ODTÜ’lü bilim insanları, insan DNA’sının müziğini ve görselini çıkarabilen bilgisayar programı geliştirdi. ODTÜ Enformatik Enstitüsü Öğretim Üyesi Elif Sürer, yaptığı açıklamada, “İçindeki Müzik” projesine, yüksek lisans öğrencisi Elif Bozlak ile başladıklarını ifade etti.

Bir sanat enstalasyonu olarak başlayan projenin DNA’daki kromozomların gitar teli uzunluğuna ve ilgili notalara çevrildiği, mutasyonların LED’ler ve müzikle gözlenebildiği bir araştırma projesine dönüştüğünü bildiren Sürer, “bang. Art Prix Innovation’da sergilenen projemiz, 92 kişiden alınan verilerle Bologna’daki GOODTECHS 2018 akademik konferansında da sunuldu.” dedi.

Müziğin tınısı kişiden kişiye kültürden kültüre değişebilir mi?” diyerek yeni bir çalışma yaptıklarını ve İTÜ Uluslarası Müzik and Bilimler Sempozyumu’nda sunduklarını dile getiren Sürer, “Projemizde DNA’yı işitselleştirdik ve görselleştirdik diyebiliriz. Her insanı bir diğerinden ayıran özelliklerini müziğe ve bir yandan da ışık sinyallerine ve animasyonlara dönüştürdük.” diye konuştu.

Sürer, projelerinde insan DNA’sının melodisini ve görselini çıkarabilen bilgisayar programı geliştirdiklerini bildirdi.

ODTÜ Enformatik Enstitüsü Öğretim Üyesi Aybar Can Acar ise insan DNA’sında insanların birbirlerinden farklı olmalarına neden olan kromozomların olduğunu hatırlattı. DNA’da tamamen kişiye ait mutasyonların bulunduğunu belirten Acar, şu bilgileri verdi:

“Kromozomun tamamını tel gibi düşünürsek, bir saz ya da gitar teli olsun, bunu perdelere ayırdığımızı düşünelim. Sekanslama sonucunda bu perdelerde mutasyon olduğunda sırayla bu perdelere basarak kişiye özgü melodiyi çıkarmış

oluyoruz.

Yazılımın yanında yaptığımız bir aletin üzerinde 1’den 22’ye kadar sayılar koyduk. Bu dinlenecek insanların her birinin kromozomundaki melodileri çalıyor ve bu melodinin hangi kromozomdan geldiğini gösteriyor. Böylece her insana özgü bir melodi ortaya çıkarmış olduk. İnsan DNA’sı gibi DNA’nın mutasyonlarından üretilmiş her insana özgü özellikler taşıyan bir müzik ortaya çıkmış oluyor. Böylece dünyada kimsede olmayan ve büyük ihtimalle de olmayacak bir müzik ortaya çıkarmış olduk.”

ODTÜ Enformatik Enstitüsü yüksek lisans öğrencisi Elif Bozlak ise projelerinde 5 farklı kişinin DNA verilerini kullandıklarını anlattı.

Bireyler arasında farklılıklar ya da benzerlikleri ortaya koyan kromozomlardaki mutasyonları LED aracılığıyla görsele ve sonrasında da müziğe çevirdiklerini bildiren Elif Bozlak, bununla ilgili bir de animasyon hazırladıklarını aktardı.

Dünya genelinde kendi çalışmalarına benzer çalışmaların yapıldığını dile getiren Elif Bozlak, “Ancak DNA mutasyonları kullanılarak kişiye özel bir müzik ve görsel çıkarılmasına daha önce rastlamadık. Bu çalışmamızın ilk olduğunu düşünüyoruz. Kromozomların boylarını ayrı ayrı gitar teline eşitleyerek frekans değerlerine çevirdik. Sonrasında bu frekans verilerinden üzerine farklı sesler ve görseller, animasyonlar oluşturduk.” dedi.

DNA’daki mutasyonların hastalık anlamına gelmediğini, bunların kişiye özgü olduğunu dile getiren Bozlak, “Amacımız eğlenceli ve dikkat çekici yöntemlerle DNA’yı öğretmekti. Bunun için anket çalışmaları yaptık. İkiz insanlarda bile mutasyonların olduğunu bizim projemiz çok kolaylıkla öğrencilere gösterebiliyor. Bunun için öğretici bir çalışma oldu.” değerlendirmesini yaptı.

“Bir kişi gelse benim de müziğimi çıkar dese çıkarabilir misiniz?” sorusuna Elif Bozlak, “Biraz zaman alır ama çıkarırız. Biz kendi çalışmamızda, farklı insanların yayınlanmış DNA verilerini kullandık.” yanıtını verdi.