Internet Society tarafından iki yılda bir hazırlanan Global Internet Report’ta birkaç dev kuruluşun internete hakim olduğu, pazara girişin zorlaştığı, rekabet fırsatlarının azaldığı ortaya kondu. Dahası giderek daha az oyuncu üzerinden sağlanan internet trafiği mahremiyete olumsuz etki edebilir. Siber saldırıların şiddeti ve ölçeği ise yine tekelleşmeyle daha da artıyor.

Raporda öne çıkan bulgular özetle şöyle:

İnternette gücün tek bir grupta konsolide olmasının felaketle sonuçlanması ihtimali düşük olsa da bu tekelleşme küresel ekonominin diğer taraflarında domino etkisi yaratabilir.

İnternet hem büyüyor hem de küçülüyor: Kullanıcı sayısı ve trafik artarken işlemlerin çoğu giderek daha az sayıda baskın, tek-duraklı-hizmet anlayışındaki oyuncular arasında gerçekleşiyor.

Platform ortamları genişledikçe, diğer sektör ve pazarlara girdikçe toplumsal olarak birkaç güçlü ekonomik aktöre bağımlılık artabilir. İnternet devlerinin ekonomik gücü bu riski daha da yükseltiyor.

Hükümetler genelde tekil sağlayıcılarla çalışıyor ve bu konuda eleştiriliyor. ABD Savunma Bakanlığı tüm verilerini Amazon Web Services ile cloud’a taşımıştı. Ama bu durum internet ekonomisindeki bazı şirketlere bağımlılığı artırarak ‘batamayacak kadar büyük’ (too big too fail) şirketler haline dönüştürüyor.

İnternet dünyasındaki değişimin toplum, inovasyon, rekabet, ekonomi ve internetin kullanımı açısından neden olacağı değişimlerin de incelendiği rapora göre uygulama dünyasının beş büyük oyuncusu Google’ın ana şirketi Alphabet, Amazon, Tencent, Facebook ve Alibaba.

*Tüm dijital reklam harcamalarının yüzde 84’ü Facebook ve Google üzerinden yapılıyor. (Çin hariç).

*2018’de ABD’deki online alışverişin yüzde 49.1’i Amazon’dan yapıldı. Benzer şekilde Alibaba da Çin e-ticaret pazarının yüzde 60’ına sahip.

*Google küresel arama pazarının yüzde 90’ını, web tarayıcılarının yüzde 60’ını, en fazla kullanılan mobil işletim sistemini, en iyi kullanıcı katkılı video platformu YouTube’u elinde tutuyor. E-mail hizmeti gmail’in 1.5 milyardan fazla kullanıcısı var.

*Facebook, Messenger, WhatsApp ve Instagram’ın sahibi Facebook ise sosyal medya ve mesajlaşmada dünyanın en büyük şirketi. En çok kullanılan altı sosyal medya platformunun dördünü elinde bulunduruyor.

*Çin’in en büyük sosyal medya platformu, 1 milyarın üzerinde aylık aktif kullanıcısıyla Tencent. Şirketin QQ, WeChat ve Tencent markalı sosyal medya uygulamaları mobil telefonlarda Alibaba ve Baidu’dan dört kat daha fazla kullanılıyor.

*Sosyal mesajlaşmada Facebook, arama motorunda Google ve online alışverişte Amazon son kullanıcıların doğrudan temas ettiği en büyük internet platformları. Bu devlerin baskınlığı kendilerine finansman gücü de sağlıyor ve bu sayede otonom araçlar, yapay zeka (AI), cloud hizmetleri gibi teknolojilere yatırım yapabiliyor ve internetteki etkilerini daha da artırabiliyorlar.

*İnternet dünyasının farklı alanlarında çalışan uzmanlar, girişimciler, akademisyenler ve kullanıcılarla yapılan araştırmada, katılımcılarının yüzde 54.5’i bölgelerinde sunulan uygulama ve hizmetlerin sınırlı olduğunu belirtiyor.

*Katılımcıların yüzde 40’ı internetteki konsolidasyonun küresel bir konu olduğunu düşünürken, yüzde 26.5’i bunun sadece bazı ülkelerde görünür olduğunu belirtiyor.

*Katılımcıların yüzde 61’i internette yaşanan konsolidasyonun gelecek beş yılda yaşanacak siber saldırıların ölçeğini ve şiddetini etkileyeceğini belirtiyor.

*DNS hizmetlerinde dört büyük sağlayıcı var: Dyn, Akamai, AWS ve Cloudflare Mayıs 2017 itibariyle toplam DNS pazarının yüzde 50’sine sahip.