Dünyanın her yerinde eskiye dönüş ne zaman olacak sorusu zihinlerde.
İlk sorun, koronavirüs testi pozitif çıkan kişilerden yalnızca dörtte birinin test yapıldığı gün belirti göstermesi. Belirti göstermeyen insanlar farkında olmadan virüsü bulaştırabiliyorlar.
İkinci sorun da testin kendisi. Günümüzdeki standart, genze ve burunun iç taraflarına birer çubuk sürülerek örnek alınması.
BBC Tıp Muhabiri Fergus Walsh'in haberine göre, burun ve ağızdan örnek alınan bazı hızlı testler deneme aşamasında. Bunlar önemli birer adım olacak.
Ancak en büyük gelişmenin, tükürük testleri sayesinde yaşanabileceğini söyleyen muhabir, "Virüs taşıyıp taşımadığınızı öğrenmek için tükürmenizin yeterli olduğunu bir düşünsenize" ifadesini kullanıyor.
İngiltere'nin Southampton kentinden Jayne Lees ve ailesi, dört hafta süren bir tükürük testine dahil oldular.
Jayne ile üç ergen çocuğu Sam, Meg ve Billy masanın etrafına oturup kaşıklarına tükürüp onları tüplere dökmeye çalışırken yanlarında olduğunu söyleyen Walsh, kentteki 10 bin sağlık çalışanının, diğer kilit öneme sahip işçiler ve aileleri bu deneyin bir parçası olduğunu kaydediyor.
Deneyin koordinasyonunu yürüten Southampton Üniversitesi'nden Prof. Keith Godfrey, "Tükürük test etmek için çok önemli bir sıvı" diyor ve ekliyor:
"Virüsün bedende ilk enfekte ettiği yer tükürük bezleridir. Soluk borusunda yayılmadan önce virüs tükürük bezlerinde yayılıyor. Hastalığa erken tanı koymak istiyorsak tükürük testleri en iyi yol olabilir."
Deneyin ne kadar başarılı olacağı, tükürük testinin doğruluk oranının ne seviyede olduğuna bağlı.
Southampton Üniversitesi'nin topladığı örnekler Hayvan ve Bitki Sağlığı Kurumu'nda inceleniyor.
Örneklere bir solüsyon ekleniyor ve ısıtılarak virüsün genetik materyali tespit ediliyor. Diğer testlerde saatler süren bu süreç, tükürük testinde 20 dakika civarı sürüyor.
Üniversitenin Viroloji Bölüm Başkanı Prof. Ian Brown "Çok heyecanlıyız. Son haftalarda tükürük testinin kullanımına dair teknik zorlukları aşarak büyük gelişme kat ettik" diyor.
Deneyin en önemli özelliklerinden biri de, başarıya ulaşması durumunda tüm Southampton'da yaşayan 250 bin kişiye her hafta tükürük testi yapılmaya başlanacak olması.
Prof. Godfrey bununla ilgili "Toplumu ve ekonomiyi yeniden açmak istiyorsak virüsün toplumlarımızdaki yayılımını gözlemenin ve ne zaman nerede sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağına karar vermenin en iyi yolu bu olabilir" diyor.
Bazıları daha da ileri gidiyor. Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu'ndan Prof. Julian Peto'nun liderliğindeki bir grup, bütün Birleşik Krallık nüfusuna her hafta tükürük test dağıtılmasını talep ediyor.
Gruba göre bu sayede Covid-19'a karşı alınan bazı önlemler sonlandırılabilir.
Fakat bunun için test kapasitesinin kat kat artması lazım.
İngiliz hükümeti günde 300 bin test inceleme kapasitelerinin bulunduğunu söylüyor. Tüm ülkeye haftada bir test yapmak için bunu 10 milyona yükseltmek gerekiyor.
Bu öneri şu şekilde işliyor: Bir tüpe tükürüp laboratuvara gönderiyorsunuz. 24 saat içinde sonuç geliyor. Pozitifseniz ailenizle birlikte kendinizi izole ediyorsunuz. Restoranlar ve diğer kamuya açık alanlara giriş için test sonucunuzu göstermeniz gerekebilir.
Bu yolla herkes düzenli olarak test yaparsa, hastalığın bulaşım hızı çok azalabilir.
Tabii ki böylesi bir uygulama pahalı olacaktır. Muhtemelen ayda 1 milyar sterlin gibi bir fatura çıkaracaktır. Fakat koronavirüsün ekonomiye etkisine bakınca ayda 1 milyar sterlin çok küçük bir rakam kalıyor.
İngiltere'de yetkililer, bu yılki hasarın 300 milyar sterlin olabileceğini düşünüyor.
