Kamu kaynaklarını siyasi çıkarları için kullanmaktan çekinmeyen AKP, seçim öncesi arka bahçesi olan bazı sivil oluşumların da aralarında bulunduğu “Kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler”e bütçeden rekor düzeyde yardım yaptı. 2022’de toplam 1.4 milyar aktarılan vakıf ve derneklere 2023’ün ilk beş ayında aktarılan tutar 1 milyar 660 milyon TL oldu.

Bakanlıklarda bakanın, diğer kurumlarda ise üst düzey yöneticinin onayının yeterli sayılması ile iktidar istediği sivil oluşumlara bütçeden yardım, sermaye transferi ve borç verme adı altında kolaylıkla kaynak aktarımı yapabiliyor.

EN FAZLA KÜLTÜR BAKANLIĞI’NDAN

AKP iktidarları döneminde büyüklüğü ile dikkatleri çeken bu kaynak aktarımının yapıldığı adresler açıklanmamakla birlikte ilk akla gelen isimler TÜRGEV, Kızılay, Yeşilay gibi kuruluşların yanısıra isimleri sıklıkla irticai faaliyetlerle anılan dernek ve vakıflar oluyor.

AKP iktidarının ilk gününden bu yana sürekli artan bu yardım tutarı, Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimin yapıldığı 2023’te rekor düzeye ulaştı. 2019 yılında yapılan 3.4 milyar TL’lik sermaye transferi ile tüm yılların rekorunun kırılmasının ardından 2023’ün ilk beş ayında yapılan kaynak transferi 2019 hariç tüm yılların sonunda ulaşılan rakamın üzerine çıktı.

2023’e 734 milyon liralık dev büyüklükte bir transferle başlayan iktidar, şubat ayında 174 milyon TL, mart ayında 53 milyon TL, nisan ayında 91 milyon TL’lik yardım yaptı. Seçimlerin iki turunun peşpeşe yapıldığı mayıs ayında ise bu dernek ve vakıflara aktarılan tutar 515 milyon lira oldu. Beş ayın sonunda ulaşılan yardım tutarı yapılan 86 milyon liralık sermaye transferi ile birlikte 1 milyar 660 milyon lira oldu.

Bütçenin gider kalemlerinde sadece rakam olarak yer alan özellikle muhalefet milletvekillerinin ısrarlı sorularına karşın yardım yapan ve yapılan adreslerin açıklanmaması nedeniyle de tepki çeken bu transferin en somut izi Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın Genel Faaliyet Raporları’nda görülebiliyor.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2021 Yılı Genel Faaliyet Raporu’na göre, cari transfer adı altında en fazla yardım Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapıldı. 292 milyon 311 bin TL’lik yardım yapan bu bakanlığı, Sağlık Bakanlığı 170 milyon 138 bin TL, Gençlik ve Spor Bakanlığı 136 milyon 760 bin TL, Diyanet 95 milyon 578 bin TL, İçişleri Bakanlığı 42 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı 7 milyon 491 bin TL, Dışişleri Bakanlığı ise 7 milyon 106 bin TL ile izledi. Milli Savunma Bakanlığı 824 bin TL, TBMM 400 bin TL, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 167 bin TL, Adalet Bakanlığı ise 21 bin TL’yi dernek ve vakıflara yardım yaptı. Özel bütçe kapsamındaki idarelerin aktardığı tutar ise toplam 16 milyon 826 bin TL oldu. Dernek ve vakıflara, yardım amacıyla yapılan sermaye transferi toplamı ise 96 milyon TL oldu. Ancak yardım yapılan dernek, vakıf, birlik gibi oluşumların ismi ise açıklanmadı.