Kahveci'nin hesaplamasına göre ülkeye 2019 yılında çeşitli kalemler alt alta konularak toplandığında 838 milyon dolarlık net döviz girişi oldu. Ancak bu dönemde bankalardaki döviz mevduatı miktarı 21,5 milyar Amerikan Doları arttı. 

Bu aradaki fark nereden geliyor? Kahveci'nin yazısından ilgili bölüm şöyle:

Türkiye’nin brüt borç stoku tablosu en son Mart 2019 verisini açıkladı. 2018 sonunda 444 milyar 815 milyon dolar olan borç stoku, Mart 2019’da 8,6 milyar dolar artışla 453 milyar 423 milyon dolara yükseldi. Lakin bu veri zaten ‘Ödemeler Dengesi’ hesabında görülüyor.

Kamu yılın ilk çeyreğinde net dış borçlanma ile dış kaynak sağlamıştı. Buna rağmen cari açık ancak kapatılabildi. Yani gelen paralar-giden paraya ancak yetti ve sadece 838 milyon dolar net giriş oldu.

Özel sektörün yurt dışında sağladığı uzun vadeli kredilerde ise ilk 3 ayda sadece 225 milyon dolar azalma (ödeme) var. Oysa nisan-mayıs aylarında özel sektörün yurtdışı uzun vadeli kredileri de 4 milyar 745 milyon dolar azalıyor. Yani net dış borç ödemişiz. Bu veriler de ödemeler dengesi içinde yer alıyor aslında.

Bütün mesele şu; dışarıdan net döviz girişinin 1 milyar doların altında kaldığı bu dönemde nasıl oluyor da yurt içinde döviz hesapları 21,5 milyar dolar artıyor?

Acaba bankalar döviz kredilerini artırıp kayıtlı döviz varlığı mı artırdı?

Aralık 2018 bankaların yabancı para kredileri (BDDK verisi) 182 milyar 174 milyon dolar. 31 Mayıs 2019 bankaların yabancı para kredisi 178 milyar 977 milyon dolar.

Ortada 21,5 milyar dolarlık döviz mevduat artışını destekleyecek bir YP kredi genişlemesi de olmamış. Hatta tersine YP kredilerinde 3,2 milyar dolarlık eksilmesi var.

İyi ama ne olmuş da ülkede millet döviz alırken dolar yükselmemiş? Bu döviz talebi nasıl karşılanmış?

***

Hatırlarsanız bu dönemde kamuoyuna sürekli düşen haberler şu oldu: Bir kısım bankalar döviz satıyor...

Gerçekten bu bankalar nereden bu kadar döviz buldu da sattı?

Merkez Bankasının swap dövizleri ne oldu? (TL karşılığı belirli bir vadeler için alınan döviz)

Milletin dövizi yine millete mi satıldı?

Sahi, nasıl oldu bu iş?