Türkiye’de ekonomik kriz, gıdadan teknolojik aletlere kadar ürünlerin fiyatını artırıp yurttaşın alım gücüne büyük darbe vururken, sorunların üstesinden gelemeyen iktidar çareyi algı oyunlarında arıyor. Toplum, “Ekonomik kriz yok, her şey yolunda” söylemine ikna edilemeyince, 2 yıl önceki soğan depolarına yapılan baskınlara benzer şekilde bugün de fahiş fiyat denetimleriyle ekonomideki felaket tablosunun faturası esnafa ve işletmelere çıkarılmaya çalışılıyor.

Ticaret Bakanlığı dün Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun 120 firmaya 3 milyon 595 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verdiğini açıkladı. “Fahiş fiyat artışları ile stokçuluk eylemlerinin yakından takibi amacıyla Bakanlığımız koordinasyonunda denetimler aralıksız devam edecektir” duyurusu yapan Ticaret Bakanlığı, işlem yapılan firmaların sayısının toplamda 495’i bulduğunu belirtti. Bakanlığın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Kurul, bugüne kadar 3 bin 386 dosyayı karara bağlayarak gıda, temizlik, hijyen ürünleri gibi temel ihtiyaç maddelerinde fahiş fiyat artışı yaptığı değerlendirilen 495 firmaya toplam 15 milyon 480 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi. Yapılan denetimler sonucunda en çok sebze meyve ile ayçicek yağı, tavuk, yumurta ve un gibi temel gıda ürünlerinde fahiş fiyat artışı yapıldığı tespit edilmiştir.”

Açıklamada, “Sadece son bir haftada bin 674 işletme bazında 22 bin 535 ürün, Bakanlığımızca denetlenmiştir. Denetleme sonucu elde edilen tespitler Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilecek ve firmaların savunmalarının alınmasının ardından haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin 911 liradan 100 bin 910 liraya; stokçuluk faaliyetinde bulunduğu tespit edilenlere ise 54 bin 555 liradan 545 bin 550 liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulanacaktır” görüşüne de yer verildi.

Ticaret Bakanlığı yetkilileri, yurttaşa ‘fahiş fiyat uygulayan işletmeleri ihbar etmeleri’ yönünde çağrıda da bulundu. Yapılan açıklamada, “Şikayetler Alo 175’e veya Haksız Fiyat Artışı- HFA mobil uygulaması üzerinden yapılabilir. Vatandaş, markette fiyatını yüksek bulduğu ürünün fotoğrafını çekip gönderdiğinde, bakanlık ekipleri şikayet edilen marketten, mağazadan savunma isteyip konuyu Haksız Fiyat Kurulu’na getiriyor. Şikayet haklı bulunursa firmaya ceza uygulanıyor” ifadelerine yer verildi.

GÜDÜMLÜ MEDYA MANŞETE ÇIKARDI

Bakanlık tarafından yapılan fahiş fiyat incelemeleri, hükümetin kontrolündeki gazeteler tarafından da manşetlere çıkarıldı. “Maliyet aynı bu zam niye?” manşetiyle çıkan Hürriyet gazetesi, Ticaret Bakanlığı’nın denetimine övgüler dizerek, “’Alış fiyatı değişmediyse bu zammı neden yaptınız?’ sorusuna yanıt veremeyen işletmelere 101 biner lira ceza kesti” ifadelerini kullandı. Hürriyet, ‘denetimlerin astronomik fiyat artışlarının sırrını ortaya çıkardığını’ ve işletmelerin zamları ‘keyfi’ olarak yaptığını öne sürdü.

Bakanlığın fahiş fiyat incelemesini manşetine çıkaran ve yüksek fiyatların sorumlusu olarak işletmeleri gösteren Hürriyet, konu hakkındaki gerçeği iç sayfadaki haberde gizledi.

Yem üreticisi olan Matlı Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Özer Matlı ile konuşan gazete, Matlı’nın fiyatların neden yükseldiğiyle ilgili görüşlerini de aktardı. Matlı üretimin azaldığından ve plansızlık nedeniyle köylerin boşaldığından söz etti. Matlı şöyle konuştu:

“Haksız fiyat artışlarıyla tabii ki mücadele edilsin ama kök sebepler de görülsün. Baştan sona tarımsal planlama yapılmalı, köyler boşaldı, üretim azaldı. Üretilen yem girdisinin yüzde 55’i ithalatla sağlanıyor. Soya, mısır, ayçekirdeği, kanola gibi protein kaynaklı ürünlerin fiyatında kuraklık ve bazı fon girişleri nedeniyle dolar bazında yüzde 100’e yakın artış oldu. Öyle ki 370 dolarlık soya Türkiye’de 600 dolara çıktı. Yurt içinde ayçekirdeğinde 2 bin 200 fiyat beklenirken harmanda 3 bin 800, 4 bin lira gerçekleşti. Daha önce 185 dolara alınan mısır, 265 dolara fırladı. Hem döviz hem TL bazında artışlar yaşandı. Yem fiyatları yüzde 40’ın üzerinde arttı.”