Gazeteciler Cemiyeti (Ankara) Özgürlük için Basın (ÖiB) projesi ağustos ayı raporunda; gerek hükümetin gerek yerel yetkililerin medya mensuplarının çalışmalarını kolaylaştırıcı önlemler alması beklenirken, politik beyanlarda bulunarak gazetecilerin ve medya kuruluşlarının doğrudan hedef alınması veya şiddet kullanılmasına göz yumulmasının kabul edilemeyeceği vurgulandı.

Basına yönelik tehdit ve baskıların endişe verdiği vurgulanan ÖiB raporunda gazetecilik görevini yerini getirmeye çalışan yerli ve yabancı medya mensuplarına yönelik 'şiddet içeren davranışlar', 'doğrudan hedef gösteren politik beyanlar' ile gazetecilerin bilgiye ulaşma talebini 'bilgi kirliliği olur' gerekçesiyle reddedilmesi eleştirildi. Haber ajansı muhabirlerinin bulundukları bir aracın önünün kesilmesi ve araca ateş açılmasının 'çok vahim bir durum' olduğu kaydedilen raporda "Sansür, oto sansür, korku, yıldırma ve caydırma yoluyla gazetecilere açılan davalar, her geçen gün sağanak gibi Türk medyasının üzerine yağmaktadır" denildi.

Katledilen Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz'ın menfur olay öncesi odasında çekilen fotoğraf ve haberler nedeniyle 21 gazeteciye toplam 157,5 yıl hapis istemiyle dava açıldığı kaydedilen raporda hapishanelerde halen 22 gazetecinin bulunduğunun altı çizildi. Raporda, sadece Türk medya mensupları değil, hem Türkiye'deki gelişmeleri hem de Suriye'den göç dalgasını izlemek üzere Türkiye'de bulunan yabancı basın mensuplarının da medyaya yönelik hoşgörüsüzlük ortamından nasiplerini aldıkları vurgulandı.

'SON ÜÇ AYDA İŞİNDEN OLAN GAZETECİ SAYISI 200'E YAKLAŞTI'

Ağustos ayında ilan gelirlerindeki düşüş, Ankara bürolarının kapanması gibi gerekçeler gösterilirken veya gerekçe bile gösterilmeden çok sayıda gazeteci ve köşe yazarının işlerine son verildiği, son üç ayda işinden olan gazeteci sayısının 200'e yaklaştığı belirtildi.

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nca, daha sonra mahkemelerce karara bağlanan, idari tedbir uygulamalarıyla, aralarında haber siteleri de olan 123 internet sitesi, 177 Twitter hesabı, sekiz Facebook sayfası ve bir Youtube kanalının erişiminin engellendiği, çok sayıda haber sitesinin oluşturduğu yeni adreslerden yayınlarına devam etme çabasının da yeni erişim engelleme kararlarıyla bloke edildiği kaydedildi. Raporda, sitelere erişimin tümden engellenmesinin yanı sıra mahkeme kararıyla bazı makalelerin de linklerine erişim engellendiğine yer verildi. Prof. Mehmet Altan'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı eleştirdiği yazısının Cumhurbaşkanı'nın avukatının başvurusuyla mahkemece sansür uygulandığı, yazının haber platformlarındaki linklerin de engellendiği kaydedildi.

RAPORDA YARBAYIN İSYANINI SANSÜRLEYEN AA'YE TEPKİ

ÖiB raporunda, mahkeme kararıyla bile olsa, bu kadar yüksek sayıda siteye veya sitelerdeki belli linklere erişim engellenmesine ilişkin kararların ifade ve basın özgürlüğü ikliminin giderek daraldığının açık bir göstergesi olduğu vurgulandı. Bir yakının kaybedilmesinin, her şart altında büyük travma olduğu vurgulanan raporda "Bir yarbayın terörist saldırıda şehit düşen yüzbaşı kardeşinin cenaze törenindeki isyanını devlet ajansının sansürleyerek vermesinin 'hem tahammülsüzlüğü gösterdiği' hem de 'yakışıksız bir oto sansür örneği' olduğu belirtildi.

LEVENT ÜZÜMCÜ DE MEDYA RAPORUNA GİRDİ

"Giderek derinleşen hoşgörüsüzlük ortamındaki bir diğer örneğin sanat dünyasında da görüldüğüne dikkat çekilen raporda basına verdiği demeçler ve siyasi tutumu nedeniyle sanatçı Levent Üzümcü'nün Şehir Tiyatroları'ndan ihraç edilmesinin 'Eleştiriye tahammülsüzlük, tek tip insan olma talebine direnme, sanatçıların işlerini kaybetmesi için yeterli neden olabildiğini gösterdiği' kaydedildi. Raporda hükümete çok yakın olarak değerlendirilen Star Medya Grubu'na yönelik tehditler ve grup CEO'su Murat Sancak'a yönelik suikast girişiminin ise gerginleşen kutuplaşmanın boyutunu göstermesi açısından bir başka örnek olduğu hususu vurgulandı.

90'LI YILLARA MI DÖNÜYORUZ SORUSU

Artan terör olayları nedeniyle başta MHP olmak üzere birçok kesimce 'çözüm süreci döneminde' bölücü örgütün şehirlerde depoladığı silahların ve mühimmatın temizlenmesi için Güneydoğu illerinde olağanüstü hal ilan edilmesi talebinin yanı sıra fiili olarak ülkenin geniş bir bölgesinde sıkıyönetim veya olağanüstü hal uygulanmasının '1990'lara geri mi dönüyoruz' endişelerini kuvvetlendirdiği de raporda belirtildi.

AB Sivil Düşün Programı çerçevesinde Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen ÖiB projesiyle ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri aylık raporlar halinde kayıt altına alınıyor. ÖiB Ağustos raporuna ve diğer raporlara www.pressforfreedom.org adresinden ulaşılabiliyor.
CİHAN