Sivil toplum örgütü Freedom House (Özgürlük Evi), AB üyesi Macaristan’ın artık demokrasiyle yönetilmediğini ve Polonya’nın da Çin ve Rusya’nın etkisi altında kalarak özgürlüklerin kısıtlanması konusunda aynı yönde ilerlediğini kaydetti.
Washington merkezli sivil toplum örgütü Freedom House, Avrupa Birliği (AB) üyesi Macaristan’ın artık demokrasiyle yönetilmediğini ve eski Doğu Bloku ülkelerden Polonya’nın da Çin ve Rusya’nın etkisi altında kalarak özgürlüklerin kısıtlanması konusunda aynı yönde ilerlediğini belirtti.
Demokrasi, özgürlük ve insan hakları konularında araştırmalar yapan sivil toplum örgütü, ağırlıklı olarak Orta ve Doğu Avrupa ülkelerindeki yönetim ve parlamenter rejimleri masaya yatırdığı “Geçiş Dönemindeki Uluslar” (Nations in Transit) adlı bir rapor yayımladı.
DEMOKRATİK ALANDA EN HIZLI KÖTÜLEŞEN ÜLKE
Freedom House Avrupa ve Avrasya Araştırma Direktörü Zselyke Csaky tarafından kaleme alınan raporda özellikle AB üyesi olan Macaristan ve Polonya’daki hükumetlerin demokrasi ihlalleri ve bağımsız devlet kurumlarını zayıflatma çalışmalarıyla ilgili ayrıntılar dikkati çekti.
Rapora göre Macaristan artık demokrasiyle yönetilen bir ülke değil. Macaristan Başbakanı Viktor Orban liderliğindeki hükumetin ülkenin bağımsız kurumlarının yapısını değiştirme çabalarının yoğun bir şekilde eleştirildiği yazıda, Budapeşte yönetiminin an itibariyle “yarı-konsolide demokrasi” statüsünü kaybettiği ve bağımsız olmayan karma bir yapıyla devleti idare ettiği belirtildi.
Bunun yanında ülkede koronavirüs salgını sonrası kabul edilen acil durum yasasının Orban hükumetinin anti-demokratik karakterini açığa çıkardığını ve Macaristan’ın demokratik yönetim açısından son dönemde “en hızlı olumsuz gelişmeyi” gösterdiği kaydedildi.
POLONYA DA AYNI YOLDA İLERLİYOR
Raporda dikkat çekilen bir başka ülke de Polonya oldu. Varşova hükümetinin anti-demokratik değişimiyle Macaristan’dan çok bir farkı kalmadığı, iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi’nin yargı kurumlarına yaptığı büyük saldırıların bağımsız bir devlet anlayışını büyük oranda sekteye uğrattığı ifade edildi.
AB SESSİZ KALDI
Raporda Avrupa Birliği’nin idari merkezi Brüksel’e de büyük eleştiriler yöneltiliyor. Buna göre Macaristan ve Polonya’da hükumetlerin kanunlarda yapmaya çalıştığı köklü değişikliğe Avrupa Komisyonu sessiz kaldı ve gerekli yaptırımları uygulamadı. Bu süre zarfında Macaristan’da iktidardaki Fidelz Partisi Avrupa Parlamentosu’nun en büyük siyasi kanadı olan Halk Partisi’nin ana akım üyelerinden biri olmaya devam etti. ABD Başkanı Donald Trump da bu bölgelerdeki demokrasinin korunması çabalarına yeterli ilgiyi göstermedi.
Polonya ve Macaristan’daki hükumetlere Rusya’nın büyük etkisinin olduğu, Çin’in de özellikle dış politika bağlamında etkinliğini artırdığı kaydedildi.
Freedom House, Türkiye’yi 2018 raporunda ‘özgür olmayan ülkeler’ kategorisine sokmuştu.