Nevşehir'de patates üretimi, depolanması ve ticareti alanında faaliyet gösteren Alper Tohumculuk firması yetkilisi Ömer Faruk Alper, Türkiye'de ithalata izin verildiği takdirde patates tarımının biteceğini söyledi. Türkiye'de üretim maliyetlerinin dünya üreticilerinin çok üzerinde olduğunu belirten Alper, "İthalat izni verilirse Adana, Konya, Sivas, Kayseri, Nevşehir ve Niğde gibi illerde eken çiftçi çok büyük zarar eder. Çünkü üretim maliyetlerimiz dünya ile yarışamaz. Biz mazotu pompa fiyatından alıyoruz. Elektrik ve gübre fiyatları çok yüksektir. Avrupa'da maliyetler düşük, teşvikler de daha fazladır." dedi.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, patates fiyatlarının 5 liraya yükselmesi sonrasında ithalat izni verilebileceği yönünde açıklama yapmıştı. Bu açıklama patates üretimi ve depolanması alanında ülkemizin önde gelen illerinden Nevşehir'de üretici ve tüccarın tepkisini çekti. Patates tarımı ve ticaretini 25 yıldır yaptıklarını dile getiren Alper Tohumculuk firması yetkilisi Ömer Faruk Alper, "Bu zaman içerisinde 10- 15 kez bu tip fiyat dalgalanmalarını gördük. Bu üretimdeki plansızlıktan kaynaklanan bir durumdur. 2011- 2012 yılı üretiminde patates rekoltesi çok yüksekti. Biz hükümetten defalarca ihracat teşviklerini artırmalarını istedik. Ancak geç ve az teşvik verildi. 2012 yılında patatesler çöpe gitti. Bunun acısını şu anda tüketici çekmektedir. Çünkü, patates üreticisi çok sıkıntı çekti. Bunun sonucunda 2014 ve 2015 yıllarında üretim daraldı. Fiyatlarda yükseldi. Patates rekoltesi ortalama 5 milyon ton iken 2012'de 7 milyon tona çıktı. Tüketim ise ortalama 4,5 milyon tondur. Sonraki yıllarda ise 4 ila 4 milyon 200 bin tona düşünce iç piyasaya yetmez oldu. Patates tohumu genelde yurt dışından geliyor. Çiftçinin alım gücü düşük olduğu için tohum da alamadı. Maliyetlerde çok yüksek olduğu için ekimde yapılamadı. Üretim daraldı, iç piyasada tüketici zarar gördü" dedi.

Yurtdışına satış olması için teşvik verilmesinin şart olduğunu kaydeden Alper, "Ülkede ortalama üretilen 5 milyon ton patatesin 500 bini ithalata gitse iç piyasada fiyatlar dengeli olur. Üretim ve satıştaki dalgalanmalardan dolayı üretici ve tüketici zarar görüyor ama aracılar hiç zarar görmüyor. 2012'de fazla patatesten dolayı düşük fiyat oluştu. Çiftçi çok zarar etti. Şimdi de tüketici zarar ediyor. Üretici için önümüzdeki dönem kötü olacak. Çok kazançlı diye sektör dışından çok kişi ekim yapacak." diye konuştu.

Türkiye'de hiçbir üründe üretim planlamasının bulunmadığına da dikkat çeken Alper şöyle konuştu: "Planlama olsa ülkemizde patatesin nerede daha iyi yetiştiği tespit edilip, üretici yönlendirilse, büyük üreticilere arazi verilse, maliyetler azaltılsa sorun olmayacak. Bir de biz anlaşmalı olduğumuz cips yapan firmalara düşük fiyattan patates üretiyoruz. Bizden aldıkları patatesi işlemediler. Yüksek fiyattan iç piyasada sattılar, sonrada patatesimiz yok diyerek ithalat izni istediler. Halbuki biz kendilerine yeterince düşük fiyattan patates satmıştık. Türkiye'de patates ithalatına izin verilirse, patates tarımı ülkemizde biter. Şu anda Adana'da turfanda taze patates çıktı. Ödemiş'te ise yakın zamanda başlayacak. Fiyatların düşeceği yönünde beklentimiz var. Düşen fiyatların sonrasında ithalat izni de verilirse Adana, Konya, Sivas, Kayseri, Nevşehir ve Niğde gibi illerde eken çiftçi çok büyük zarar eder. Çünkü, üretim maliyetlerimiz dünya ile yarışamaz. Biz mazotu pompa fiyatından alıyoruz. Elektrik ve gübre fiyatları çok yüksektir. Avrupa'da maliyetler düşük, teşviklerde daha fazladır."

Merkez Bankası hesabına da tepki gösteren Alper, "Biz 2012 yılında beş kuruşa patates sattığımızda yanımızda Merkez Bankası da, devlette yoktu. Sektördeki çok sayıda arkadaşımız iflas etti. Patates arz-taleple fiyat oluşturuyor. Serbest bir üründür. Taban fiyatı yoktur" dedi.

Depolarda patateslerin saklanarak stokçuluk yapıldığına dair yapılan haberlerin algı operasyonu olduğunu da ifade eden Ömer Faruk Alper, "Bunlar bence bir algı operasyonu ve spekülasyondur. Bu kadar yüksek miktarda patates üretiminin olduğu bir ülkenin bütün patatesleri Nevşehir'de bulunan depolara konmaktadır. Haliyle bazı depolarda az miktarda da olsa patates bulunacaktır. Bir kişinin 110 bin ton patatesi depoladıktan sonra piyasaya arz etmesi diye bir olay olamaz. Patates piyasası arz-talebe göre çalışmaktadır. Patatesin çıkmasına az bir süre kala kimse stoklama yapmaz. Şu anda depolarda tohum olarak kullanılacak olan patatesler bulunmaktadır. Sadece bize ekim için 3 bin ton tohum gerekiyor. Benim depomda bu patates görülecek. Bunlar yemeklik değil, seneye ekeceğimiz patateslerdir" ifadelerini kullandı. CİHAN