Soru: “Bir sohbet meclisinde çay arası verilmişti. Bu arada bi arkadaşım üst komşusuyla hoş olmayan sözler söyledi. (Almanya’da yaşıyoruz.) Ben de gıybete gerek yok diye nazikçe müdahale etmek istedim. Arkadaş Hıristiyan birinin gıybeti yapılabilir, bunda günah yoktur dedi. Bu bilgi doğru mu? Müslüman olmayan birinin gıybeti yapılabilir mi?” (Hüseyin Ş.)
Meseleye şöyle yaklaşalım isterseniz. Neticesi itibariyle gıybet bir kul hakkı mıdır, değil midir? Şüphesiz bir kul hakkıdır.
Peki kul hakkı olan bir konuda insanları Müslüman-gayri Müslim şeklinde ayırmak doğru mudur?
Netice itibariyle gıybeti yapılan kişi bir insan değil midir? Hangi dine veya inanç sistemine inanmış olursa olsun...
Sözün burasında gıybetin tarifini bi hatırlayalım. Gıybet, bir kimsenin arkasından hoşuna gitmeyecek şeyleri söylemek, başka bir ifadeyle kendimize söylendiği zaman hoşlanmayacağımız bir şeyi, başka bir kimse hakkında arkasından konuşmamız anlamına gelir.
Bu tariften hareketle sorunuza gıybet ve sonuçları açısından bakalım ve şu soruyu soralım:
Gıybetin haram kılınmış olmasının sebebi nedir?
Şüphesiz gıybet, insanın haysiyet ve şerefine açık bir saldırıdır. Yani gıybet, gıybeti yapılan kişinin başkaları nezdindeki onur, şeref ve haysiyeti ile oynamaktır. Çünkü o, iki yüzlülüğün, sevgi ve saygıda samimiyetsizliğin ifadesidir.
Ayrıca gıybet toplumsal huzuru zedeleyen ve yaygınlık derecesine göre yok eden, insanların arasında güveni kaldıran çirkin bir hastalıktır. Gıybetin haram kılınmasının, uhrevi cezasının ağır olmasının altında bunlar da rol oynamaktadır şüphesiz.
Günümüzde insanlar hep beraber yaşıyorlar. Hangi devlette olursa olsun Müslüman da yaşıyor gayri müslim de. Hem de iç içe ve hayatın her alanında.
Soruda da bahsedilmiş. Düşünün kardeşimizin üst komşusu bir Hıristiyan. Aynı binayı paylaşıyor. Her gün yüz yüze geliyor.
Yani bugün dünyada başta Batı ülkeleri olmak üzere milyonlarca Müslüman, “Gıybeti olur mu” denilen insanlarla içli-dışlı ve birlikte yaşıyor. Hatta evlilik sebebiyle akrabalıklar kuruluyor.
Çocuklar okullarda aynı sırada oturuyor. Özel günlerde aynı masada paylaşılıyor. Beraber yemekler yenip kahveler içiliyor. Aynı iş yerinde çalışılıyor. Komşuluklar kuruluyor. Vs. vs.
Şimdi gıybetin haram kılınmasındaki amaç, toplumsal huzura zarar vermemek, bir arada yaşayan insanların birbirlerine olan güven, muhabbet ve güven duygularını zedelememek ise şayet -ki şüphesiz öyledir- o zaman sorunun cevabı kendiliğinden ortaya çıkıyor.
Bi düşünelim. “Gayri müslimin gıybeti yapılabilir” hükmünü duyan bir Hıristiyan bu sözü söyleyen kişi hakkında ne düşünür? Hem de bu kimse onun komşusu ise. Hele de bu sözü söyleyen kişinin mensup olduğu dine yani İslam’a nasıl bakar?
Dinimiz hakkında insanları su-i zanna sevk etmeye hakkımız var mı?
Elbette yok. Hatta daha ötesi, böylesi bir yaklaşım inanmış olduğumuz değerlere bir ihanet olarak de değerlendirilebilir.
O zaman hangi inanca sahip olursa olsun gıybetten uzak durulmalı, gıybetin basit insanların eğlencesi olduğu unutulmamalı...
