TBMM Başkanı İsmail Kahraman, Anayasa çalışmaları konusunda isim noktasında 'darbelerden, darbe hukukundan arındırma'nın esas kopuş olduğunu söyledi. Henüz usuller konuşulurken görüşmelerin bittiğini, esasa geçilmediğini belirten Kahraman, "Hükümet şekli ne olacak, parlamenter sistem mi olacak, yarı başkanlık mı olacak, başkanlık mı olacak. O idareye, sisteme sıra geldiğinde konuşulacak işti. CHP'nin ileri sürülen şartlardan biri 'parlamenter sistem üzerinde yürünerek gidilmesi ve parlamenter sistem dışı bir sistemi kabul etmeyecekleri' istikametinde idi. Bu esasa müteallik bir hadise. Usulde mesele kapatılmış oldu, esasa giremedik." diye konuştu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı İsmail Kahraman, TBMM'de basın toplantısı düzenledi. Kahraman, basın mensuplarının sorularını da cevapladı.

Bir gazetecinin, "Partilere yeni bir çağrı mı yapacaksınız?" sorusuna Kahraman, "Bütün partilere. Çünkü bu 26. Dönem inanıyorum ki, bu vazifesini yerine getirecek. Ümidimi hiç kaybetmiyorum ve olacak inşallah." cevabını verdi.

"Çağrınız için bir zaman öngörüyor musunuz ve bir bekleme süresi olacak mı?" sorusuna Kahraman, "Cevaplara bağlı. Zaman kıymetli ve kaybedilmemesi gereken bir hazine. İsterim ki bir an evvel müspet bir cevap gelebilir ve çalışmalara bir an önce başlarız." dedi.

'BİR PARTİNİN ÇEKİLMESİ HALİNDE KOMİSYON DÜŞÜYOR ZATEN, ESASA GEÇİLMİŞ DEĞİL'

Komisyonun usulünde olduklarını, esasa geçemediklerini anlatan Kahraman, "2011'deki çalışmalardaki usul ve esasların üzerinden gidiyoruz. Mutabakatımız o istikamette. Oy birliği gerekiyor. Yani bütün kararlarda oy birliği gerekiyor. Bu dönemin mutabakat komisyonunun çalışmaları nasıl olacak, usulü ne olacak konusunda yine bir mutabakat lazım. Oy birliği lazım. Bir parti çekildiği halde tekrar devam etmek mümkün değil. Zira ona göre toplanıldı. Oy birliği esasına göre toplanıldı. Bir partinin çekilmesi halinde komisyon düşüyor zaten. Esasa geçilmiş değil." ifadelerini kullandı.

Başka bir gazetecinin, "Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı'nın size bir ziyareti oldu? Anayasa konusu gündeme geldi mi? Bir de liderlere yeni bir mektup yazacak mısınız?" sorusuna Kahraman, "Cumhurbaşkanımız bendenize iade-i ziyarette bulundu. Kendisini ziyaret etmiştim Meclis başkanı olduktan sonra, yaptığı bir iade-i ziyarettir. Herhangi bir gündeme dair konular mevzubahis değil. Bir nezaket ziyaretiydi. Çağrımı yapmaktayım. Davet ediyorum. Mektup hadisesi olabilir, görüşme olabilir, grup başkanvekilleriyle olabilir. Her türlü çalışma ve temas yolları harekete geçmelidir. Mesele bütün bir Meclis'in meselesidir, milletimizin meselesidir. Ben herhangi bir siyasi görüş istikametinde hareket eden değil Meclis'i temsil eden, TBMM'nin manevi şahsiyetini temsil eden durumdayım. Her türlü gayreti göstereceğim." açıklamasında bulundu.

"CHP ve HDP'nin tavrı değişmezse ne yapacaksınız?" sorusuna Kahraman, "Ben gayret edeceğim. Ümit büyük bir hazine. Biz ümidi kaybetmeyiz. Büyük bir çoğunlukla inanıyorum 26. Dönem taçlanacaktır." dedi.

"Kurucu Meclis dışında bütün anayasalar asker etkisiyle yapıldı. Darbe olmadan anayasa olmayacak mı?" sorusuna Kahraman şu cevabı verdi: "Kurucu mecliste yapılan anayasamız yok. 1961 kurucu meclisi 272 kişidir, tayinli kişilerdir, seçilmiş kişilerdir, 17 ayrı branştan getirilen kişilerdir. Milletin seçtiği bir insan meselesi mevzu bahis değildi. 1982 Anayasası 1981'de isimleri belli 160 kişiden oluşmuştur, 120'si şehirlerden gelmiş, 40'ını da konsey kendi seçmiştir. 1876 Anayasası ilk anayasadır, o zamandan itibaren topluma dayalı meclisin yaptığı bir anayasa yok, 1921 hariç. Benim gönlüm ister ki bu anayasa farklı, milli, sivil, Meclis'in yapacağı anayasa olacak. En yetkili durumda şu an Meclis. Diğerleri ismen çağrılmış kişilerdir. Milletin seçtiği ve seçim beyannamelerinde partilerin 'ben anayasa yapacağım' diye vadettiği insanlar var. Kurucu meclisin üzerinde bir irade var ve inşallah olacaktır."

"USULDE MESELE KAPATILMIŞ OLDU, ESASA GİREMEDİK"

"Dünkü toplantıda başkanlık üzerine bir tartışma yaşandı mı? Bu konunun görüşmeleri tıkadığı dile getiriliyor? Neler söylersiniz?" sorusuna Kahraman, "Henüz usuller konuşulurken bitti, esasa geçilmedi. Hükümet şekli ne olacak, parlamenter sistem mi olacak, yarı başkanlık mı olacak, başkanlık mı olacak. O idareye, sisteme sıra geldiğinde konuşulacak işti. CHP'nin ileri sürülen şartlardan biri parlamenter sistem üzerinde yürünerek gidilmesi ve parlamenter sistem dışı bir sistemi kabul etmeyecekleri istikametinde idi. Bu esasa müteallik bir hadise. Usulde mesele kapatılmış oldu, esasa giremedik. Siyasi partilerin 3 partinin CHP dışındakilerin şu ifadeleri var; 'sistem üzerine konuşuruz. Müzakere ederiz' dediler. Parlamenter sistemin tek şekli yok. Başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi, çeşitli tatbikatlar var, onlara sıra gelince konuşuruz. Başkanlık sistemi meselesinde de AK Parti'nin illa kati bir düşünce içindeyiz beyanı var. İsim noktasında darbelerden, darbe hukukundan arındırma konusunda oldu esas kopuş. Darbeler 1960, 1980 darbesidir. Bu iki darbe sırasında çıkan kanunlar var, antidemokratik kanunlar var. Bunların dökümü yapılması lazım, mevzuatın bunlardan arındırılması lazım. 2011 yılındaki uzlaşma komisyonunda AK Parti temsilcisinin verdiği bir rakam var. 688 kanun, 90 kanun hükmünde kararname, toplam 758 kanun ele alınacak. Her biri 10 madde olsa demek ki 7 bin gibi bir madde ele alınacak. Bu bu komisyonun işi değil, tıkatır Anayasa'yı. Başka çalışma yapılmalıdır. Bu talep doğrudur. Bunun için çalışma yapılmalıdır. Artı, Siyasi Partiler Kanunu ele alınmalı, Seçim Kanunu ve İçtüzük ele alınmalıdır. Yalnız bütün bunların ele alınması, Anayasa, temel yasa ortaya çıkmalıdır ki ona aykırı hükümler yeniden olmasın. Temeli olmayan bir binanın ikinci katını düşünemezsiniz. Temennim sadece yeni anayasa değil ona bağlı olarak diğer mevzuatın da düzeltilmesi. Aksak olmamasıdır, aralarında ahenk olmalı. Kanunlar Anayasa'ya aykırı olamaz; yönetmelikler kanuna aykırı olamaz. Esas ana temel anayasanın düzenlenmesidir. İnşallah olur. 2011 yılında kurulan komisyon 25 ay çalıştı. Fevkalade bir dökümana sahibiz. Görüşler alındı. Sivil toplum kuruluşları, kurumlar görüşlerini beyan etti. Kısa zamanda yapılacak bir hadisedir yeni anayasa, ben ümidi taşıyorum. Ben bekliyorum. Esasları usulden sonra görüşmek durumunda olduğumuza göre isimde anlaşmamız lazım. Yeni anayasanın yapılmasının şart olduğunu her parti seçim beyannamesinde bildirdiğine göre bu iradeyi hayata geçirecek hamleyi, eveti bekliyorum." sözlerini kaydetti.

"Toplantı tutanaklarını kamuoyuna açıklayacak mısınız?" sorusuna Kahraman, "Açık, şeffaf. Gayet tabi açıktır. Şeffaftır. Meclis çalışmaları televizyonda, internette tutanaklar açık. Şeffaf, onda bir eksiklik yok." dedi.

"Beklentiniz 4 siyasi parti üzerine yoğunlaştınız. 2 ya da 3 siyasi partiden olumlu cevap gelirse yola devam edecek misiniz?" sorusuna Kahraman şu cevabı verdi: "Onların cevabının muhtevasını bilmek lazım. Anayasa'ya göre değişiklik yeni anayasa nizamlanmış. 330 ya da 367 rey gerekiyor. 220 ve yukarısı referandum, 367 ve yukarısı referandum isterse Cumhurbaşkanı istemezse tasdiktir. O sayıyı sağlayacak bir çalışma yapacaklarsa memnun kalırız. İnşallah olur."

"İlk toplantıda masa kurulurken herkes kırmızı çizgileriyle masaya oturmuştu. Bu masa 1 hafta 10 gün içinde dağıldı. Diplomasisi yürütülemez miydi? Dağıldı demek yerine diplomasi yürütülemez miydi?" sorusu üzerine Kahraman, "Her siyasi partiden 1 yetkili konuştu. Kırmızı çizgi diye değil temennilerini ifade etti. Çalışmaların yürümesi için biliyorsunuz usul esasa mukaddemdir. Usul aşıldıktan sonra esasa geçeriz. Nasıl yürüyeceğiz. Meclis'in bir içtüzüğü var. Biz içtüzüge takıldık. Esasa girmedik. 1921 anayasası saygıdeğer sivil bir anayasadır. Sivil bir anayasadır. 28 maddedir. 2 ayda hazırlanmıştır. İdari taksimat üzerine duran nahiye nasıl olacak. 6 maddesi nahiyeye aittir. O dört başı mamur, her şeyi içine alan bir anayasa değil ama sivil anayasasıdır. 1924 Belçika anayasasının tercümesidir. Fransa anayasasının tercümesidir. 1961 Alman anayasası taslağı üzerinden gidilmiştir. İstekler ve durumlar belli sivil bir anayasa yapalım. Dedim ki 'bir tabir var siyasette meseleyi yetkili kurullarımızda görüşeceğiz. Bir toplantı daha yapalım yetkili kurumlarınızda görüşün.' Cevap, 'biz yetkili kurum olarak konuşuyoruz' oldu. Böyle dendikten sonra diplomasisi yok ki." ifadelerini kullandı.

"CHP'siz yola devam edilirse, MHP ve HDP çağrıya olumlu yanıt verirse bir süre öngörüyor musunuz?" sorusu üzerine Kahraman, "Cevabı ve muhteviyata bağlı. Ben temennimi ifade edeyim. Ana muhalefet partisinin olduğu bir çalışma olsun. 4 siyasi parti bunu çıkarsın. Konsensüs olsun. En üst seviyede bir kabul görsün. Toplumla bağdaşsın. Bu istek ve gayretlerim konusunda temennilerim olabilir. Bir siyasi güce sahip değil, Meclis Başkanlığı temennimi ifade ediyorum." şeklinde konuştu. CİHAN