Alevler, 400’ü aşkın itfaiyecinin çabalarına rağmen söndürülemedi. Uzmanlar, Notre Dame’ın kendine has ahşap iskeletinin ve çatısının, yangının büyümesinin de sebebi olduğunun altını çiziyor. Peki, o çatının özellikleri ne?

Notre Dame’ın 100 metre uzunluğunda ve 10 metre yüksekliğindeki ahşap çatısı ile ahşap iskeleti, 1160-1170 yılları arasında 21 hektarlık bir ormandan kesilen 13 bin meşe ağacı ile yapıldı. Çatı bu nedenle Fransızlar arasında ‘forêt (orman)’ olarak da adlandırılıyordu.

Onlarca metre uzunluğundaki meşe kütükler, dönemin Gotik mimari stilinin tanımlayıcı unsuru olan yüksek ve sivri kemerlerin ortaya çıkarılmasını sağlamıştı. Bu dönemde işçiler önce yapının iskeletini kuruyor, istenen yüksekliğe çıkıldığında ise kirişleri, sivri kemerleri oluşturacak şekilde 55 derecelik açılarla birleştiriyordu. Notre Dame’da, bu şekilde inşa edilen ahşap çatının üzerinde bir de 210 ton ağırlığında kurşun ‘kaplama çatı’ bulunuyordu. Ahşap çatı, bu kurşun çatıyı destekliyordu.

Meşe ağaçlarının istenilen yüksekliğe çıkması, kullanıldıkları dönemde 300 ila 400 yaşında olmalarını da gerektiriyordu. Yani katedralin meşe ağaçlarından oluşan iskeleti 12’inci yüzyılda inşa edilse de, dün yanan kısımdaki ağaçların sekizinci veya dokuzuncu yüzyıldan bebri hayatta olduğu sanılıyor.

Dolayısıyla söz konusu yapı iskeleti ve çatısı, Ortaçağ’dan bu yana çeşitli restorasyonlardan geçirilmesine rağmen ana iskeletini koruyordu. Yani, burası Paris’in en eski mimari miraslarından biriydi.

Ancak o çatı, yangında itfaiyecilerinin işini özellikle zorlaştıran şey oldu. Uzmanlar, yangının başladığı nokta da olan çatıya itfaiyeciler tarafından ulaşılmasının son derece zor olduğunun altını çiziyor. Buna göre, taş bir dış cepphenin içindeki ahşap kemerlerin yanmaya başlaması, itfaiyecilerin yangının kaynağına ulaşmak için içeri girmesini uzun süre engelledi. Yapının yüksekliği de, alevlerin ‘oksijen alarak’ körüklenmesine sebep oldu.

Fransız itfaiyecilerin ise kurallar dahilinde belli bir sırayı izlemek durumunda olduğu belirtiliyor. Buna göre insan hayatına öncelik verilirken, ardından sanat eserleri, sunak ve mobilyaların kurtarılması gibi bir sıra izlendi.

Peki restorasyon çalışmalarında ne yapılacak? Sosyal medyada, bu konuda dikkat çekici bir iddia hızla yayılıyor. Buna göre, Notre Dame’ın Fransız Devrimi sonrasında hasar görmesinin ardından, olası bir ‘faciaya’ hazırlıklı olunması için Versailles Sarayı’na meşe ağaçları dikilmişti. Bu meşelerin Notre Dame’ın iskeletinin ve çatısının yeniden inşasında kullanılacağı öne sürülüyor ama yetkili bir kaynaktan teyit gelmiş değil…