4
Şubat 1926'da
Ulucanlar Cezaevi'nin duvarı önünde çekilmiş fotoğrafta, İskilipli'nin yanında, birlikte idam edildiği Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi ve bir
jandarma bulunuyor. Dönemin gazetelerinde sadece yüzünün yayımlandığı fotoğrafın orijinalinde
Atıf Hoca'nın boydan gürüntüsü yer alıyor.
İstiklâl Mahkemeleri, Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde yaptığı yargılamalarla binlerce idam cezası verdi.
İskilipli Atıf Hoca da Şapka Kanunu çıkmadan önce yazdığı kitaptan dolayı 9
Aralık 1925'te tutuklandı. Ardından gemi ambarında Giresun'daki İstiklâl Mahkemesi'ne gönderildi.
Ankara İstiklâl Mahkemesi Hakimi Kılıç Ali'nin İskilipli Atıf Hoca ve Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi hakkında karardan kısa bir süre önce gazetecilere 'masum' olduğunu söylediği halde 4 Şubat 1926'da idam kararı verdi.
Asıldıktan sonra ailesinden gizli defnedilen Atıf Hoca'nın kabrini 82 yıl sonra eski
Hatay Milletvekili Mehmet Sılay buldu. Sılay, mezarı bulmak için
Çorum,
Konya, Ankara,
İstanbul ve Kırıkkale'den katılan
gönüllü uzmanlarla on yıl süren ciddi bir gayret sonucu hedefine ulaştı. Toyhane köyünde yaşayan yeğenleri ve yakın akrabalarından alınan materyallerle eski Mamak semt kabristanı şimdiki adıyla Şafaktepe Parkı'ndan çıkarılan kemiklerde yapılan
DNA testi sonucu Atıf Hoca'nın naaşına ulaştı ve 82 yıl sonra
cenaze namazı kılındıktan sonra İskilip'e defnedilmesine vesile oldu.
Mehmet Sılay, İskilipli Atıf Hoca'nın idam edilmeden önceki en son çekilen fotoğrafını da ortaya çıkardı. Ulucanlar Cezaevi'nin duvarı önünde çekilmiş fotoğrafta, İskilipli Atıf Hoca, birlikte idam edildiği Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi'yle yan yana bulunuyor.
Fotoğrafta bir jandarmada yer alıyor. Fotoğrafı kendisine şehir tarihçileriyle ilgisi olan bir dostunun ulaştırdığını anlatan Sılay, "Çok eski fotoğraflar içinden bulmuş. Kime ait olduğunu bilmeden yıllarca saklamış. Fotoğraflara bakarken tesadüfen denk gelmiş. Atıf Hoca, son günlerde gündeme gelince tanımış." ifadelerini kullandı. Atıf Hoca'nın şu ana kadar sadece kelle fotoğrafı mevcuttu. Fotoğraf, çok eski ve yıpranmış olduğu için Atıf Hoca'nın yüz bölgesinde dijital ortamda temizleme yapıldı.