Kanalizasyon atıklarındaki koronavirüs miktarının incelenmesi bölgesel salgınların, sağlık kuruluşlarının yaptıkları testlere kıyasla 10 gün daha erken tespit edilmesini sağlayabilir.
Birleşik Krallık'taki Ekoloji ve Hidroloji Merkezi'nden bilim insanları, lağımdaki koronavirüs oranını tespit edebilecek standart bir test üzerinde çalışıyor.
Dr. Andrew Singer "Ne kadar erken bir uyarı fark ederseniz o kadar erken harekete geçebilirsiniz" diyor ve ekliyor:
"Böylece bu kriz sırasında hayatlarımız daha çekilir bir hale gelebilir."
Salgının kanalizasyon haritası
Newcastle, Bangor ve Edinburgh üniversitelerinden bir grup bilim insanı, yerel kanalizasyon idareleriyle işbirliği içinde, arıtma tesislerine gelen lağım suları arıtılmadan önce örnekler topluyor.
Salgının kanalizasyondan öngörülmesinin ilk aşaması bu.
Covid-19 salgınının başında, bilim insanları hastaların dışkılarında da virüs bulunduğunu tespit etti.
Bunun ardından "lağım epidemiyolojisi" uzmanların ilgisini çekmeye başladı.
Dr. Singer "Salgının hangi bölgede gerçekleşmekte olduğunu testlerden önce bu şekilde fark edebilirsek sağlık görevlileri salgının yayılmasını erkenden önleyebilir" diyor ve ekliyor:
"Ağımızda bu işin altından kalkabilecek altı laboratuvar var, yakında ülke genelinde lağım izleme uygulamasına geçilebilir."
Uzmanlar atık suda virüs olup olmadığını tespit edecek test kitlerine sahip. Fakat şimdi, ne kadar virüs bulunduğunu ve miktardaki artış-azalışları tespit edebilecek bir kit üzerine çalışıyorlar.
Amaçları bunun kanalizasyon şebekesi boyunca yaygın ve düzenli bir şekilde ölçülmesi.
Testin geliştirilmesinde yer alan Newcastle Üniversitesi'nden Prof. David Graham, "Artık lağım suyundaki virüs miktarını tespit edebiliyoruz" diyor.
Graham, örneğin alındığı noktada kaç kişinin yaşadığı bilindiği için, bölgede koronavirüs taşıyıcısı olan kişilerin sayısını da tahmin edebileceklerini belirtiyor.
Mevcut şartlarda bir kişinin koronavirüs taşıyıp taşımadığının tespit edilmesinin 7-10 gün sürdüğünü belirten Prof. Graham, "Biz ise örneği aldıktan bir gün sonrada bölgede kişi başına ne kadar koronavirüs düşüyor bunu ortaya çıkarabiliyoruz. Arada en az bir haftalık avantaj oluşuyor" diyor.
Bilim insanları bu ölçümleri Covid-19 erken uyarı sistemi olarak ülke geneline yaymadan önce ince ayrıntıların üzerinde daha fazla çalışmak istiyor.
Daha önce aralarında İspanya'nın da bulunduğu çok sayıda ülke kanalizasyon sistemini incelemeye başlamış, fakat bazıları sorunlarla karşılaşmıştı.
Barcelona'daki testlerde Mart 2019'da kentte koronavirüs olduğu tespit edilmiş, ardından bunun bir laboratuvardaki ölçümlerde gerçekleşen bir kazadan kaynaklanan bir hatalı ölçüm olduğu açıklanmıştı.
Ölçümlerdeki doğruluk oranını artırılması için aşılması gereken bazı sorunlar var: Virüsün suda çözülme eğilimi ve diğer kirleticilerin ölçüme etkisi.
Ardından da ülke genelinde kaç noktada ölçüm yapılması gerektiğinin tespit edilmesi gerekiyor.
Dr. Singer içinde bulundukları durumu "Bunu yapmamız gerektiği çok net fakat daha önce hiçbir salgın sırasında yapılmamış bir şeyi yapmaya çalışıyoruz" diyor.
