Koronavirüs krizinin ekonomik krizle perçinlendiği Lübnan’da, ekonominin durma noktasına gelmesi, enflasyonun fırlayıp gıda fiyatlarının katlanması ve artan yoksulluk, salgının ortasında tansiyonu yükseltti.
Başkent Beyrut’ta dün arabaların üzerinde Lübnan bayrakları sallayan halk, kriz, artan yoksulluk ve geçim sıkıntısını protesto etti. Ülkenin dört bir yanında da salgına rağmen gösteriler yapıldı. Bazı bölgelerde protestocular yolları kapattı, askeri araçlara saldırdı, banka genel merkezleri, şubeler ve ATM'ler hedef alındı. Ülkenin Ulusal Haber Ajansı NNA, başkentte bazı bankalara bu sabaha karşı motolof kokteylleri atıldığını duyurdu.
Başkente 85 kilometre mesafedeki Trablusşam kentindeki protestolarda ise 26 yaşında bir göstericinin dün askerlerin açtığı ateş sebebiyle hayatını kaybetmesi üzerine tansiyon daha da tırmandı. Gece yarısı güvenlik güçleri ve halk arasında yaşanan çatışmalarda ordunun gerçek mermi ve göz yaşartıcı gazına halkın taşlarla karşılık vermesi sonucu 40’ı asker 60 kişi yaralandı.
Savaştan sonraki en büyük kriz
Lübnan, 15 yıllık iç savaşın ardından ilk kez bu kadar büyük bir ekonomik krizle karşı karşıya. Ekim ayından beri siyasi ve ekonomik reform talepleriyle ülkenin dört bir yanında yapılan protestolar koronavirüs krizi sebebiyle durulmuştu. Ancak enflasyonun birkaç haftada hızla tırmanması ve ülkenin para birimi Lübnan Lirası’nın (LBL) ABD doları karşısında ciddi bir şekilde erimesi fitili yeniden ateşledi.
1997’den beri ABD dolarıyla sabit döviz rejimi uygulanan ülkede Lübnan Lirası geçen aylarda yüzde 100’ün üzerinde değer kaybetti. Ekonomi Bakanı Raul Nehme’nin açıklamasına göre ülkede fiyatlar iki ay içinde yüzde 55 yükseldi ve halkın yüzde 45’i yoksulluk sınırının altında yaşama noktasına geldi. Enflasyona dair resmi bir veri açıklanmazken Washington Post gazetesine konuşan Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden Ekonomist Jad Şaban da ülkede enflasyonun yüzde 50-60 seviyesinde olduğunu tahmin ettiklerini söyledi.
Önlenemez bir toplumsal çöküş uyarısı
Üç ay önce göreve gelen yeni hükümeti eleştirerek “Henüz reform adımları atılmış değil” diyen Levant Strateji Enstitüsü’nden Sami Nadir, Fransız AFP ajansına verdiği demeçte, hükümetin düzgün bir çözüm planı olmaması halinde ülkenin “önlenemez bir toplumsal patlamaya” doğru gittiği konusunda uyardı.
Çoğu, ülkenin önde gelen siyasetçilerine ait olan, Lübnan ekonomisinin belkemiği bankalar, geçen Eylül ayında dolar alım satım ve transferlerine kısıtlamalar getirmişti. Mart ayında ise bankalardan dolar çekimleri tümüyle durduruldu. Gittikçe değersizleşen Lübnan Lirası ile yaşamak zorunda kalan halkın bu sebeple bankalara öfkesini yönelttiği belirtiliyor.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, önceki gün uluslararası topluma ekonomik reformlar için finansal destek sağlama çağrısı yapmıştı. Dünya Bankası da geçen hafta Lübnan’ın sağlık sektöründe kullanılması için 40 milyon dolarlık yeni bütçe tahsis ettiklerini duyurmuştu.
