Aziz okuyucularım, malumunuz olduğu üzere, sonsuz merhamet sahibi Rabb'imiz, bütün sene boyunca serbest bıraktığı biz kullarını, bir aylık oruç ibadetiyle mükellef kılmış, hem sıhhatlerini kazanmaları hem de sahip oldukları nimetlerin farkına varmaları için günahların affına sebep olacak bir irade imtihanına tüm kullarını tabi tutmuştur. Bu irade imtihanında oruçlarını tutanlar çok şey kazanırlar, hiçbir şey kaybetmezler. Tutmayanlar ise hiçbir şey kazanmazlar; ama (ahiretleri adına) çok şey kaybederler. Bunun için nefse ve şeytana uymayanlar, Ramazan-ı Şerif'in şanına ait hürmeti çiğnemeyerek herkesle birlikte oruç tutarlar, yine herkesle birlikte iftar eder, bayrama ulaşırlar... Böylece bir aylık irade imtihanından yüz akıyla çıkarlar.. Bununla beraber yine sonsuz merhamet ve şefkatin sahibi olan Rabb'imiz, kullarının oruç tutamayacak derecede mazereti olanlarını da ayırır, onlara oruçlarını ileride mazeretleri geçince tutma izni de verir, rahatlatır... Bu sebeple Ramazan'da oruç tutamayacak durumda olan özürlüler zorlanmazlar, oruç tutacak imkana ve sıhhate kavuşuncaya kadar oruç tutmaz beklerler.. - Kimlerdir Ramazan ayında herkes oruçlu iken mazeretleri sebebiyle oruçlarını tehir etme iznine sahip olanlar? Bu izin sahiplerini kısaca şöyle sıralamak mümkündür: 1- En başta oruç tutacak yaşa erişmemiş küçük masum çocuklar: Bunlar erginlik yaşına ulaşmadıkça oruç tutmakla yükümlü olmazlar. Tutarlarsa sevabı, onları alıştıranlara da şamil olur. Erginlik yaşının son sınırı, on beş yaş denmişse de esas yükümlülük, kızlarda özel hal, erkek çocuklarda ihtilam olmanın başlamasıyla başlar. Bu tespitler yapılamazsa on beş yaş son mükellefiyet yaşı olarak kesinleşir... 2- Yaşlanmış, açlığa tahammülü azalmış ihtiyarlar: Oruç tutacak kuvvete sahip olmayan bu yaşlıların halsizlikleri oruç tutmaları halinde daha da artacak, zor durumda kalacaklarsa tutmazlar. Bunların maddi imkanı müsait olanları, tutmadıkları her oruç başına yoksula birer fitre miktarı yardım yaparlar.. Oruçlarını böyle tutmuş sayılırlar. Fitre miktarı sadaka veremeyecek durumda olanlardan ise Rabb'imiz onu da istemez, bağışlar, borçlu da kalmazlar... 3- Yaşlı değil, fakat hasta olanlar: Oruç tutacak olurlarsa hastalıkları fazlalaşacak, sıhhatleri daha da bozulacaksa sıhhatine kavuşunca tutmaya niyet ederek beklerler... 4- Hamile hanımlar: Taşıdıkları çocuklarına bir zarar geleceğini düşünüyorlarsa doğumdan sonraki müsait devrede tutmaya niyet ederek oruçlarını tehir ederler. 5- Doğumdan sonra çocuk emdirmekte olan anneler: Oruçlu iken sütün azalacağını, emen çocuğun ya da annenin zarar göreceğini düşünüyorlarsa oruçlarını tehir eder, sonra tutarlar. 6- Her ay belli günlerdeki özürleri başlamış bulunanlar: Bunlar da oruçlarını bu halleri başlayınca bırakırlar; bitince başlarlar. Bu özürlerini başlatmamak için önceden ilaç almaya mecbur değiller. Çünkü oruç tutamadıkları günlerinde de Rabb'imizin tutmayın emrine itaat ettikleri için oruçlarını tehir etmekteler. Yani isyan yok, yine emre itaat var. 7- Seferde olanlar: Oruç günlerinde doksan kilometreden az olmayan yolculuğa çıkmış bulunanlar... Bunlar tutarlarsa sevaplısını tercih etmiş olurlar, yolculuk sebebiyle tutmazlarsa verilen izinden istifade etmiş olurlar, vebale girmiş olmazlar. *** İleride genişçe bilgi vermeyi düşündüğümüz bu gibi özel konuların en başında bugün acil olarak ihtiyaç duyulabilecek (unutarak oruç bozma) konusuna dikkat çekmek istiyorum: - Oruç, sabaha karşı imsak vaktinin girmesiyle başlar, akşam da iftar vaktinin girmesiyle biter. Bu giriş ve çıkış sınırları içinde oruçlu bulunan insan, dikkatli olur, yeme içme gibi orucu bozucu hallerden kesinlikle uzak durur. Ancak unutarak orucunu bozacak olursa hatırladığı anda hemen ağzındakini dışarıya çıkarır, orucuna yine devam eder. Çünkü Rabb'imiz unutarak yapılan oruç bozmadan sorumlu tutmuyor kullarını. Bununla beraber dikkat etmeli, oruçlu olduğunu unutmamaya gayret etmeli, ama unutarak bozma olursa, nasıl olsa orucumu bozdum diyerek yemeye devam etmemeli, hemen ağzındakini çıkarıp oruca devam etmelidir. Çünkü hatırına geldiği halde yemeye devam eden adam, hem kaza hem de cezaya müstahak hale gelmiş olabilir... Sağlam bilgilerle yaşayacağınız mutlu Ramazan'lar dileğimle... AHMED ŞAHİN - ZAMAN