İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Bölgesel İstihdam Ofisi, kentteki 317 firmada asgari ücretteki artışın istihdama etkisini araştırdı. Araştırmanın sonuçlarına ilişkin açıklamaya göre, asgari ücretteki artışın nitelikli işgücü bulunmasında zorluklara neden olduğu ortaya çıktı.

Açıklamada; “Tüm sektörlerde hemen her firma, aradığı vasıflara sahip nitelikli işgücü bulmakta zorlanıyor. Firmalar üretim, satış ve idari süreçlerinde meslekli, nitelikli, uzman ve deneyimli-kıdemli personel bulmakta sıkıntı çekiyor” denildi.

Araştırmaya göre bazı firmalarda mavi yakalılar ile beyaz yakalılar arasında ücret hiyerarşisi daralınca; beyaz yakalılarda motivasyon, verim ve performans düşüklüğü ile işten ayrılmalar yaşandı. Öte yandan tüm sektörlerde firmalar üretim, satış ve idari süreçlerinde meslekli, nitelikli, uzman ve deneyimli-kıdemli personel bulmakta sıkıntı çekti.

Araştırmada öne çıkan üçüncü başlığa göre de artan yaşam maliyetleri, fahiş kiralar ve deprem korkusu, işgücünün İstanbul’dan göçünü tetikledi. İstanbul’da eleman temini her geçen gün zorlaştı.

Firmaların temmuz ayında belirlenecek asgari ücret beklentisi 11 bin TL civarında.

Asgari ücret artışının konaklama-yiyecek, tekstil ve imalat gibi bazı sektörlerde ve özellikle küçük ve orta boy işletmelerde kayıtdışı çalışmayı artırdığı görüşü yaygın.

Yüksek enflasyon ve neden olduğu gelir erozyonu; çalışanların motivasyonunu ve performansını, işletmelerin verimliliğini olumsuz etkilemekte.

Firmalar, iş arayanların artan asgari ücreti yetersiz gördüklerini ve daha yüksek ücret talebinde bulunduklarını ifade ediyorlar.

Görüşülen firmaların yüzde 35’i, asgari ücret artış oranını, diğer çalışanlarının ücret artışlarına yansıtamadı.

Geçen yıla göre firmalar ürün fiyatlarını artırmakta daha az sıkıntı yaşıyor. Yüksek enflasyonlu hayata firmalar alışıyor. Yüksek enflasyonda katılaşma eğilimi söz konusu.

Firmalar diğer illerle karşılaştırıldığında İstanbul’da eleman bulmakta daha fazla zorluk yaşıyor. Neden olarak yaşam maliyetinin daha yüksek olması ve daha çok firma ve iş imkânı nedeniyle seçeneklerin daha fazla olması.

Türkiye genelinde faaliyet gösteren büyük firmaların çalışanlarının, İstanbul dışındaki şubelere tayin- transfer yönünde taleplerinde yoğunluk olduğu ifade ediliyor.

İstanbul’a göç etmek isteyen ve iş başvurusu yapan adaylar firmalardan konaklama imkânı talep ediyor.

Piyasanın bir diğer çözümü özellikle imalat ve lojistik sektöründe firmaların, İstanbul’a komşu illere faaliyetlerini taşımaları.

Bir emlak sitesinin verilerine göre İstanbul’da sığınmacıların yoğun olarak yaşadığı ilçelerde beş yıllık kira değişimi karşılaştırıldı. Nisan 2019 ile Nisan 2023 kira fiyatları karşılaştırıldığında en yüksek artış yüzde 807 ile Kâğıthane’de yaşandı. Kâğıthane’yi yüzde 794 ile Arnavutköy, yüzde 779 ile Başakşehir ve yüzde 777 ile Gaziosmanpaşa takip ediyor. Sığınmacıların yoğun yaşadığı ilçelerde ise Nisan 2019’da bin-3 bin TL bandında olan kiraların bugün 8 bin TL-19 bin TL bandında olduğu görüldü.

Karşılaştırmalı verileri Twitter hesabından paylaşan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökce, “Sığınmacıların yoğun yaşadığı İstanbul’daki 15 ilçemizde 4 yılda konut kirası artış oranı ortalama yüzde 654. 15 ilçede kiralar 1640 lira seviyesinden ortalama 12 bin 111 lira seviyesine çıkmış durumda. Atılması gereken adımlar var” dedi. Gökce, “Sosyal konut üretiminin yanı sıra makroekonomik politikaların akılcı hale getirilmesi ve yabancılara konut satışının piyasaya denge gelene kadar durdurulması lazım. Sığınmacıları da ülkelerine kavuşturmalıyız. Sığınmacı nüfusunun artması, konut piyasasının dengesini de bozuyor” ifadelerini kullandı.