NATO’nun başkanlık koltuğunda 2014 yılından beri oturan Genel Sekreter Jens Stoltenberg, 2022 yılının Eylül ayında görev görevi bırakıyor. Stoltenberg’in adıNorveç Merkez Bankası’nın başkanlığı için geçerken yerine birçok aday öne çıkıyor.
Rusya’nın resmi kanalı RT News muhtemel adayları mercek altına aldı. Ukrayna ile Rusya arasındaki gerilim yükselirken, NATO liderliğinin seçimi hem dünya hem de Rusya için daha çok önem kazanıyor. İşte NATO’nun başına geçmesi mutemel isimler…
2016’dan 2019’a kadar İngiltere başbakanı olarak görev yapan May, Stoltenberg’den sonra atanırsa NATO’nun başına tarihte ilk kez bir kadın gelecek. Bu bile, tek başına dünyaya önemli bir mesaj veriyor. Dünya basınında çıkan haberlere göre, İngiltere May’i Avrupalı ve Atlantik ötesi bir oyuncu olarak göstermeye çalışıyor. Ayrıca May’in seçilmesi Londra’nın konumunu sağlamlaştırmasına yardımcı olabilir.
Ancak Fransa, bir İngiliz politikacıyı NATO’nun en üst görevinde görmek istemeyebilir. Amerikalı muhafazakar bir düşünce kuruluşu olan Heritage Foundation’da yayınlanan bir makaleye göre; Fransa bir İngiliz adayını düşürmeyi göze alabilir. Çünkü Fransa, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile yaptığı denizaltı anlaşması AUKUS’a milyarlarca dolar harcadı. Fakat anlaşma kısa bir süre sonra iptal edildi. Bu anlaşmayı fesh edilmesine sebep olan çoğunlukla Washington ve Kanberra olurken, İngiltere de önemli bir rol oynadı.
Hollanda’nın görevdeki başbakanı Mark Rutte, 2010 yılından beri bu görevi elinde tutuyor. Temsil ettiği ülke NATO’nun kurucu üyesi olduğu için adaylığı birçok kişi için ‘mantıklı’ görülüyor. Rutte ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda, Rusya’ya karşı yaptırımlarda ve Kiev’e “savunma silahları” sevkiyatı konusunda Batılı liderlerle tamamen aynı çizgide.
Yine de, zorlu koalisyon görüşmelerinin ardından Aralık ayı ortasında Hollanda Başbakanı olarak dördüncü dönemini garantileyen Rutte, yarım yıl sonra görevini NATO genel sekreterliğiyle takas etmeye pek hevesli olmayabilir.
Bir yıldır Estonya Başbakanı olan Kallas, listeye giren başka bir kadın aday. Kallas, Rusya’ya karşı sert duruşuyla tanınıyor ve Avrupalı müttefiklerini Rus enerjisine güvendikleri için eleştiriyor. Ayrıca Kallas’a göre, Kuzy Akım (Nord Stream) 2 gaz boru hattı için yorumu; hiçbir zaman ekonomik bir proje olmadığı, bundan ziyade jeopolitik bir proje olduğu yönünde.
Estonya ayrıca, gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 2’sini veya daha fazlasını savunmaya harcayan ülkeler arasında. Bu sadece NATO üyesi birkaç devletin başarabildiği bir hedef. Bu başarı Kallas’ın yıldızının parlamasına epeyce yardımcı olacak gibi gözüküyor.
Ayrıca Estonya, Doğu Avrupa’da Rusya’ya yakın eski bir Sovyet Cumhuriyeti. Dolayısıyla NATO’nun başında bu kanattan birinin bulunması, NATO’nun doğuya doğru genişleme konusunda ciddi olduğunun bir işareti olarak yorumlanabilir. Kallas dışında, Estonya’nın eski Cumhurbaşkanı Kersti Kaljulaid de medya tarafından Stoltenberg’in olası halefi olarak gösteriliyor.
Listedeki bir diğer kadın olan İtalyan politikacı, 2019 yılına kadar bu görevde bulunan AB dış politika şefi olarak uluslararası sahnede adından söz ettirdi. Bununla birlikte, Mogherini’nin geçen yılın başlarında Çin konusundaki uzlaştırıcı tutumu, adaylığını olası kılabilir.
Romanya’nın görevdeki Cumhurbaşkanı Iohannis’in de eli kuvvetli. Iohannis, ülkesini askeri harcamalar açısından NATO’nun en iyi performans gösteren ülkeleri arasında yer aldırdı. Ayrıca, Romanya da Doğu Avrupa topraklarında bir ülke. Ancak Romanya’dan birinin NATO Genel Sekreteri seçilmesi halinde Rusya’nın nasıl tepki vereceği kestirilemiyor.