KADİR GÜRCAN
2024 ABD seçimleri için şimdiden hazırlıklar başladı. Eski Başkan Trump yarı dönem seçimlerinde partisine verdiği derin hasara rağmen yine aday olacak. 2020 seçimlerindeki kuyruk acısı hala sızlıyor olmalı. Haziran’da yapılacak Türkiye genel seçimleri an itibariyle fazla ilgi çekmediği için şimdilik deplasmanda ter atalım. ABD’nin yarı dönem seçimlerini bütün dünya nefesini tutarak, Almanya-Arjantin maçı heyecanıyla seyretti. Bu yüzden, yazarınızın 2024 ABD seçimleri için hafiften ısınmaya başlamasını yadırgamayın.
İki partili ABD demokrasisinde asgari şartları yerine getiren herkes başkan adayı olabiliyor ancak, parti içinde bile adaylığın netleşmesi için uzun bir hazırlık süreci var. Adaylığı düşünenler, 35 yaşında ve üniversite mezunu olmaları gerektiğini zaten biliyorlar. Baştan söyleyelim de “Amerika’da her şey kolay. Okuma özürlü Trump bile başkan oldu!” kolaycılığına kanmayın. Trump da nasıl bitirdiyse, bir şekilde üniversite diplomasına sahip.
İktidardaki parti, genel olarak mevcut başkan ile ikinci dönemi de geçirmeyi hedefliyor. Beyaz Saray’da oturan başkana rakip olarak aynı partiden bir başka aday çıkarmak kanunen mahsurlu değil ama etik olarak pek hoş karşılanmıyor. Biden, 2020 seçimlerine giderken bir dönemlik başkanlık için yarıştığını ifade etmişti. Demokratların yarı dönemde yakaladıkları sürpriz başarıdan sonra Biden’ın bir kez daha aday olabileceği konuşuluyor. Önündeki en büyük engel ilerleyen yaşı ve sağlık sorunları! Biden, ABD başkanları içinde en yaşlı olanı. İkincisi kim, tahmin edin? Eski Başkan Trump!
Demokrat Parti’nin ağır toplarından olan Nancy Pelosi (Madam Speaker) de Demokrat Parti içindeki prestijli yerini bıraktı. Pelosi, Biden’dan da yaşlı. Buna en çok kim sevindi dersiniz? Elbette ki Trump. Başkanlığı süresince, Trump’a etmediğini bırakmayan Nancy, geçtiğimiz günlerde meclis soruşturmasına gelmeyen Trump için yine “Oraya gelecek kadar bile adam değil!” diyerek yine taşı gediğine koydu. Eski Başkan Trump’ı yüce divana göndermesi için ısrar eden Demokrat Partili meslektaşlarına “Yüce Divan’a sevk edilmek için adam olmak gerekiyor. Trump için bu zahmete değmez!” diyerek ayak direten de yine Pelosi olmuş. Trump, Biden’dan daha çok Nancy’den korkuyor. Kolay mı, eski Başkan Trump’ı iki kez yüce divana sürükleyen Nancy oldu. Tecrübeli siyasetçi Pelosi, son şakasını da, Trump’ın Mar-a Logo’daki adresine pimi çekili bir bomba göndererek yaptı; Özel Yetkili Savcı, eski başkanın mali suçlarını araştıracak.
Geçtiğimiz iki seçimde kendisinden çok bahsedilen ancak bir türlü şansı yaver gitmeyen Bernie Sanders’de yaş haddine takılan Sosyal-Demokratlardan. Sempatik, cana yakın, babacan ve samimi tavırlarıyla genç seçmenin de ilgisini çeken Bernie, 2016’da Hillary Clinton, 2020’de de Biden’a adaylığı kaptırsa da siyasetten çekilmedi. Siyasi yorumcular, Bernie’yi sempatik buluyorlar ancak “Bernie, mahallesinde top oynayan gençlere “Topunuz bahçeme kaçarsa vermem ona göre” uyarısı yapan, yaşlı ve tonton amcaları andırıyor!” diyerek, onun da vaktinin dolduğunu ima ediyorlar.
Biden 2024’de 82 yaşında olacağı için, aday olma konusunda hem kendisi hem de Demokratlar karar verme sürelerini önümüzdeki iki yıla yayacaklar. Bununla birlikte, parti ileri gelenleri Biden’in kararını bir an önce vermesi ve Demokratlar’ın vizyon açısından ‘tükenen kuşağın’ değil ‘gelecek kuşaklar’ın partisi olduğu göstermesi gerektiğinde ısrar ediyorlar. Bu mesaj Sosyal-Demokrat Bernie içinde de geçerli.
Başkan Biden, 2020’deki kararında ısrar ederse, Demokrat Parti’de aday yarışı kızışacak. İkinci kez California Valiliğine seçilen ve ilk döneminde başarılı bir trend yakalayan Gavin Newsom, şimdiden hazırlıklarına başladı. Hollwood’un meşhur aktörü George Coloney’nin de başkan adayları arasında ismi geçiyor. The Rock ismiyle meşhur Dywayne Johnson, Amerikan seyircisinde uyardığı oyunculuk sempatisini siyasete taşımaya kararlı olduğunu söyledi.
Cumhuriyetçi Parti’nin kendisini Trump tassallutundan kurtarmak için yeni yollar bulması gerekiyor. Yarı dönem seçimleri Trump’lı Cumhuriyetçi Parti için bir referandum haline dönüşmüştü ve Trump bundan derin bir yara aldı. Siyaset boşluk kaldırmıyor. Florida Valisi Ron DeSantis, Trump döneminin ABD Birleşmiş Milletler Temsilcisi Nikki Haley, Trump’ın yardımcısı Mike Pence, eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve sevimsiz Texas Senatörü Ted Cruz’ın 2024 seçimlerinde Trump’a rağmen şanslarını deneyecekleri konuşuluyor.
ABD siyaseti Hollywood aktörleri, rap sanatçıları (Kanye West), radyo avengelistleri (Mike Pence) ya da Trump gibi karakter zaafı ile şöhret bulan tiplerin kendilerini deneyebilecekleri geniş bir siyasi zemin sunuyor. Ne kadar başarılı olursa olsun, iki dönem başkanlık yapan ABD başkanları için emekliliğin tadını çıkarmaktan öte bir şey kalmıyor.
Türkiye’de iki on yıl millete musallat olan idari yapı, medya beslemelerine “Türkiye’yi Saray’dan başkası idare edemez!” ezberini tekrar etmeleri için bütçe ayırıyor. Bir de vizyonları olduğundan bahsetmiyorlar mı, sormayın gitsin. Saray ve koltuk değneği muhafazakar birlikteliğin bir vizyonu vardı da biz mi fark etmedik? Muhalefeti vizyonsuzlukla suçlayan Saray ve milliyetçi kanat, ellerinde ölü ve köhne bir hükümet programı tuttuklarının farkında değiller. Türkiye 2023 seçimlerine ölü ve tükenmiş bir vizyon ile girecek. Ne kadar üzücü!