Türkiye'de denizyoluyla en çok turistin geldiği Aydın'ın Kuşadası ilçesinde esnaf, bu durumdan yeterince istifade edemedğini söylüyor. Turistlerin çarşılara girmediğini, doğrudan tarihi ören yerlerine ve rehberlerin anlaşmalı olduğu büyük mağazalara götürüldüğünü belirten esnaf, geçen yıl gemiyle gelen turistlerin ilçe merkezine uğraması, çarşıda gezmesi ve alışveriş yapması için eylem düzenlemelerine rağmen hiçbir şeyin değişmediğini belirtiyor. Gemiyle yılda ortalama 610 bin turistin geldiği Kuşadası'nda esnaf, bunların acenteler ve rehberlerin para hırsı yüzünden anlaşmalı firmalar dışında gezmelerine ve alışveriş yapmalarına izin verilmediğini iddia ediyor. Bunu modern hanutçuluk olarak değerlendiren esnaf, Kuşadası Limanı'ndan ülkeye giran turistlerin, ilçe merkezine de ayak basmasını istediklerini söylüyor.

Kuşadası esnafı olarak, ilçelerine gelen turistin çarşılarına uğramasına izin verilmesini isteyen Tevfik Önal, "Kuşadası'nda 30 yıldır esnafım. Şu anda en büyük problem, buraya gelen gemilerden iş yapmamız lazım ama bize yerdirmiyorlar. Hiçbir şekilde, yıllardır yaptığımız müracaatlara rağmen bizim elimizden tutup da bu insanlar da var burada, bunlar da ekmek parası kazanıyorlar, çoluk çocuklarının geçimini sağlıyorlar, vergi veriyorlar diye düşünüp de bize arka çıkan kimse yok. Şu anda hepimiz mağduruz. Bizim fazla beklentimiz yok ama gelen turistten şu anda hakkımızı alamıyoruz. Bize bir tane arka çıkacak, bize destek olacak baba lazım. Buraya gemilerle gelen turistleri götürsünler ama bizim çarşımıza da bir saat zaman ayırsınlar. Bu turistleri bizden kaçırıyorlar, sebebi de sattıkları malları çok fahiş fiyatla vermeleri. Bizleri kötülüyorlar, kendilerini üste çıkarıyorlar." dedi.

Kuşadası'nda hanutçuluğun yasak olduğunu ancak rehberlerin ve acente firmalarının modern hanutçuluk yaptığını söyleyen Levent Erkıvanç ise, "Kuşadası'nın derdi sıkıntısı sadece insanları, esnafı küçük görüyorlar. Belediye başkanı, kaymakamımız ve valinin bu duruma el koyması lazım. Sürekli ezilen taraf biz oluyoruz. Özellikle rehberler bizi mahvediyorlar, çünkü rehberler kendi işleriyle uğraşmıyorlar, direkt hanutçulukla uğraşıyorlar. Yani hanutculuk için yapamayacakları hiçbir şeyleri yok. Sadece büyük dükkanlara müşteri taşıyorlar. Rehber rehberliğini yapacak. Biz esnafız. Rehberler turistleri alıyorlar, istedikleri yerlere götürüyorlar. Hanutlarını alıyorlar, ceplerine koyuyorlar 2-3 bin dolar, biz de burada vergi veriyoruz, her şeyi yapıyoruz. Bunlar illegaller, artık rehberlerden gına geldi. Rehberler rehberliklerini yapsınlar, hanutçuluk yapmasınlar. Biz de insanız, eşit şekilde davransınlar. Kendi maaşlarının on katını hanutçuluk yaparak alıyorlar. Bize hanutçuluk yapmayın diyorlar, hanutçuluğun kralını gerçekten onlar yapıyorlar." şeklinde konuştu.

Türkiye'de gemiyle en çok turistin geldiği Kuşadası'nda esnaf olarak bunu göremediklerini belirten Sinan Gelen de, "Bugün gemi var, gördüğünüz gibi hiçbir turist ve müşteri göremiyoruz. Getiriyorlar, getirdikleri gibi gemiden direkt otobüse, otobüsten sentirlere, sentirlerden direkt gemiye bırakıyorlar. Bunu rehberler, turizm şirketleri yapıyor, acenteler yapıyor. Komisyon karşılığında götürüyorlar, müşteriyi sentirlere bırakıyorlar." şeklinde dert yandı.

Kuşadası'na gelen ve çarşısına ayak basmadan ayrılan turistleri göremediklerini ifade eden Davut Gürbürez, "Hanutçuluk bize yasak. Biz bir dükkana müşteri götürüyoruz, zabıta bizim kolumuzdan tutuyor, hanutçuluk yasak diyorlar ama rehberler götürdüğü zaman sentırlara, büyük rakamlarla çorba alıyorlar. Biz ona çorba diyoruz, komisyon alıyorlar. Onlara serbest, bize yasak. İşleri bozulmasın diye turistleri çarşıya salmıyorlar, direkt gemiye gönderiyorlar yarım saat kala. Biz burada mağduruz. Biz üç senedir turist görmüyoruz Kuşadası çarşısında. Buraya, Kuşadası çarşısına turist gelmesin diye ellerinden geleni yapıyorlar büyük firmalar. Çok büyük paralar dönüyor bu işte. Yani Kuşadası esnafı çok mağdur. Hiç turist görmüyoruz. İki haftadır siftah yapmayan dükkan var. 1 dolara mal satıyor, o bile siftah yapamıyor." dedi.

Kuşadası Limanı'na gelen turistlerin çarşıya bırakılmadığını, bu yüzden esnafın bitme noktasına geldiğini belirten Burak Nart da, "Gemi turizminden Kuşadası esnafı yeterince faydalanamıyor, çünkü buraya gelen turistler, direkt otobüse bindirilip Efes'e, Meryem Ana'ya geziye götürülüyor ama bu sadece işin görünen kısmı, çünkü amaç orada, yol üzerinde anlaşmalı oldukları yerlere turistleri götürüp yapılan alışverişlerden komisyon almak. Maalesef buradaki sıkıntı, acentelerin elinde her şey. Turizm Bakanlığımız da ülkemizi yeterince iyi tanıtmıyor gibi geliyor bana. Acenteler de, 'Turisti biz getiriyoruz, parasını biz yeriz' mantığıyla anlaşmalı oldukları yerlere götürüyorlar, komisyonlarını da alıyorlar. Kuşadası esnafı da oturuyor, sinek avlıyor. Bir günde dört beş tane gemi geliyor, bunlarla 10 bin turist geliyor. Haberlerde de herkes izliyordur bunu ama biz bu 10 bin turistin on tanesini dahi göremiyoruz. Durum içler acısı. Turizmin animatörleri diye tabir ettiğimiz esnaf bitme noktasında. Kuşadası'na gelen turistlerin ilçemize ayak basmasını, turistlerin rahat bırakılmasını, esnafın da bundan yararlanmasını istiyoruz." diye konuştu.

Kuşadası Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Akdoğan ise gemiyle gelen turistlerin yüzde 30-40'ının ancak tura çıktığını, diğerlerinin gemide kaldığını veya ilçeye indiğini söyledi. Akdoğan, en büyük sıkıntının, acentelerin tura götürdükleri turistleri Kuşadası çarşısına bırakmaması olduğunu ifade ederek, "Bu 20 yıllık bir sorun. Burada gemiyle gelen turistlerin hepsinin tura gitmesi söz konusu değil. Kuşadası esnafımız, bu tura giden turistlerin de çarşıya uğramasını istiyor ancak bu turistleri alışveriş yerlerine götürenler, bunların Kuşadası'na girmesini istemiyorlar, çünkü yüzde 50'ye yakın komisyon alıyorlar. Mesele bundan ibaret. Esnafımızın isteği, tura çıkarılan turistlerin de Kuşadası'na uğraması. Esnafımız burada haklı." dedi. CİHAN