Günlük 5-10 milyon dolar civarındaki işlem hacmi, son zamanlarda 40 milyon dolara kadar çıktı. Simsarlar, bu oranın kimi günler 100 milyon dolara kadar çıktığını söylerken, Kapalıçarşı 1970'li yıllardan bu yanaki en hareketli günlerini yaşıyor.
İşlem hacmi günlük ortalama dört kat artarken, bir yıl önce evini, arabasını satarak dolar almaya gelenlerin yerini şimdi kredi çekip döviz almak isteyenler aldı.
Dünya Gazetesi'nin haberine göre, bölgede hizmet veren simsarlardan biri, kriz dönemlerinde ayaklı borsada el değiştiren döviz miktarının 300 milyon dolara kadar çıktığını belirtti. Özellikle 2008 dünya ekonomik krizinde bu rakamlara ulaşıldığını belirten simsar, dijital bankacılığın gelişmesi gibi etkenler ile birlikte bu rakamın son yıllarda düştüğünü, pandemi sonrası getirilen vergi ve komisyonlar ile de yeniden yükselişe geçtiğini anlattı. Ayaklı borsa hakkında bir kitap yazan ve aynı zamanda İstanbul Mücevherciler Kuyumcular ve Sarraflar Derneği Başkan Yardımcısı da olan Mehmet Ali Yıldırımtürk de elektronik bankacılık öncesi bölgede günlük işlem hacminin 150 milyon dolar olduğuna dikkat çekti.
O dönemde ayaklı borsanın tüm Türkiye’deki döviz fiyatlarını belirleyen konumda olduğunu söyleyen Yıldırımtürk’e göre bu dönemde artan hacmin asıl sebebi ise altın alışverişi. Yıldırımtürk, “Son dönemde döviz işlemlerine uygulanan vergiyi ödemek istemeyen vatandaşlar yeniden bölgeye gelmeye başladı ancak yükselişin asıl sebebi altın talebinden kaynaklanıyor. İstanbul Altın Borsası’na kayıtlı üyeler fiyatları sabit tutabilmek için aldıkları altın karşılığı dövizle işlem yapma ihtiyacı duydu” dedi. Bölgedeki hacmin altın alışverişine bağlı olduğunu anlatan Yıldırımtürk, altın alışının azalması durumunda hacmin de düşeceğini söyledi.
Mayıs ayında hem döviz hem de altında kambiyo işlemlerinde uygulanan Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) oranları binde 2'den yüzde 1'e çıkarılmıştı. Yine geçtiğimiz haftalarda nakit döviz işlemlerine de komisyon uygulaması başlatıldı. 4 Ağustos'ta yayınlanan tebliğ ile bankalar 3 bin doların üstünde nakit döviz talebi olanlardan binde 2 ile 5 arasında komisyon kesmesinin de talep patlamasında etkili olduğu belirtilirken, nakit döviz çekiminden bazı kamu bankalarının binde 2-5 oranında komisyon almaya başlamasının ardından gelen tepkiler üzerine uygulamaya son verildi.
Merkez Bankası'nın 5 Ağustos'ta yayımladığı tebliğ ile izin verdiği nakit döviz talebine komisyon uygulaması bankalar tarafından uygulanmaya başlanmış, kamu bankaları binde 3 ila 5 arasında değişen oranlarda döviz çekiminden komisyon almaya başlamıştı.
Komisyon kesilmesi tepkilere neden olurken, tüketici hakem heyetlerine de başvurular yapıldı. Uygulama hukuki tartışmalara da neden oldu. Uygulamanın ‘sistemin sağlığına yönelik şüphe yarattığı’ gerekçesiyle ekonomi yönetiminin bankaları uyarması üzerine bugün yeni bir adım atıldı. Bugün itibariyle nakit döviz çekiminden komisyon kaldırıldı.
