Sosyal Haklar Derneği (SHD), Bartın'ın Amasra ilçesinde 41 işçinin hayatını kaybettiği maden faciasına ilişkin 'ilk gözlem raporunu' tamamladı.

Türkiye Taşkömürü Kurumu'na (TTK) bağlı Amasra Müessesesi'ne ait maden ocağının uzun süredir eksik işçiyle işletildiği ifade edilen raporda, özetle şu bilgilere yer verildi:

"(...) Özelles¸tirme politikaları, bir Kamu I·ktisadi Tes¸ekku¨lu¨ olan TTK’nın personel politikası, yanmaya mu¨sait damarların niteliklerinin degˆerlendirilmemesi, madendeki havalandırma sorunlarının saptanmıs¸ olmasına ragˆmen giderilmemesi, metan riskinin arttıgˆı sabit olmasına ragˆmen bu riskin yol ac¸acagˆı sonuc¸ların go¨ze alınması ve bir bu¨tu¨n olarak madenin fiziksel kos¸ullarının zorlanması katliama giden su¨recin o¨nemli sebepleri olarak go¨ru¨nmektedir.


Madendeki yapısal eksiklikler, madendeki toz patlaması riski, metan gazından kaynaklanan riskler ile makine ve tec¸hizatın ekonomik o¨mru¨nu¨ doldurmus¸ olanların modernize edilerek degˆis¸tirilmesi gerekliligˆi saptanmıs¸ olmasına ragˆmen, risk analizi yapılmadıgˆı ve gereken o¨nlemlerin alınmadıgˆı anlas¸ılmaktadır."

Raporda; Melda Onur, Özgür Barış Akbayır, Av. Yalçın Deniz Özen, Av. Elif Sıla Aşık ve Av. Akçay Taşçı'dan oluşan heyetin bölgede yaptığı görüşmelerden öne çıkanlara da yer verildi:


• I·s¸c¸i yakınları, bir o¨nceki vardiyanın gaz (metan gazı oldugˆu degˆerlendirilmektedir) kokusu nedeni ile erken c¸ıkarıldıgˆını ancak yine de bir sonraki vardiya ic¸in is¸c¸ilerin madene indirildigˆini belirtmektedir.

•  I·s¸c¸iler ve is¸c¸i yakınları, madenin kapanacagˆı veya o¨zelles¸tirilecegˆi yo¨nu¨nde so¨ylentiler oldugˆunu, bu nedenle az is¸c¸i c¸alıs¸tırıldıgˆını belirtmektedir.


• Ocakta c¸alıs¸an mu¨hendislerin yaklas¸ık bir aydır yeraltına girmedigˆi hususu sıklıkla dile getirilmis¸tir. Bu durumun sebebi ile ilgili farklı yorumlar yapılmaktadır: Bir yanda madenin c¸ok riskli olması nedeniyle girmedikleri iddiaları varken, digˆer yanda ise zaten o¨zelles¸tirilecek olan madende yapılacak is¸leri anlamsız olarak degˆerlendirmeleridir. Mu¨hendis kadrosunun yetersizligˆi ve mevcut mu¨hendis sayısının sagˆlıklı bir is¸leyis¸ ic¸in yeterli olmadıgˆı yo¨nu¨nde go¨ru¨s¸ler de mevcuttur.


• Madende gaz senso¨rlerinin sayısının az oldugˆu ve bu¨yu¨k c¸ogˆunlugˆunun c¸alıs¸madıgˆını dile getirenler olmakla birlikte, sorunun gaz senso¨rlerinin c¸alıs¸maması degˆil, bu senso¨rleri takip eden kis¸i sayısının azlıgˆı oldugˆu da ifade edilmektedir.


•  Patlamanın, o¨len barutc¸uya yıkılarak gerc¸ek sorumluların cezalandırılmayacak olması endis¸esi de vardır.

• O¨zellikle madenin gec¸mis¸ini de iyi bilen eski is¸c¸iler tarafından, kuyu bas¸larında ve ocakta kullanılan tec¸hizatın c¸ok eski oldugˆu ve bu durum bilinmesine ragˆmen yenilenmedigˆi belirtilmis¸tir.


Heyet, 'liyakatsız ve tecrübesiz kişilerin kurumun yönetim kademesine atanmalarının, alınması gereken önlemleri alma konusundaki basiretsizliklerinin ve tercihlerinin katliamın göz göre göre gelmesine neden olduğunu' belirtti.

Raporun ilgili bölümünde şunlar kaydedildi:

• "Bas¸ta Amasra TI·M 2019 yılı Sayıs¸tay Denetim Raporu’nda olmak u¨zere, alınması gereken o¨nlemler daha o¨nce dile getirilmis¸ olmasına ragˆmen, madende risk analizi dahi yapılmamıs¸tır. I·s¸c¸i sayısının azlıgˆı nedeni ile pek c¸ok galeride zamanında ve geregˆince bakım onarım ile tamir tarama yapılamadıgˆı, kesit daralması, taban kabarması oldugˆu, yolların bozuldugˆu, ocak ic¸i nakliyatın aksadıgˆı, etkin bir havalandırmanın yapılamadıgˆı, bu¨tu¨n bunların o¨ncelikle is¸ gu¨venligˆini tehlikeye soktugˆu bilinmesine ragˆmen hic¸bir is¸ gu¨venligˆi o¨nlemi alınmamıs¸tır.

• Madende toz patlaması riski ve metan gazından kaynaklı riskler oldugˆu bilinmesine ragˆmen; gaz o¨lc¸u¨mleri sagˆlıklı s¸ekilde yapılmamıs¸, metan drenajı yapılmamıs¸ ve dinamit patlatma yo¨ntemiyle u¨retime devam edilmis¸tir.

• Bu¨tu¨n bu hususlar, bir kez daha, go¨z go¨re go¨re gelen bir katliam neticesinde 41 is¸c¸inin o¨lu¨mu¨ ve 6’sı agˆır 11 is¸c¸inin de yaralanması ile sonuc¸lanan yeni bir sosyal cinayete yol ac¸mıs¸tır."

Raporun son bölümünde, soruşturma evresi için 'acil' olarak nitelenen talepler yer aldı.

Etkin bir soruşturma yürütülmesi gerektiği vurgulanırken, "Katliamın u¨zerinden u¨c¸ gu¨n gec¸mis¸tir; gec¸en her gu¨n delillerin karartılması sonucunu dogˆurmakta, siyasi sorumlular ile u¨st du¨zey bu¨rokratlar dahil bu¨tu¨n gerc¸ek sorumluların saptanmasını gu¨c¸les¸tirmektedir" denildi.