Filistinlilerin aile birleşim yoluyla İsrail'de kalıcı oturum izni ya da İsrail vatandaşlığı almasına engel olan yasanın geçerlik süresi bugün doldu. Koalisyon hükümetinin sürenin uzatılması için verdiği kanun tasarısı parlamentoda çoğunluğu yakalayamadı. Yapılan oylamada 120 milletvekilinden 59’u yasa lehinde 59'u ise aleyhte oy kullandı. İki milletvekili ise oylamada çekimser kaldı.

İsrail parlamentosunda 2003 yılında kabul edilen yasa Filistinlilere ve "düşman ülke" vatandaşlarına İsrail vatandaşlığı ya da İsrail’de kalıcı oturum izni verilmesini engelliyor. Söz konusu kişiler bir İsrail vatandaşıyla evlenseler dahi bu haktan yararlanamıyorlar. Kısıtlama 2007 yılından bu yana İran, Irak, Suriye ve Lübnan vatandaşları için de geçerli.

İsrail bu yasayı Mart 2002’de Hayfa’da gerçekleşen ve 17 kişinin hayatını kaybettiği intihar saldırısı sonrası geçirmişti. Saldırıyı bir İsrail vatandaşıyla evlenerek İsrail vatandaşlığı alan bir Filistinli düzenlemişti. Özellikle Arap çiftleri etkileyen yasanın süresi her yıl parlamentoda yapılan oylamayla uzatılıyordu. Parlamentonun onaylamaması nedeniyle yasanın geçerlik süresi bugün itibarı ile dolmuş oldu.

2005 yılında kabul edilen bir yasa maddesine göre İsrail’de 25 yaşın üstündeki kadınlar ve 35 yaşın üstündeki erkekler geçici oturum izni için başvuruda bulunabiliyor. İsrail Demokrasi Enstitüsü’ne göre her yıl yaklaşık bin yeniden aile birleşimi başvurusu yapılıyor. Geçen yıl itibarı ile İsrail’de aile birleşimi yoluyla geçici oturum izni verilen 13 bin Filistinli olduğu belirtiliyor.

İsrail makamları şimdi kalıcı oturum izni için bir başvuru dalgasının başlamasını bekliyor. Söz konusu yasanın süresi uzatılmadığı için her bir dosyanın incelenmesi ve ret gerekçelerinin sunulması gerekiyor. Ret durumunda başvurucunun buna itiraz etme hakkı bulunuyor.

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid Pazartesi günü yaptığı açıklamada yasanın özünü "İsrail devletinde Yahudi çoğunluğunu güvence altına almak" olarak ifade etti. Lapid, yasa olmadan İsrail’in güvenliğinin de riske gireceğini, iç istihbarat servisi Şin Bet’in bu yönde değerlendirmeleri olduğunu söyledi.

İsrail’deki insan hakları örgütleri ise sonucu memnuniyetle karşıladı. İsrail’deki Arap Azınlığın Hakları Hukuk Merkezi – Adalah adlı kuruluş İsrail hükümetinin ilgili aile birleşim taleplerini "adil, olgulara dayanarak ve hızlı bir biçimde değerlendirme" ümidinin ortaya çıktığını açıkladı. Açıklamada Filistinliler açısından "aile hayatı gibi temel bir hakkı tümüyle kullanma" imkanı doğduğu belirtildi.

İsrail’de Başbakan Naftali Bennett liderliğindeki yeni hükümet göreve üç hafta önce başladı. Geçen iki yılda dört seçimin yapıldığı İsrail’de siyasi kriz sol ve sağ kanat partileriyle bir Arap partisinin de içinde yer aldığı sekiz partili koalisyon hükümetiyle çözülmüştü.