Kurban Bayramı'nda artan et ve tatlı tüketimi; özellikle tansiyon, diyabet, kalp damar rahatsızlıkları ve böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıkları olan kişiler için tehlikeli olabiliyor. Uzmanlar, bayramı sağlıklı ve keyifli geçirmek için beslenme düzenine büyük özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Memorial Ataşehir Hastanesi Diyet Bölümü'nden Uz. Dyt. Sevil Ürer Vefalı ve Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Dyt. Emine Yüzbaşıoğlu bayram ve sonrasında kilo almamak için önerilerde bulundu.
Yemek seçimi ve pişirme yöntemi çok önemli diyen Vefalı, "Kurban Bayramı'nda öğün saatleri ve düzenleri değişmektedir. Bu süreçte et, şeker, çikolata, ağır hamur işleri gibi gıdaların tüketimin artması genellikle kilo alımı ile sonuçlanmaktadır. Bunun yanı sıra kontrolsüz ve düzensiz beslenilerek geçirilen bu keyifli günler; kolesterol, kalp damar hastalıkları, karaciğer yağlanması gibi rahatsızlıklara veya var olan sağlık problemlerinin ilerlemesine neden olabilir. Özellikle kronik hastalıkları olan kişiler; porsiyon kontrolü, yiyecek seçimi ve pişirme yöntemlerinde daha dikkatli davranmalıdır." dedi.
Bayram süresince bunlara dikkat edilmeli diyen Sevil Ürer Vefalı şunları dile getirdi:
"Günde 3 öğün yemek yenmeli. Şeker, çikolata ve tatlılardan uzak durulmalı, ikram edilen tatlılardan küçük miktarlarda tüketilmeli. Kavurma, kızartma gibi yağlı etlerden uzak durulmalı. Etler haşlama, fırınlama ya da ızgara olarak yavaş ve düşük ısıda pişirilmeli. Ana yemekler; bulgur, esmer pirinç, tahıllı ekmek gibi az miktarda tahıllarla ve C vitamininden zengin sebze veya salata ile tüketilmeli. Etli sebze yemeklerinde yağ kullanılmamalı. Gün içinde taze sebze ve kabuklu meyve tüketilmeli. Etlerin yanında asitli, gazlı içecekler yerine; ayran, yoğurt ya da cacık tercih edilmeli. Ziyaretlerde içecek olarak açık çay ve günde 1 fincan kahve seçilmeli. Günde 10-12 bardak su tüketilmeli
Yürüyüş, yüzme gibi uygun fiziksel aktiviteler yapılmalı. Kalp hastalıkları ve kanserden korunmak için kırmızı et tüketimi haftada 2 kereden fazla olmamalıdır."
Şişkinlik ve hazımsızlık şikayetleri ile ilgili önerilerde bulunan Vefalı, "Kurban Bayramı boyunca kırmızı et tüketim miktarı ve sıklığı artar. Etin tüketim miktarı ve çeşidi kadar pişirme ve saklama koşulları da önemlidir. Yanlış uygulanan pişirme ve saklama yöntemleri sonucunda etlerde protein, vitamin ve mineral kayıpları oluşur. Bazı bilimsel çalışmalar, sıklıkla ve sağlıksız pişirme tekniği ile pişirilen kırmızı et tüketen bireylerde kolon ve mide kanserine yakalanma oranlarının yüksek olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak yağlı et tüketimi ile birlikte kan yağlarında ve ürik asit düzeyinde artış olduğu bilinmektedir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede hem de sindirimde zorluk yaratır. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olmaktadır. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken kişiler, eti 24 saat bekleterek tüketmelidir." diye konuştu.
Sebzeli kavurma ile sağlıklı bir öğün yapabilirsiniz diyen Sevil Ürer Vefalı, "Kuşbaşı halinde doğranmış kırmızı eti yıkayın ve suyunu çekene kadar kısık ateşte kavurun. İnce dilimler halinde kesilmiş biberleri, mantarları ve yarım su bardağı sıcak suyu ekleyin, tencerenin kapağını kapatın. Et ve sebzeler pişene kadar tencerenin kapağı kapalı olarak pişirin. Tencereyi ocaktan indirmeden 5 dakika önce domates, tuz, karabiber ve kekik ilave edip kısık ateşte pişirmeye devam edin. Bol, taze maydanoz ile sıcak servis yapın." ifadelerini kullandı.
KURBAN BAYRAMI'NI KİLO ALMADAN GEÇİRMEK İÇİN 6 ÖNERİ
Bayramı sağlıklı ve keyifli geçirmek için beslenme düzenine büyük özen gösterilmesi gerekiyor diyen Emine Yüzbaşıoğlu da, "Et tüketimini 1 öğünle sınırlayın. Kurbanın kesilmesiyle başlayan et tüketimi bayram boyu sürmektedir. Bayram süresince hem öğlen hem de akşam öğünlerinde et tüketilmemeli ve tek yönlü beslenmeden uzak durulmalıdır. Bayramda artan et tüketimi birçok sağlık problemini beraberinde getirmektedir. Özellikle kronik rahatsızlıkları bulunan kişilerin fazla et tüketimine bağlı olarak yağ alımlarının artması ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Bunun yanı sıra fazla et tüketimi sindirim sistemine de zarar vermektedir. İshal, bulantı ve mide ağrısı gibi sağlık sorunlarıyla bayramda sık karşılaşılmaktadır. Bu dönemde et tüketimi günde bir öğünle sınırlandırılmalıdır." şeklinde konuştu.
Pilav ve çorbalarda et suyu kullanılmaması gerektiğin belirten Emine Yüzbaşıoğlu,
"Bayramda tüketilecek etin miktarı kadar, pişirme yöntemi de önemlidir. Kurban Bayramı'nda genellikle tercih edilen pişirme yöntemi kavurmadır. Kavurma yapılırken et yağlı ise ayrıca yağ eklenmemeli, etin kısık ateşte ve uzun sürede kendi yağıyla pişirmesi sağlanmalıdır. Diğer sağlıklı pişirme yöntemleri ise fırınlama, haşlama ve buğulamadır. Haşlanmış etin suyu pilav veya çorbaya konulmamalıdır. Çünkü et suları, yağ içerikleri yüksek olması sebebiyle kilo artışına, buna bağlı olarak da kolesterol yükselmesine neden olmaktadır. Kurban eti kesildikten sonra hemen tüketilmemeli, en az 24 saat dolapta bekletilmelidir. Et dinlendirilmeden pişirildiğinde sert olacağından, yedikten sonra hazımsızlık ve şişliğe neden olabilir." dedi.
Bayramda besin zehirlenmemesi için dikkatli olunmalı diyen Yüzbaşıoğlu, "Bayramda kesilen etin saklama koşulları da sağlık açısından çok önemlidir. Etler kuşbaşı veya kıyma gibi küçük parçalar halinde, tek pişirimlik miktarlarda, buzdolabında 3 gün veya derin dondurucuda -18 derecede 3 ay süreyle saklanabilir. Derin dondurucudan çıkarılan etlerin sağlıklı çözdürülmesi için; buzdolabında, akan soğuk suyun altında veya mikrodalga fırında bekletilmesi gerekir. Çözdürülen etler tekrar dondurulmamalıdır. Oda sıcaklığında çözdürme yapmak veya etin tekrar dondurulması besin zehirlenmelerine yol açabilir." diye konuştu.
Emine Yüzbaşıoğlu, bayramı kilo almadan geçirmek için dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıraladı:
"-Bayram sabahlarına sağlıklı bir kahvaltıyla başlanmalıdır. Börek, poğaça, kızartma gibi ağır yiyecekler yerine; peynir, zeytin, haşlanmış yumurta, söğüş domates ve salatalık gibi daha hafif yiyeceklerden oluşan bir mönü seçilmelidir.
-Bayram süresince tatlı tüketimi sınırlandırılmalı, özellikle şerbetli ağır tatlılardan kaçınılmalıdır.
-Ara öğünler atlanmamalıdır. Bu durum ana öğünlerde daha çok yemek tüketimine ve kilo alımına neden olacaktır.
-Gün içinde mutlaka bir sebze yemeği tercih edilmelidir. Pilav, makarna, börek gibi karbonhidrat ve yağ içeriği yüksek yardımcı yemeklerden uzak durulmalıdır. Ana öğünlerde bu tür yardımcı yemekler yerine; tam buğday, kepek, çavdar ekmeleri tercih edilmelidir.
-Bayramda yeterli miktarda et tüketirken, diğer besin grupları olan süt, sebze ve meyve grubu gıdalar da ihmal edilmemelidir.
-Günlük 2-2.5 litre su içilmeli, aşırı çay ve kahve tüketiminden kaçınılmalıdır. Yemeklerle birlikte gazlı içecekler yerine; ayran veya az şekerle hazırlanmış komposto veya hoşaf içilebilir."
CİHAN