Suriye’nin başkenti Şam’daki büyükelçilik yerleşkesine yönelik saldırının ardından İran’ın saldırıdan sorumlu tuttuğu İsrail’e vereceği yanıt tartışılmayı sürdürüyor. İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’in “İsrail cezalandırılacak" açıklaması benzer bir saldırı düzenlenebileceğine işaret ederken, ABD basınına yansıyan haberlerde bu saldırının ilerleyen birkaç gün içinde gerçekleşebileceği iddia edildi.

11 Nisan Perşembe günü The Wall Street Journal (WSJ) gazetesine konuşan ‘konu hakkında bilgi sahibi bir kaynağa’ göre, İsrail, gelecek 24 ila 48 saat içinde İran’ın kendi topraklarından İsrail'in güneyine ya da kuzeyine düzenleyeceği doğrudan bir saldırıya hazırlanıyor. ‘İran yönetiminin bilgilendirdiği’ bir başka kaynak ise saldırı planlarının tartışıldığını ancak konu hakkında nihai kararın henüz verilmediğini söyledi.

Hafta başında basına yansıyan ABD istihbarat raporlarında, İsrail’le bağlantılı hedeflere İran ya da ‘vekilleri’ tarafından yakın zaman içinde saldırı düzenlenebileceği iddia edilmişti. WSJ'ye konuşan kaynak ise bu saldırının İsrail’in sınırları içinde gerçekleştirilebileceğini savundu. Dün konuya ilişkin konuşan ABD’li bir yetkili de İran’ın ‘misilleme saldırısının’ günler içinde ‘muhtemelen İsrail topraklarında’ olabileceğini iddia etti. 

Öte yandan, Reuters haber ajansına konuşan İranlı kaynaklar ise İran’ın, Umman ziyareti sırasında Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan aracılığıyla Washington’a bir mesaj ilettiğini söyledi. İranlı kaynaklara göre, İran, İsrail’in saldırısına, gerilimi ‘büyük çapta tırmandırmamayı’ amaçlayan bir şekilde yanıt verecek ve ‘aceleci davranmayacak’.  

Beyaz Saray Sözcüsü, Tahran'dan geldiği ileri sürülen mesajla ilgili yorum yapmayı reddederken, ABD’nin İran’a Şam saldırısında dahli olmadığını ilettiği bilgisini verdi. ABD istihbaratı hakkında bilgi sahibi bir kaynak ise Umman aracılığıyla iletilen bir mesajdan haberdar olmadığını ancak ‘İran’ın, saldırıya yanıtının kontrollü olacağı ve gerilimi tırmandırmayacağı konusunda çok açık olduğunu’ ve ‘İsrail’e bir dizi saldırıda bulunmak için bölgesel vekil güçlerini kullanmayı planladığını’ söyledi. 

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller da 11 Nisan Perşembe günü düzenlediği günlük basın toplantısında İran-İsrail hattındaki gerilim hakkında açıklama yaptı. Orta Doğu'da gerginliğin artma riskinden endişe duymaya devam ettiklerini kaydeden Miller, özellikle İran'ın İsrail'e yönelik tehditlerinin endişe verici olduğunu söyledi. Miller, ABD'nin bu tehditler karşısında İsrail'e tam destek verdiğini dile getirdi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın konuya ilişkin diplomasi trafiği yürüttüğünü ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yanı sıra Çinli ve Suudi Arabistanlı mevkidaşları ile görüştüğünü belirten Miller, aynı zamanda Avrupalı müttefiklerle de irtibatta olduğunu kaydetti. Miller, Blinken'ın İran'a açık bir mesaj verilmesini istediğini belirterek, "Gerginliği artırmak İran'ın da bölgenin de dünyanın da çıkarına değil" dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile İranlı mevkidaşı Abdullahiyan arasında dün yapılan telefon görüşmesinin ardından İran Dışişleri Bakanlığı’ndan da yazılı bir açıklama geldi. Açıklamaya göre, Abdullahiyan, Baerbock ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Berlin'in İsrail'e karşı azami itidal çağrısını kabul etmedi.

Mevcut sorunların tek çözümünün İsrail'in Gazze'deki saldırılarının durdurulması olduğunu belirten İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, "Almanya'nın Gazze'de ateşkes sağlama çabalarının sonuçsuz kalmasının nedeni, Almanya'nın bu soykırım devam ederken tarafsız kalmamasında aranmalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

Abdullahiyan, Şam'daki saldırıya karşı ülkesinin vereceği muhtemel misillemeye ilişkin ise "İsrail rejiminin uluslararası hukuku, Viyana Sözleşmesi'ni, kişilerin ve diplomatik mekanların dokunulmazlığını tamamen ihlal ettiği durumlarda saldırganın cezalandırılması amacıyla meşru savunma bir zorunluluktur" ifadelerini kullandı.

Öte yandan İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği'nden yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in konsolosluk saldırısından sonra BM Güvenlik Konseyi (BMGK) eğer saldırıyı kınayarak faillerin yargılanması için adım atmış olsaydı ‘İran'ın İsrail'i cezalandırma ihtiyacının ortadan kalkmış olabileceği’ ifade edildi.

İran'ın Şam Büyükelçiliği yerleşkesindeki konsolosluk binasına 1 Nisan Pazartesi günü hava saldırısı düzenlenmişti. Saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan ikisi general rütbesinde olmak üzere toplam yedi kişi hayatını kaybetmişti. Ayrıca saldırıda altı Suriye vatandaşı yaşamını yitirmişti. İran, saldırıdan İsrail'i sorumlu tutmuştu.