Türkiye 24 Haziran seçimleriyle birlikte artık resmen cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçiş yaptı. Milletvekilleri, yemin töreninden sonra resmen görevlerine başladı. Yeni sistemde kanun yapma yetkisini elinde bulunduran TBMM’nin yanı sıra, cumhurbaşkanı da doğrudan anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, Meclis’ten bir yetki kanunu çıkarılmasına ihtiyaç duymaksızın kararname çıkarabilecek. Yani bir anlamda OHAL kalksa da ruhu yaşayacak... Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile OHAL KHK’leri arasında ufak da olsa bir fark var. 

 BBC Türkçe’den Fundanur Öztürk’ün derlemesine göre OHAL KHK’ları ile yeri ve kapsamı sınırlı olmak şartıyla her konuda düzenleme yapılabiliyor; çekirdek haklara dokunmamak ve uluslar arası hukuktan doğan yükümlülüklere uymak şartıyla temel hak ve özgürlükler sınırlandırılabiliyor, hatta durdurabiliyordu. Olağan KHK’lar ve onların yerini alacak cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile sadece ekonomik, sosyal ve kültürel haklar alanında düzenlemeler yapılabiliyor; kişisel ve siyasal haklar ise düzenlenemiyor.

Cumhurbaşkanlığı sistemi ve OHAL dönemi arasında yönetimsel ve sınırlandırılan kişi hak ve özgürlükleri açısından önemli farklar bulunuyor. OHAL KHK’ları “geçici” nitelik taşıyor; sadece olağanüstü dönemde uygulanmak üzere çıkarılıyor ve OHAL sona erince de kendiliğinden yürürlükten kalkıyor. Dolayısıyla olağan dönemin kanunlarında değişiklik yapılamıyor, kalıcı durum oluşturulamıyor. Anayasa’ya göre OHAL KHK’ları, kanunda kalıcı bir değişiklik yapamıyor. Eğer OHAL KHK’ları TBMM tarafından onaylanırsa, sadece olağanüstü dönemlerde uygulanmak üzere OHAL Kanunu’nun bir parçası haline geliyor.

Ancak Türkiye’nin son OHAL tecrübesine bakıldığında, çıkarılan KHK’ların süresini ve kapsamını aşan pek çok düzenlenme ve değişiklik olduğu görülüyor. OHAL rejiminin düzenlemeleri olağan dönemin birer parçası haline getirildi, kanunlarda değişiklik yapıldı ve süreklilik kazandı. Söz konusu KHK’ların iptalini isteyen CHP konuyu Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşıdı, ancak mahkeme başvuruyu reddetti. Dolayısıyla teknik olarak cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin OHAL KHK’larına benzer konularda olamayacağı ve Anayasa’ya aykırı olamayacağını söylemekle beraber, cumhurbaşkanlığı sisteminde TBMM ile yetki karmaşası yaşanması halinde başvurulacak AYM’nin 15 üyesinden 13’ünün dolaylı ya da doğrudan partili bir cumhurbaşkanı tarafından atanacağını hatırlatmakta fayda var.