DENİZ ERGÜREL- ZAMAN GAZETESİ İnternette alışveriş yapmak kolay ama riskli yanları var. Kötü niyetli insanlar, sanal ortamda da zekice yöntemler kullanarak tüketicileri aldatabiliyor. İşte online alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar. Evimizin balkonundan sepet uzatıp, bakkalın çırağına bağırarak sipariş verdiğimiz dönemler artık bir nostalji oldu. Cep telefonundan sipariş verdiğimiz domates, peynir ve deterjanın evimize teslim edildiği zamanlarda yaşıyoruz. Yoğun trafik, bunaltıcı kalabalık, park yeri sorunu, kötü hava şartları ve ısrarlı satıcıların baskısından bunalan tüketiciler için internetten alışveriş lüks değil. Buna bir de en iyi fırsatı yakalama imkânı eklendiğinde 'Neden internetten alışveriş yapmayalım ki?' diyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 42,9'unun internet erişimi var. Bu nüfusun yüzde 18,6'sı internet üzerinden alışveriş yapıyor. En çok tercih edilen ürünler ise giyim ve spor malzemeleri (%28,8), elektronik cihazlar (%27,8), ev eşyası (%19,8) ve kitap-gazete-dergi (% 17,6). Elbette her kolaylığın kendine göre bir bedeli var. Gerçek hayatta olduğu gibi sanal ortamda da kötü niyetli insanlar, zekice yöntemler kullanarak tüketicileri aldatabiliyor. İşte online alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken 6 önemli nokta: ergurel.deniz@gmail.com Twitter: @denizergurel *** 1 - ÖN ARAŞTIRMA Online güvenlikle ilgili önce yapılması gereken, alışveriş yapmayı planladığınız web sitesi hakkında bilgi toplamaktır. Site hakkında diğer kullanıcıların deneyimlerini mutlaka araştırın. Site pek bilinmiyorsa ve alışverişte ısrarlıysanız ilk siparişin yüksek olmamasına dikkat edin. Sitenin güvenlik politikasını, sipariş yöntemini, sipariş sözleşmesini ve iade haklarınızı dikkatlice okuyun. İrtibat bilgisini kontrol edin. Eğer eksiklik veya kuşkulu bir durum varsa site güvenli olmayabilir. 2 - GÜVENLİK SERTİFİKASI Türkçesi 'Güvenli Yuva Katmanı' olarak adlandırılan SSL (Secure Socket Layer) protokolü ile internet üzerinden güvenli veri iletişimi yapmak mümkün. Web sitesinin SSL adı verilen güvenlik sertifikasına sahip olup olmadığına bakın. SSL sertifikası varsa sertifikanın geçerli olup olmadığını kontrol edin. Online alışveriş sitelerinde en çok kullanılan SSL sertifikaları TRUSTe, Thawte, VeriSign, GlobalSign ve COMODO gibi güvenlik firmalarına aittir. Güvenilir alışveriş sitelerinde bu sertifikaların logoları yer alır. Bu logolara tıklanında SSL sertifika bilgilerine ulaşılabilir. Sayfada SSL sertifikası olduğunu nasıl anlarsınız? Alışveriş yaparken web tarayıcınızda küçük bir asma kilit resmi beliriyorsa bu, alışveriş yaptığınız sitede SSL sertifikasının olduğunu gösterir. Bu kilit resmine tıklayarak sertifikanın kime ait olduğunu ve sertifikanın geçerlilik süresini görebilirsiniz. Geçerlilik süresi bitmiş sitelerden uzak durun! 3 - KREDİ KARTI GÜVENLİĞİ Alışveriş yaptığınız site güvenilir olabilir ama ya kredi kartı bilgileriniz başkaları tarafından ele geçirilirse ne olacak? Kredi kartınızı ele geçiren kötü niyetli kişiler kart limitinizi sonuna kadar kullanabilirler. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için en iyi yöntem sanal kredi kartı kullanmaktır. Sanal kredi kartları ile gerçek kredi kartı numaranızı yazmadan, kendinize özel limitler koyarak alışveriş yapmanız mümkün. Üstelik alışveriş yapmadığınız zamanlarda limitinizi sıfırlayabiliyorsunuz. Böylece kredi kartı numaranız başkalarının eline geçse bile herhangi bir harcama yapılamayacaktır. 4 - ADRESİN DOĞRU OLDUĞUNDAN EMİN OLUN İnternet tarayıcınızın adres çubuğunda yazan site adına dikkat edin. Eğer site adında bir tuhaflık varsa gerçeğinin tıpatıp benzeri bir siteye yönlendirilmiş olabilirsiniz. Şüpheli olduğunu düşündüğünüz e-postaları açmayın. 5 - 'HTTPS' YAZIYOR MU? Alışveriş yaptığınız sitenin ödeme bölümüne geldiğinizde adres çubuğunda https:// yazıp yazmadığına dikkat edin. Eğer bulunduğunuz sayfa 'https' ile başlıyorsa bu, sayfanın güvenli olduğunun göstergesidir. Eğer sadece http:// yazıyorsa o sayfada ödeme yapmak oldukça risklidir. 6 - BİLGİSAYAR GÜVENLİĞİ Başkalarının kullandığı ortak bilgisayarlardan kesinlikle alışveriş yapmayın, kredi kartı ve diğer şahsi bilgilerinizi kesinlikle yazmayın. Kullandığınız bilgisayar şahsi bilgisayarınız da olsa herkese açık ve güvenli olmayan Wi-Fi noktalarından internete bağlıyken alışveriş yapmaktan uzak durun. Kişisel bilgileriniz, wireshark gibi bazı programlar yardımıyla başkalarının eline geçebilir.