Bank Asya'nın sponsorluğunda hazırlanan 'II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Coğrafyası' albümü, bugün dünyanın en karışık bölgelerinden olan Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'nın bir asır önce huzur içinde olduğunu gözler önüne seriyor. Filistin Başbakanı'nın, "Hiçbir Filistinli Abdülhamid'i unutamaz." sözü ile İsrail Başbakanı'nın, "Osmanlı'nın 200 askerle sağladığı huzuru biz süper ordularla gerçekleştiremiyoruz." itirafı albümdeki fotoğraflarla daha çok anlam kazanıyor. II. Abdülhamid'in çektirdiği fotoğraflardan oluşan 'Osmanlı Coğrafyası' albüm kitabında yer alan bir kare: Kudüs'te Hıristiyanların Noel kutlamasını Müslümanlar seyrediyor. II. Abdülhamid döneminde hazırlanan Yıldız Albümleri, dünyanın en eski ve en büyük fotoğraf koleksiyonlarından biri. İstanbul ve Anadolu'nun her köşesini tek tek fotoğraflatan Sultan Abdülhamid, imparatorluk topraklarının yanı sıra Japonya, Çin, Rusya, Ortadoğu, Avrupa ve Amerika'nın önemli şehirlerinin de tek tek görüntülenmesini sağlamış. Yıllardır arşivlerde bekleyen bu fotoğraflar ilk kez gün yüzüne çıktı. "II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Coğrafyası" albüm kitabı, Yitik Hazine Yayınları tarafından Bank Asya'nın sponsorluğunda hazırlandı. Bank Asya'nın 10. yıl etkinlikleri kapsamında Yıldız Sarayı Silahhane Binası'nda kitaptaki fotoğraflardan oluşan bir de sergi açıldı. II. Abdülhamid Dönemi "Osmanlı Coğrafyası" fotoğraf sergisi, bugün Yıldız Sarayı Silahhane binasında görülebilir. Bank Asya Genel Müdür Yardımcısı Ayhan Keser, "Geçmişimizle aramızdaki köprüleri sağlamlaştırmak adına sunduğumuz kültür hizmetleri kapsamında, Sultan II. Abdülhamid'in Yıldız Albümleri'nden özenle seçilen dönemin Osmanlı Coğrafyası fotoğraflarının sergilenmesine ve bir kitapta ölümsüzleştirilerek bu mirasın nesilden nesile aktarılmasına katkıda bulunmak istedik." diyor. Albüm kitaptaki her bir fotoğraf, bugün sınırlarımız dışında kalan ve büyüklüğü yaklaşık dokuz Türkiye'ye eşit olan bu toprakların geçen yüzyıldaki durumunu gösteren tarihî birer belge niteliğinde. II. Abdülhamid'in çektirdiği fotoğraflar, o coğrafyadan arta kalan son parçaları içeriyor. Saraybosna'dan Etiyopya'ya, Batum'dan Kahire'ye bu coğrafya Osmanlı'nın tarih sahnesinden çekilişinden çok değil, 25-30 yıl öncesine ait. Osmanlı coğrafyası fotoğrafları incelendiğinde Saraybosna'nın, Varna'nın, Selanik'in, İşkodra'nın, Vidin'in, Şam'ın, Bağdat'ın, Kahire'nin, Kudüs'ün, Mekke'nin ne kadar birbirine benzediği ve bir bütünün parçaları olduğu fark ediliyor. Osmanlı'nın son dönemini bütün doğallığıyla yansıtan fotoğraflar, bugün kaynayan toprakların Osmanlı dönemindeki sükûnetini de gösteriyor. Fotoğraf karelerinde günümüzde dünyanın arzuladığı hoşgörü hakim. İnsanlar çarşı pazarda huzur içinde alışverişlerini yaparken, farklı dinlerin mensupları ibadetlerini serbestçe yerine getiriyor. Kudüs'te Hıristiyanların düzenlediği Noel yürüyüşünü yol kenarına dizilen, damlara çıkan Müslümanlar ilgi ile izliyor; Ezher Camii'nin minaresinde müezzinler çifte ezan, avlusunda talebeler ders okuyor; Sofya Büyük Kilisesi'nin önünde görevli papazlar objektife bakıyor; Halep yakınlarında Bağdat Demiryolu inşaatı hızıyla sürüyor. Sırada Anadolu fotoğrafları var "II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Coğrafyası" albümü, II. Abdülhamid'in 'Her resim bir fikirdir.' sözünü hatırlatıyor. Abdülhamid, rapor ve yazılı bilgilerden ziyade fotoğrafı tercih etmiş. Osmanlı topraklarında ne olup bittiğini fotoğraflardan anlamaya çalışmış. Ülkesinin dört bir köşesini fotoğraflatırken devlet memurlarını, hattâ 25. cülûs yılı münasebetiyle affedeceği şahısları belirlemek için hapishanelerdeki katilleri bile objektif karşısına geçirmiş. 911 adet albümdeki 36 bine yakın fotoğraftan oluşan Yıldız Albümleri, bu şekilde ortaya çıkmış. Yitik Hazine Yayınları, daha önce Yıldız Albümleri'ndeki Mekke ve Medine fotoğraflarını kitaplaştırmıştı. Osmanlı Coğrafyası kitap-albümünü hazırlayan Mehmet Bahadır Dördüncü, sırada Anadolu fotoğraflarının olduğunu söylüyor. Zaman