sağlık açısından faydalar sağlayabilir ve olası yan etkileri de beraberinde getirebilir.
Çay, gezegendeki en sevilen içeceklerden biridir. Kimisi kahvaltıda içer, kimisi uykuya dalmadan önce rahatlamak için, kimisi de öğleden sonra en sevdiği atıştırmalıkların yanında bardakları sevdikleriyle paylaşır. Dünyanın her yerindeki insanların bu içeceği (bazıları binlerce yıldır) tüketmesi, çayın sağlığa ne tür faydalar sağlayabileceği ve çay içmenin herhangi bir olumsuz yan etkisi olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor.
Uzman diyetisyenler her gün çay içmenin sağlığınıza neler yapabileceğini anlattı. Bu faydaların veya yan etkilerin çoğu belirli çay türleriyle bağlantılıdır, ancak daha genel anlamda çay için söylenebilecek birkaç şey vardır. Örneğin yeşil çay, spesifik antioksidanları nedeniyle en sağlıklı çay türlerinden biri olarak bilinir ve bu nedenle diğer bitki çaylarının sağlayamayacağı bazı faydalar sunabilir. Benzer şekilde, bitki çayları da kaynaklandıkları çiçeğe bağlı olarak benzersiz olabilir, dolayısıyla her türün sağladığı şey farklı olacaktır.
İşte her gün çay içmenin vücudunuza olan etkileri…
ÇAY KALBİNİZE İYİ GELEBİLİR
Bir fincan çay içerek uyanmak ya da yatmadan önce bir fincan dolusu bardağın tadını çıkarmak, iştahınızı tatmin etmekten daha fazlasını yapıyor olabilir. Aslında biraz çay kalbinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.
MS'den Amy Goodson, "Siyah çay, yeşil çay ve ebegümeci çayı gibi bazı çaylar kalp sağlığındaki iyileşmelerle ilişkilendirilmiştir ve kan basıncını düşürmeye, LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye ve genel kardiyovasküler fonksiyonu iyileştirmeye yardımcı olabilirler" diyor.
Balance One Supplements'ten Trista Best, özellikle siyah çayla vücudunuza "Kötü LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye ve kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilecek theaflavinler ve thearubiginler gibi yararlı bileşikler vermiş olacaksınız." diye açıkladı.
BİLİŞSEL İŞLEVİNİZİ GELİŞTİREBİLİR
Yeşil çay içenler, çay alışkanlıklarının beyinlerini güçlendirdiğini bilmekten mutluluk duyacaktır. Best, "Bu çay, daha yumuşak ve daha sürekli bir enerji artışı sağlamak, uyanıklığı ve bilişsel işlevi geliştirmek için kafeinle sinerjik olarak çalışan bir amino asit olan L-theanine'i içeriyor" diyor.
Ancak bu bilişsel faydalar sadece yeşil çaydan gelmiyor. Goodson, "Kafeinli çaylar aynı zamanda hafif bir enerji artışı sağlayabilir ve uyanıklığı ve bilişsel işlevi geliştirebilir" diyor.
ÇAY SİNDİRİME YARDIMCI OLABİLİR
Mide rahatsızlığı veya sindirim sorunlarıyla mücadele ederken, bazı çaylar size daha fazla kolaylık sağlamanıza yardımcı olabilir. RDN PhD, Lisa Young, "Papatya, nane ve zencefil gibi bitkisel çaylar sindirim sağlığını destekler ve şişkinlik, hazımsızlık ve mide bulantısı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur" diyor.
Çay sadece sindirimi anında rahatlatmaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda zamanla bağırsak sağlığına ve sindirime de yardımcı olabilir. Örneğin, "siyah çayın tanenleri, faydalı bağırsak bakterilerinin büyümesini teşvik ederek bağırsak sağlığını destekleyebilen hafif antibakteriyel özelliklere sahip olabilir" diye ekliyor Best.
FAZLADAN BİR DOZ KAFEİN ALACAKSINIZ
Bazı çaylar türüne bağlı olarak makul miktarda kafein içerir. Siyah, yeşil ve oolong gibi çaylar kafeinlidir, bitkisel çaylar ise tamamen kafeinsizdir. Kafeine karşı hassas olduğunuzu biliyorsanız, içtiğiniz çayın türüne ve çay molasını günün hangi saatinde vermeye karar verdiğinize dikkat etmek isteyebilirsiniz.
Goodson, "Çay genellikle kahveden daha az kafein içerse de aşırı tüketim, sinirlilik, kalp atış hızının artması ve uyku güçlüğü gibi yan etkilere yol açabilir" diyor. Young, "Bu kafeinli çayların yüksek tüketimi uyku döngünüzü ve uyku kalitenizi bozabilir, bu nedenle ölçülü içmek önemlidir" diye ekliyor.
RAHATLAMANIZA YARDIMCI OLABİLİR
Kurutulmuş papatya çiçeklerinden elde edilen papatya çayı özellikle uyku ve sakinleştirici amaçlı kullanılmaktadır. Best, "Bu çay, beyninizdeki belirli reseptörlere bağlanan, kaygıyı azaltan ve rahatlamayı teşvik eden bir antioksidan olan apigenin varlığı nedeniyle sakinleştirici etkileriyle biliniyor" diyor.
Konu uykunuz olduğunda , "Yatmadan önce papatya çayı içmek, uyuşukluk hissi uyandırabilen sakinleştirici özellikleri sayesinde uyku kalitesini ve süresini artırmaya yardımcı olabilir."
DAHA FAZLA BİTKİSEL BESİN ALACAKSINIZ
RDN'den Amanda Sevilla, "Çaylar, farklı bitki türlerinden geldikleri için çeşitli fitokimyasallar ve fito-besinler içerir" diyor. Ulusal Tıp Kütüphanesine göre bitkisel besinler, belirli biyolojik aktivite üreten ve insan sağlığını birçok farklı şekilde destekleyen yaygın bitki besinleridir.
Bitkisel besinler için başka bir terim de antioksidanlardır ve Young'a göre "Çay, serbest radikalleri nötralize etmeye ve vücuttaki hücresel hasarı azaltmaya yardımcı olan yüksek antioksidan seviyeleri içerir." Best şunu ekliyor: "Yeşil çay, vücudunuzdaki zararlı serbest radikalleri nötralize etmeye, oksidatif stresi azaltmaya ve kronik hastalık riskini azaltmaya yardımcı olan kateşinler adı verilen spesifik antioksidanlar açısından zengindir."
METABOLİZMANIZI DÜZENLEYEBİLİRSİNİZ
Hatta çeşitli nedenlerden dolayı metabolizmanız dengesizse metabolizmanızı düzenlemenize yardımcı olacak bazı çaylar bile vardır. Tıp Bilimleri Araştırma Dergisi'nde yayınlanan bir çalışmada, yeşil çayın özellikle metabolizmanın düzenlenmesi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu ve bunun aynı zamanda glikoz seviyelerinin kontrolü ve kilo yönetimi ile doğrudan ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışma bunun diyabet hastaları için de geçerli olduğunu buldu.
Sevilla, metabolizmanızı yeniden canlandırmak amacıyla çay içmek istiyorsanız siyah, yeşil veya oolong çayı içmeyi deneyin diyor.
ENFLAMASYONU AZALTABİLİRSİNİZ
Sevilla, çayın aynı zamanda antiinflamatuar özellikleriyle de bilindiğini söylüyor. Uluslararası Moleküler Bilim Dergisi'nde yapılan bir araştırmaya göre, düzenli olarak çay içmenin antiinflamatuar faydalarını kanıtlayabilecek çok sayıda araştırma var. Bu çalışma özellikle yeşil çay ve siyah çaya odaklanmaktadır.
Araştırmacıların keşfettiği şey, yeşil ve siyah çayda bulunan özelliklerin, kırmızı kan hücrelerindeki iltihaplanmayı azaltmada çok büyük bir etkiye sahip olabileceğidir. Hatta 12 hafta boyunca her gün yeşil çay tüketen lupuslu kişilerin vücutlarında daha az iltihaplanma bildirdiklerini bile buldular.
İDRAR SÖKTÜRÜCÜDÜR
Daha sık idrara çıkmanıza neden olan bazı çay türleri vardır. Sevilla, karahindiba çayı, yeşil çay, arpa çayı ve ebegümeci çayının idrar söktürücü özelliklere sahip olduğunu açıklıyor. Diüretikler vücudumuzun tuz ve sudan idrar şeklinde kurtulmasını sağlayan besinlerdir. İdrar söktürücü özelliklere sahip çay genellikle böbrek sorunları, şeker hastalığı veya bazı kalp sorunları olan kişilere tavsiye edilir. İdrar söktürücülerin gücünden dolayı Sevilla, gecenizi tuvalete gitmek istemiyorsanız akşam 4'ten sonra bu çaylardan kaçınmanızı öneriyor!
KİLO KONTROLÜNE YARDIMCI OLABİLİR
Günlük yeşil çay tüketiminin kilo kontrolü üzerindeki olumlu etkileri üzerine pek çok araştırma yapılmıştır. Uluslararası Moleküler Bilim Dergisi'ne göre, kadınlarda günlük yeşil çay tüketimi üzerine yapılan 12 haftalık bir çalışma, mide bölgesindeki kilo ve yağda önemli bir azalma olduğunu gösterdi. Bunun arkasındaki neden büyük ölçüde insanların yeşil çayla bildirdiği artan enerji düzeylerinin yanı sıra metabolizma kontrolü ve lipit üretimine yardımcı olmasından kaynaklanmaktadır.
