İngiltere’nin Brexit müzakerecisi David Frost sosyal medya hesabından, Brexit Anlaşması'nın parçası olan ve Kuzey İrlanda'yı AB ile Gümrük Birliği içinde tutan Kuzey İrlanda Protokolü'nde önemli değişiklikler yapılması konusunda Brüksel’in uzlaşması gerektiği yolundaki görüşlerini yineledi.
Buna tepki olarak İrlanda Dışişleri Bakanı Simon Coveney, yine Twitter hesabından, “Gerçek soru: İngiliz hükümeti gerçekten üzerinde anlaşmaya varılmış yolun ilerlemesini mi, yoksa ilişkilerin daha fazla bozulmasını mı istiyor?" diyerek yanıt verdi.
Frost ise verdiği yanıtta “Twitter üzerinden tartışmak istemiyorum, ama madem Simon Coveney bunu başlattı…İngiltere’nin yeni taleplerde bulunduğu doğru değil, İngiltere'nin Avrupa Adalet Divanı'nın bu süreçteki rolüyle ilgili endişeleri üç ay önce ortaya konmuştu. Sorun şu ki, çok az insan bunları anlamış görünüyor.” diyerek yanıtladı.
Coveney ise buna verdiği karşılıkta, “İngiltere, AB'nin sürdüremeyeceğini bildiği ilerlemeye yeni bir kırmızı çizgi’ engeli oluşturdu.” ifadesini kullandı.
AB Komisyonu’nun konuyla ilgili görüş ayrılıklarını gidermek için çarşamba günü yeni önlemler önermesi bekleniyor.
Tartışmalı Kuzey İrlanda Protokolü nedir?
Brexit Anlaşması'nın bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre, Brexit'e rağmen Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmaya devam ediyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle Birlik yanlısı Protestanlar arasındaki savaşı sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziki bir kara sınırı oluşturulamıyor. Bu yüzden kontrollerin ancak denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında sorunlar yaşanıyor.
İngiltere, protokolün değiştirilmesini istese de AB, bunun mümkün olamayacağını belirtiyor.
Protokolün ticarete zarar verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu tehdit ettiğini savunan Protestanların protokole karşı mart ve nisandaki gösterilerinde otobüs ve araçlar ateşe verilmişti. Protestoların Katoliklerle çatışmaları yeniden başlatmasından endişe edilmişti.
İrlanda sorunu nasıl başladı ?
Ada ancak 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 yılı aşkın süreye karşın, bölge halkı arasında güven tam olarak tesis edilebilmiş değil.
