OSMANLI'YI YIKAN İNGİLİZ BÜROSU
Milliyetçilik akımının imparatorlukları yıkıp geçtiği bir yüzyıla sahne oldu 19. asır. Dünya üzerindeki tüm imparatorluklar gibi
Osmanlı da bu yıkımlardan nasibini aldı. 6 asır boyunca dünya hâkimiyeti kurmuş bir imparatorluğun parçalanması diğer imparatorluklara nazaran hem daha etkili hem de daha zor oldu. Osmanlının dağılma sürecinin hızlanması özellikle birinci dünya savaşında tarafsız kalamayıp
Almanya'nın yanında yer aldığını ilan etmesiyle birlikte hızlandı.
1. Dünya Savaşı'nın kısa sürede Avrupa'da bir
siper savaşına dönüşmesi, Almanya'nın Osmanlı üzerinden hamle yapmasını da beraberinde getirdi. Almanya hayranı paşalarının tarafgirliğinde savaşa giren ve ‘cihat' ilan ederek
İngiltere'yi özellikle Müslümanların yaşadığı sömürge noktalarında zor durumda bırakmak isteyen Osmanlı, tahmin etmediği bir boyutta İngiltere'nin karşı hamlesiyle yüz yüze kalmıştı.
Özellikle Arapların çoğunlukta olduğu topraklarda
İngilizlerle baş başa kalan Osmanlı, İngiliz siyasi manevralarına ve ajanlarına yenik düştü. Padişahın ‘cihat' kararını dikkate almayan ve
bağımsızlık fırsatı için gelişmeleri dikkatle takip eden
Mekke Emiri Şerif Hüseyin İngiltere'nin desteğini alarak Arabistan'da Osmanlı'ya isyan bayrağını açtı.
İSRAİL'İN KURULUŞUNU HAZIRLAYAN İSYAN
Bu isyanın İngiltere tarafından desteklenmesini sadece 1. Dünya savaşını kazanmak için oluşturulmuş bir manevra olarak değerlendirmek resmin bütününü görememektir. İngiltere'nin bölgedeki uzun vadeli planlarını gerçekleştirmek için bu isyan bir başlangıçtı. Durum İngiltere'ye bağımlı
küçük, birbirinden kopuk prenslikler ve aynı zamanda bir
Yahudi Devletinin kurulması için önemli bir fırsattı.
İngilizlerin sinsi taktikleri ile kısa zamanda Arap Yarımadasında ‘Osmanlı Düşmanlığı' bir moda haline getirildi. İttihat ve Terakki'nin devlet yönetimindeki tesir ve politikaları da bölgedeki yapay İngiliz tezini kuvvetlendirdi. İsyanları kayıplar, kayıpları parçalanma ve Osmanlı'dan kopmalar takip etti.
Yitik
Hazine Yayınları tarafından Bülent
Özdemir ve
Erdal Irkıçatal imzasıyla yayınlanan ‘İngiliz Arap Büro Raporlarında Arap Ayaklanması BİR İSYANIN KODLARI' isimli akademik çalışma, İngiltere ve
Türkiye arasında 1914'te başlayan savaştan, Haziran 1916'da gerçekleşen Mekke Şerifi'nin isyanına kadar geçen süredeki tarihî dökümanların özetidir.
Eserde 1. Dünya savaşı yıllarında İngiltere'nin
Kahire İstihbarat Dairesine bağlı olarak çalışan Arap Büro'nun elinde bulunan dokümanlar ışığında İngiltere'nin gözünden Mekke Şerifi'nin nasıl, neden ve hangi şartlarda Osmanlı İmparatorluğu'na isyan ettiğinin özetini okuyacaksınız.