İlk Türkçe Olimpiyatları 2003 yılında İstanbul’da mütevazı bir salonda yapıldı. Aradan geçen her sene olimpiyatlara katılan ülke ve öğrenci sayısı arttı. İzleyicileri de öyle. Salonlara sığmaz, statlardan taşar oldu.
Uluslararası Türkçe Derneği (TÜRKÇEDER) tarafından Dil ve Kültür Festivali kapsamında düzenlenen Türkçe Olimpiyatları’nın bizler Türkiye ayağına tanık oluyoruz ama katılan ülkelerde de aynı coşku yaşanıyor. Şimdilerde 150 ülkede finalleri yapılıyor. Ocak ayında başlayan elemeler, yapıldığı ülkenin en büyük veya önemli salonlarında gerçekleşiyor.
Bu yıl “Birleşen Gönüller” sloganı ile gerçekleştirilen Türkçe Olimpiyatları, özellikle Avrupa’da yoğun ilgi görüyor. Geçtiğimiz gün Almanya’nın Münih kentindeki 15 bin 500 kişilik Olimpiyat Salonu’nda yapılan etkinliğe, Almanya’nın değişik kentlerinin yanı sıra Avusturya, İtalya, İsviçre, Çek Cumhuriyeti ve Hollanda’dan otobüslerle gelen binlerce kişi katılmıştı. Münih’te bulunan görkemli salon 2007 yılında MTV Avrupa müzik ödülleri törenine de ev sahipliği yaptı. Mekânda Madonna, Robbie Williams gibi isimler sık sık konser vermiş.,
Türkçe Olimpiyatları’nın en coşkulu duraklarından biri de Romanya. Olimpiyatlar buranın en pretijli ve büyük salonu olan Bükreş Sala Palatului’da yapıldı. Bu sene Endonezya da bir ilke imza attı. Türk okulları Endonezya’nın ilk kültür olimpiyatlarını düzenledi. Filipinler’de ise olimpiyat finaline ev sahipliği yapan bin 500 kişilik salon, Asya’da en büyük LED ekrana sahip olma özelliğine sahip. Mekân 2011 yılında Filipinler’in en iyi tiyatro sahnesi ve Asya Pasifik iç dizayn ödülü almış.
TÜRKÇE OLİMPİYATLARINA BU YIL 150 ÜLKE KATILIYOR
2014 Türkçe Olimpiyatları’na Birleşmiş Milletlere kayıtlı 196 ülkenin 150’sinden 2 bin 500 finalist öğrenci katılacak. 12. Uluslararası Dil ve Kültür Festivali’nin bu yılki sloganı ‘Birleşen Gönüller’. Türkiye’deki organizasyonlar 81 ilde ve 150 ayrı mekanda yapılacak. Beş kıtadan dili, dini, rengi farklı 2 bin 500 öğrenci şarkı, şiir, dil bilgisi, yazma ve güzel konuşma, halk oyunları, tiyatro gösterileri ve kısa film gibi farklı dallarda hünerlerini sergileyecek.
İşte dünyada Türkçe şölenine ev sahipliği yapan, her biri tarihî ve kültürel öneme sahip mekânlar:
PARİS'İN EN GÖRKEMLİ SALONUNDA TÜRKÇE ŞÖLENİ
Fransa’nın Paris kentinde iki ülke kültürünün tanıtılması, kültürel köprülerin güçlendirilmesi amacıyla 6 Nisan günü düzenlenen programa ‘Casino de Paris’ isimli 300 yıllık görkemli bina ev sahipliği yaptı. Bin 570 kişilik mekan, Paris’in en prestijli salonlarından. Ünlü sanatçıların konserlerine ev sahipliği yapan mekan, Paris’te bir marka. Hatta 1957 yılında ‘Casino de Paris’ isimli bir film bile yapılmış. Paris’in en bilinen müzikal mekânlarından olan Casino de Paris ilk olarak 1730 yılında yapılmış. Duc de Richelieu adıyla bilinirken, Fransız İhtilali’nin ardından Jardin de Tivoli ismini almış. 1880 yılına kadar güreş müsabakalarının yapıldığı salon, bu tarihten sonra tiyatro sarayına dönüştürülmüş.
ABD'DE 5 AYRI FİNAL
Las Vegas: Amerika Birleşik Devletleri’nin Batı yakasındaki finaller, Las Vegas’taki iki bin kişilik ‘Cashman Center’ Gösteri Merkezi’nde yapılacak. 4 Mayıs’ta gerçekleştirilecek olan programın mekânı iki katlı. 1948 yılında açılan salon, 2008 yılında başkanlık seçimlerine ve 2009 yıllında Amerika Bowling Şampiyonası’na ev sahipliği yapmış. Peter Pan başta olmak üzere birçok Broadway gösterisi, festival ve konserlerin de yapıldığı Cashmen’in tiyatro sahnesi ve 14 toplantı salonu var.
New York: Amerika Birleşik Devletleri’nde olimpiyat heyecanını yaşayan diğer bir eyalet ise New York. Finaller, New York Üniversitesi’nin ‘New York Skirball Center for the Performing Arts’ salonunda yapılacak. Burası bulunduğu bölgenin en büyük gösteri merkezi olarak biliniyor. Geçmişte ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Nobel Barış Ödüllü ABD’li siyasetçi Al Gore gibi kişilerin konuşmalarına ev sahipliği yapan salon, Mimar Kevin Roche ve John Dinkeloo tarafından yapılmış.
Chicago: Amerika’nın üçüncü en büyük şehri Chicago elemeleri 12 Nisan’da yapılacak. Şehre gelen en önemli tiyatroların sahneye çıktığı ‘Rosemont Theatre’ salonunda düzenlenecek finallere katılımın yüksek olması bekleniyor. Salon sadece ünlü tiyatro ekiplerini ağırlamıyor. Müzik dünyasının popüler isimleri Eminem, Elvis Lives, Ashley Monroe, Leonard Cohen, Justin Bieber, Big Time Rush gibi isimler konserlerini bu salonda veriyor.
Washington: 6 Nisan’da yapılan finallere Washington ve çevresindeki 7 eyaletten 80’den fazla öğrenci katıldı. Finalleri izlemek isteyen Türkçe hayranları salonda yer bulamadı. Organizasyonu yapanlar geçen seneye göre katılımın iki kat arttığını söylüyor. Şehrin ünlü salonu Hylton Sahne Sanatları Merkezi’nde yapılan programa, Purcellville Belediye Başkanı Bop Lazaro da katıldı.
Teksas: Houston’da düzenlenen Güneybatı Amerika Finali, 15 Şubat’ta ‘Hobby Center’da gerçekleştirildi. Türkçe öğrenen yetişkinlerin de yarıştığı finali üç binden fazla davetli izledi. Bu finale katılmak için Teksas, Oklahoma, Arkansas, Kansas, Mississippi ve New Meksiko eyaletlerinden 5 bine yakın öğrenci yarıştı. Bölge finaline, eyalet elemelerinde başarılı olan 200 öğrenci katıldı. Programda konuşan Houston Belediye Başkanı 15 Şubat’ın ‘Türkçe Günü’ ilan edildiğini duyurdu.
Kanada: Türkçe Olimpiyatları’nın Kanada finalleri 14 Nisan’da Toronto kentinde düzenlenecek. Finallere, Toronto Üniversitesi’nin en büyük salonu olan ‘Isabel Bader’ ev sahipliği yapacak. 2001 yılında açılan ‘Isabel Bader’ salonu Kanada Devlet Tiyatrosu’nun gösterilerini yaptığı bir mekân. Devlet tiyatrosu sanatı ekibi, salonun duvarlarının tahtadan yapılmış olması ve balkonunda bulunan özel yansıtmalarıyla seslerin daha iyi çıktığı ve istenmeyen seslerinse daha iyi emildiği için burada gösterilerini yaptıklarını söylüyor.
Norveç: 2014 Türkçe Olimpiyatları’nın, Norveç finali, ülkenin en büyük halk tiyatro ve müzik salonunda, ‘Folketeateret’te yapılacak. 1935 senesinde inşa edilen salon, 2012’ye kadar Norveç’in ana opera salonu olarak kullanılıyordu. Norveç tarihinde çok değerli bir yere sahip olan Folketeateret, ülkenin en prestijli mekânları arasında bulunuyor.
Belçika: Anvers şehrinde yapılan Belçika finalleri, Avrupa’nın en büyük sahnesine sahip ‘Music Hall Stadschouwburg Antwerpen’ salonunda yapıldı. Ülkeye gelen dünyaca ünlü tiyatro oyunları ve müzikal gösterileri bu salonda yapılıyor. “Mamma mia!”, “The Sound of Music”, “Les Miserables”, “Notre Dame De Paris”, Cats en Shrek, ‘Kediler’ ‘Les Miserables’ ‘Phantom of the Opera’ ‘Romeo ve Juliette’ ‘Dracula’gibi müzikal ve tiyatro gösterileri de burada sergilendi.
İspanya: Olimpiyatların İspanya ayağına Madrid’deki ‘Caxia Forum Madrid’ adlı tiyatro salonu ev sahipliği yaptı. Madrid’in en işlek caddesindeki salon İspanya’nın ilk dikey duvar bahçesine sahip. 2001’de yapılmaya başlayan salon 2007’de tamamlanmış. Yakın tarihte yapılmış olmasına rağmen çok sayıda ünlü sanatçının ziyaret ettiği bir yer. Salon şu ana kadar birçok önemli kongreye ve sergiye ev sahipliği yapmış. NASA Başkanı Charles Bolden’in de konferans verdiği salonun açılışını Kral Juan Carlos ve Kraliçe Sofia gerçekleştirmiş.
Azerbaycan: Bakü’de yapılan Azerbaycan ülke finaline Haydar Aliyev Sarayı ev sahipliği yaptı. Milli Eğitim Bakanı Mikail Cabbarov ve çok sayıda milletvekili, akademisyen ve işadamı, finalleri izleyenler arasındaydı. 1972 yılında dönemin Sovyet Rusya lideri Lenin adına yaptırılan salon, 1991’de Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Cumhuriyet Sarayı adını aldı. Bakü Sarayı olarak da bilinen mekân, Azerbaycan’ın müzik icra edilen merkezi olarak biliniyor. Salonun adı Haydar Aliyev’in vefatından sonra değiştirilmiş.
İsviçre: Bern’de düzenlenen Dil ve Kültür Olimpiyatları finaline Bern Belediye Başkanı da katıldı. 2 Nisan’da yapılan finallere ülkenin en en prestijli salonlarından olan Kursaal ev sahipliği yaptı. ‘Kursaal Arena’, İsviçre’deki en değerli kongre merkezi olarak biliniyor. Salon, modern sanat teknolojilerini barındırmasının yanında, İsviçre’nin ünlü Alp dağlarına bakan manzarası ile de meşhur.
Romanya: 12 Mart’ta Bükreş’te yapılan Romanya finalleri ülkenin en büyük kültür merkezi ‘Sala Palatului Bucureşti’de gerçekleşti. Bu salon, tarihî anlara da şahitlik etmiş, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komisyonu, Dünya Nüfus Kongresi, Dünya Enerji Kongresi’ne ev sahipliği yapmış. Şarkıcı Gerorge Enescu adına Romanya’da düzenlenen Doğu Avrupa’nın en önemli şarkı festivali de bu mekânda yapılıyor.
Filipinler: Etkinlik, Manila’daki ‘Newport Performing Arts Theater’da gerçekleştirildi. Olimpiyat finaline ev sahipliği yapan bin 500 kişilik salon, Asya’da en büyük LED ekrana sahip olma özelliğini taşıyor. Salonda ayrıca dinamik video gösterimi de yapılabiliyor. 3D teknolojisi ile Filipinler’deki en büyük salon olma özelliğini taşıyan mekân döner sahnesiyle de göz dolduruyor. O Ses Filipinler ve diğer ulusal programlar bu salonda gerçekleştiriliyor. Mekan 2011 yılında Filipinler’in en iyi tiyatro sahnesi ve Asya Pasifik iç dizayn ödülü almış.
Güney Afrika: Uluslararası Türkçe Olimpiyatları’nın Güney Afrika finalistleri 26 Mart gecesi görkemli bir şölenle belirlendi. Sunuculuğunu “Afrikalı öğretmen” olarak hafızalara kazınan, “Diyarbakırlı Nicholas” ile 2006 Türkçe Olimpiyatları’nda elindeki mızrağı ile protokolü korkutup, sonra da “Korkmayın! Ben de sizdenim.” diyen Khangaleni Mhaleni yaptı. Gecenin ev sahibi ise ‘Linder Auditoriu’ adlı salon oldu. Ülkenin en büyük üniversitelerinden Witwatersrand Üniversitesi Eğitim Fakültesi içinde olan salon, yaklaşık bin 500 kişi kapasiteli. 100 yıllık geçmişi olan mekân, hâlâ akustik rengini ve tarihten getirdiği izleri koruyor. Salon, dünyanın en büyük orkestralarının, opera sanatçılarının Güney Afrika’ya geldiklerinde tercih ettikleri mekân olma özelliğini taşıyor.
Arnavutluk: Kültür festivalinin Arnavutluk’ta misafir olduğu salon ise ‘Pallati Kongreseve’. 2 bin 250 kişilik salon ülkenin en büyük kongre ve kültürel aktivitelerin yapıldığı tek salon. Salon Arnavutluk’un başkenti Tiran’ın merkezinde başbakanlığın yanında, cumhurbaşkanlığı sarayının tam karşısında bulunuyor. Burası komünizm zamanında planlı olarak yapılan bir yerleşke. Çaprazında “Sanat Üniversitesi”, arkasında da ülkenin en büyük stadyumu olan “Kemal Stafa” bulunuyor. Salon, Devlet Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde olup direkt başbakanlığa bağlı olarak çalışıyor. Ülkede şu ana kadar yapılmış olan ulusal ve uluslararası bütün kültürel aktivitelerini yapıldığı yer olma özelliğini de sahip. Ünlü sanatçı ve grupların konser verdiği, şarkı yarışmalarının finallerinin yapıldığı, önemli konferansların düzenlendiği, devletin büyük çaptaki programlarının yapıldığı mekân, ülkenin en bilinen, lüks ve prestijli salonu.
ZAMAN