Suriye’deki iç savaşın ardından Türkiye’nin Ortadoğu ve Körfez ülkelerine açılan en önemli kapısı Mısır oldu. Ancak 24 Nisan’da Mısır’ın gemi ve TIR taşımacılığı anlaşmasını tek taraflı iptal etmesiyle ihracatçı, Arap coğrafyasına Süveyş Kanalı üzerinden ulaşmaya başladı. Bu da maliyeti gemi başına 300 bin dolar artırdı.

Mısır hükümetinin 24 Nisan 2015 tarihinde süresi dolan ticaret anlaşmasını yenilememesi, döviz paritesi yüzünden 4 ayda 7,2 milyar dolar kayba uğrayan ihracatçının yükünü daha da artırdı. Alternatif olarak Süveyş Kanalı’nı tercih eden ihracatçıların taşıma maliyeti TIR başına 1.500 dolar, gemi başına 300 bin dolar fazlalaştı. Bu durumun firmaların finansal yapılarında sıkıntıya neden olacağı belirtiliyor. Özellikle KOBİ’lerin gelişmelerden ciddi etkilendiğini kaydeden uzmanlar, KOBİ’lerin bir kısmının zaten bankalara kredi borçlarını ödeyemez halde olduğunu ifade etti. Nitekim CHP Milletvekili Umut Oran, halihazırda 226 bin KOBİ’nin toplamda 12 milyar liralık borcu ödeyemediği için icralık olduğuna dikkat çekmişti.

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, Süveyş Kanalı alternatifinin epey pahalı olması sebebiyle İran’la ikinci alternatif yol üzerinde anlaşmaya çalıştıklarını kaydetti. Önceden ihracatçı ürünlerini gemi ile Mersin’den Mısır Portsaid Limanı’na buradan da TIR ile Arabistan’a ulaşılıyordu. Şimdi ise gemi ile İskenderun’dan Süveyş üzeri Arabistan’ın Duba şehrine gidildiğini anlatan Nuhoğlu, “Buradan da TIR ile Arap ve Körfez şehirlerine ulaşılıyor. Alternatif hat ise İran. Bu, Doğubayazıt’tan TIR ile İran, Kuveyt, Arabistan’a gidebilmeyi, Bushehr’den gemi ile Bahreyn ve Katar’a geçebilmeyi, Bandar Abbas ve Bandar Lengeh’ten gemi ile Birleşik Arap Emirlikleri’ne ulaşabilmeyi mümkün kılıyor.” dedi. Ancak İran’la ilişkilerde net başarı sağlayamadıklarını kaydeden UND Başkanı, “Normalde anlaşmaya varırsak maliyetler 3 bin dolar hafifleyecek. Yani Ro-Ro ile Mısır üzerinden taşımada maliyet 4.500 dolardı. Şimdi Süveyş üzerinden yapıldığı için maliyet 6 bin dolara çıktı. Eğer bu taşımacılığı İran üzerinden gerçekleştirirsek maliyet 3 bin dolara gerileyecek.” dedi.

Şu an ihracatçıların mallarını TIR’lara yükledikten sonra İskenderun’a gönderdiğini anlatan Nuhoğlu, “Buradan Kızıldeniz’e, oradan da Suudi Arabistan’ın Duba şehrine gidiyoruz. Oradan da Cidde, Mekke, Umman ve diğer Körfez ülkelerine ulaşıyoruz. Süre 4 gün. Mısır’da yaptığımızda 6 günü buluyordu beklemelerden dolayı, ancak maliyetler arttığı için cazip görünmüyor.” açıklamasında bulundu.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türkiye Mısır İş Konseyi Başkanı ve Türkiye-Mısır Ro-Ro seferlerinin mimarı Zuhal Mansfield, 3 yıl önce başlayan Ro-Ro seferlerinin birçok açıdan kârlı olduğunu hatırlatarak, “Ürünler 2 günde Mısır’da indiriliyordu. Ulaştırma Bakanlığı da TIR başına 2 bin dolar teşvik veriyordu.” dedi. Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Abdullah Tever de taşıma maliyetleri yüzünden ihracatta azalma yaşadıklarını kaydetti. Tever, “Süveyş Kanalı. epey maliyetli ancak yapacak da pek bir şey yok.” dedi.

Körfez ülkelerine taşımacılık nasıl değişti?

-2002’ye kadar Körfez ülkelerine taşımacılık Irak üzerinden yapılıyordu.

-Irak’ın işgalinin ardından yeni rota Suriye oldu.

-2011’den sonra Suriye’deki iç savaşın başlamasıyla Mısır hattı oluştu.

-2012’de imzalanan anlaşmayla Mısır’dan transit taşımacılık başladı.

-22 Nisan 2015 itibarıyla Mısır yeni sözleşmeyi imzalamadı, Süveyş Kanalı ve İran alternatifi gündeme alındı.

ZAMAN