Türkiye'de satışa sunulan ileri teknoloji
telefonların yurtdışına göre daha pahalı olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu nedenle birçok teknoloji düşkününün
iPhone ya da Black Berry gibi telefonları yurtdışından aldığı ya da
sipariş ettiği de malumunuz. Ancak teknoloji meraklıları bugünlerde biraz sıkıntılı. Çünkü Amerika'dan büyük bir hevesle, ucuza aldıkları iPhone'un 4.1 versiyonu Türkiye'de henüz çalışmıyor. Nedeni ise
Apple'ın Amerika'da yalnızca AT&T ile anlaşmalı olması ve AT&T aracılığıyla alınmayan iPhone'lara sim
kilit uygulaması. Peki, Amerika'dan
iPhone 4.1 alanların tüm paraları boşa mı gitti dersiniz? Kısa bir süreliğine
evet. Şu an ellerde yalnızca süs görevi görmekten öteye geçemeyen bu telefonların aktif hale gelmesi için gözler iki hacker'a çevrilmiş durumda. Tüm
Doğubank piyasası ve iPhone 4.1 sahibi olanlar "sim kilidi ha kırıldı ha kırılacak" ümidiyle, George Hotz ve Sherif Hashim adındaki hacker'ların twitlerini dakika dakika takip ediyor.
Tabii bu uygulama yasal değil. Çünkü Apple,
ürünlerini
ihraç ettiği ülkelerde,
GSM operatörleri aracılığıyla satmak istiyor. Sözleşme yapmadığı yerlerde satılan cihazlara sim kilidi koyuyor ve bu kilidin açılması için belli bir
ücret talep ediyor. Tüketiciler ise telefonları
sözleşmeli olmayan yerlerden ucuza alıp sim kilidinin hacker'lar tarafından kırılmasını bekliyor. Sim kilidi kırıldığında cihazların kullanımında herhangi bir sorun yaşanmıyor. Ancak yeni versiyon çıktığında ve bu versiyon yüklenmeye çalışıldığında aynı sıkıntı tekrar baş gösteriyor. Yani şu anda sim kilitli iPhone 4.1 almış olanlar,
iPhone 5 çıktığında bu versiyonun simi kırılana kadar eski versiyonu kullanmak zorunda kalacaklar.
Aslında Amerika'da sim kilidinin kırılması
mahkeme kararıyla
legal hale geldi. Bir şekilde sim kilidi kırılan telefonlar garanti dışına çıkarılamıyor. Bu iyi haberin kötü tarafı ise karar Türkiye'yi bağlayıcı değil.
Hacıların pasaportları kullanılıyor
Yurtdışından getirilen telefonlarda yaşanan sıkıntılar bunlarla da bitmiyor.
Kaçak telefonların yurtiçine girmesini önlemek için 2008 yılında çıkarılan kanuna göre; herkes yurtdışından aldığı cihazları pasaportuna kaydettirmek zorunda. Aksi takdirde telefonunuz aktif hale gelmiyor. Üstelik pasaportunuza kayıtlı bir telefon olduğunda, bu kaydın üzerinden 2 yıl geçmeden yeni bir telefon kaydı yapamıyorsunuz. Tabii teknoloji tutkunları buna da bir çözüm bulmuş. İnternette oluşturulan forumlarda ya da Doğubank gibi yerlerde, yasal olmamasına rağmen, yurtdışından gelen pasaport sahipleri ile cihaz kullanıcıları bir araya geliyor.
Pasaport sahipleri 100-150 lira arasında
fiyat talep ederek, hiç tanımadığı bir kimsenin cihazını kendi pasaportuna kaydettirebiliyor. Fiyatlar hac,
umre ya da
yaz tatili dönemlerinde yurtdışına giriş-çıkış çok olduğundan biraz daha düşüyor. Oysaki 2 yıl arayla cihaz alınsa, GSM operatörlerinin herhangi bir şubesinde ortalama 5 lira karşılığında pasaport kaydı yaptırabiliyorsunuz.
1 ay içinde pasaport kaydının yapılması gerekiyor
Yukarıda bahsettiğimiz yurtdışından alınan cihazların pasaporta kaydettirilme zorunluluğu, yalnızca bir ay süresince geçerli. Yani dışarıdan gelen telefonun kaydı 1 ay içinde yapılmadığında telefon tamamen kullanım dışı oluyor. Bu nedenle yolcu yurda giriş tarihinden itibaren 1 ay içinde telefon kaydını yaptırmak zorunda.
Yurtdışından telefon alacaklara öneriler
Şu an iPhone 4.1 hariç diğer bütün
marka ve modellerdeki telefonları istediğiniz herhangi bir ülkeden alabilirsiniz.
Cihazları mutlaka faturasıyla almaya özen gösterin. Faturalı cihazınızın gerekli kayıtlarını yaptırdığınız takdirde Türkiye'deki garanti süresi 1 yıl olacaktır. Ayrıca alacağınız cihazın Türkiye'de
ithal edilip edilmediğine dikkat edin. Türkiye
pazarında olmayan bir telefon satın aldığınızda ve
arıza ile karşılaştığınızda muhatap bulamayabilirsiniz. iPhone'un 4.1 versiyonunu ise
İngiltere ya da Kanada'dan almanızda fayda var. Eğer bu telefonu yurtiçinde GSM operatörleri aracılığıyla değil de Doğubank gibi yerlerden alırsanız Amerika'dan mı Avrupa'dan mı ithal mutlaka sorun. Zaten sim kilidi sorunu olmayanlar 50 lira gibi bir farkla daha fazla fiyata satılıyor.
İngiltere ve Kanada'dan alınan telefonlarda sim kilidi olmuyor
Yasin
Gençoğlu (Bilgi
Teknolojileri Uzmanı): Apple, iPhone satışlarını dünyanın birçok ülkesinde GSM operatörleri aracılığıyla yapıyor. Dolayısıyla operatörlerin haklarını koruyabilmek için telefonlara sim kilidi konuluyor. Ancak bu uygulama İngiltere ve Kanada'da farklılık gösteriyor. Buralarda Apple Store'lar sim kilitsiz ve sözleşmesiz olarak iPhone satışı yapıyor. Fakat şunu belirtmeliyim ki, bu şekilde iPhone 4 almak çok zor. Çünkü çok az sayıda telefon satışa sunuluyor ve alabilmek için insanlar sabahın
erken saatlerinden itibaren Apple Store'lar önünde kuyruklar oluşturuyor. Bir pazar halini alan bu satışlar da bir kısım satıcılar tarafından karaborsaya çevrilmiş durumda.
Telefonların kaçak olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Caner Özgül (Mobisad Yönetim Kurulu Üyesi): İleri teknoloji telefonların
IMEI numarası değiştirilerek yurtiçinde satışa sunuluyor. Bu nedenle kullanıcılar *#06# yaparak telefonlarının IMEI numarasını öğrensinler. Bu numarayı önce paketteki numara ile karşılaştırsınlar. Daha sonra Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun sitesinde yer alan "IMEI No Sorgulama" bölümünden cihazın modeli ile uyuşup uyuşmadığını
kontrol etsinler. Numara cihazın modeli ile uyuşuyorsa sorun yoktur. Örnek verecek olursak; elinizdeki telefon Black Berry ya da iPhone'sa ve sitede yer alan cihaz bilgisi Nokia'nın ya da Samsung'un eski bir telefonunu gösteriyorsa anlayın ki telefonunuz kaçaktır. Tüketicilere tavsiyem, faturasız ürün almasınlar. Mutlaka garantisi olan ürünleri
tercih etsinler.