Ücretli olduğu halde, temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve başka bir mal varlığı bulunmayan kişilere de zekat verilebilir.
Diyanet İşleri Başkanlığı internet sitesinden derlenen bilgilere göre, bir yılda nisap miktarına ulaşan malın 40'ta birinin ihtiyaç sahibi kişilere verilmesi demek olan zekatın ödenmesi için belli bir ayı beklememek, zekat vermekle yükümlü olanların da en kısa zamanda zekatlarını vermeleri gerekiyor.
Zekatın farz olması için nisap miktarı malın üzerinden bir kameri yılın geçmesi gerekiyor, buna rağmen mal sahibi dilerse vakti gelmeden önce de zekatını verebiliyor.
Zekat, bir defada ödenebileceği gibi
taksit halinde ödenebiliyor.
Ücretlilere yani belli bir geliri olduğu halde, bu geliriyle asgari temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve başka bir mal varlığı da bulunmayan kişilere zekat verilebiliyor.
HİSSE SENETLERİ VE ZİYNET EŞYALARI
Borsada alınıp satılan hisse senetlerine yatırım yapan kişilerin, sahip oldukları hisse senetlerinin değeri nisap miktarına ulaşması ve üzerinden bir yıl geçmesi halinde 40'ta bir oranında zekatını vermeleri gerekiyor.
Altın ve
gümüş dışındaki ziynet eşyaları zekata tabi bulunmuyor. Altından yapılmış ziynet eşyaları, 80.18 gram veya daha fazla ve üzerinden bir yıl geçmiş ise zekata tabi tutuluyor.
Ev, ev eşyası, giyecek,
ulaşım ve
yiyecek gibi hayatın güvenli ve sağlıklı bir şekilde devamı için gerekli olan temel ihtiyaçların karşılanması için sözlü ya da yazılı herhangi bir taahhüde girilmişse bu paralardan zekat vermek gerekmiyor.
“ZEKAT, VERGİ YERİNE GEÇMİYOR”
Diyanetin internet sitesinde,
verginin bir vatandaşlık görevi, zekatın ise dini bir yükümlülük olduğu vurgulanarak, zekat ile verginin,
yaptırım kaynağı, temel amaç, oran, miktar ve harcanacağı yerler bakımından birbirinden farklılık gösterdiği belirtiliyor.
Bu nedenle devlete ödenen vergiler zekat yerine geçmiyor, zekatın ayrıca verilmesi gerekiyor.
Aldıkları zekat ve fitreleri bir fonda toplayan ve kendilerine her bakımdan güvenilen kimseler eliyle yönetilen
dernek, kurum ve yardımlaşma fonlarına zekat ve fitre verilmesinde dinen bir sakınca bulunmuyor.
Zekat, bizzat elden ödenebileceği gibi, vekalet veya
havale yoluyla da verilebiliyor.
FİTRE, BAYRAM SABAHINA KADAR VERİLMELİ
Borcundan ve temel ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olan Müslümanların verdiği fitrenin,
Ramazan Bayramı'nın birinci günü tan yeri ağarana kadar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması gerekiyor.
Ancak bayram sabahına kadar verilmeyen fitreler, bayram günlerinde de ödenebiliyor. Zamanında ödenmeyip sonraya kalan fitrelerin mümkün olan ilk fırsatta verilmesi uygun görülüyor.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, 2006 yılı için fitre miktarını, asgari
ücret, geçim standardı,
gıda fiyatları gibi kriterlerle bir kişinin bir günlük asgari gıda ihtiyacını göz önünde bulundurarak, 4.5 YTL olarak belirlemişti.
Yurt dışında çalışan kişilerin ise bulundukları ülkenin geçim standartlarını göz önüne alarak, bir kişinin günlük normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar üzerinden fitre vermesi gerekiyor.