Kredi kartlarında taksit sınırlamasının kaldırılması bir kez daha gündeme geldi. Türkiye'deki kartlı alışverişin yaklaşık yüzde 80'inin taksitle yapıldığını belirten Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman Akdoğu, kredi kartlarının taksit sayısının esnetilmesine yönelik tartışmaların esas amacının, ekonomiyi canlandırmak olduğunu söyledi.

'YÜZDE 38'İMİZ KREDİ KARTINI KULLANARAK TÜKETİYOR'

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre yılın ilk yarısı itibariyle kredi kartlarından toplam harcama tutarı 261 milyar 480 milyon lira. Bunun 27 milyar 519 milyon lirasını nakit çekim oluşturdu. Kartlı ödeme sistemleri kullanılarak yapılan toplam ödeme tutarı ise geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 15 artarak 250 milyar liraya çıktı. Bu verilere göre hane halkının yaklaşık yüzde 38'inin kartlı sistemlerle harcama yaptığını belirten Yrd. Doç. Dr. Akdoğu, "Kişi başına düşen GSYH'nin 10 bin 404 dolar olduğu ülkemizde, kişilerin kimi zaman çarkı döndürebilmek adına kredi kartlarına yönelimi zorunluluk haline gelebiliyor. Buna ilaveten bireylerin, kısa vade ve görece düşük meblağda nakit gereksinimi için ferdi destek kredileri yerine kredi kartlarını nakdi amaçla kullanımına eğildiklerini de görüyoruz." dedi.

'BORCU BORÇLA KAPATIYORUZ'

Kredi kartlarının nakdi amaçla kullanılmasının, borçları ödeyememe şeklinde kendisini gösteren bir kısır döngü ortaya çıkardığını söyleyen Akdoğu, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi'nin son verilerine dikkat çekti: "TBB Risk Merkezi, mayıs ayı itibariyle sistemde toplam 2 milyon 600 bin kişinin bireysel kredi veya bireysel kredi kartını ödeyememe durumundan toplam 14 milyon 966 bin TL ile yasal takip sürecinde bulunduğunu açıklamıştı. 21 Ağustos haftası itibariyle tüketici kredilerinde takipteki alacak 8,883 milyar TL olurken takipteki bireysel kredi kartları ise 6,246 milyar TL olarak kaydedildi. Geçen yıldan bu yana taksit kısıtını izleyen süreçte ferdi destek kredilerinin, olağan artış seyrini sürdürdüğü görülüyor. Bu durumun bir diğer nedeni, bireylerin yeni bir kredi kartı ya da kartları temin etmeleri ve kredi kartı borçlarını, başka bir kredi kartından nakit edinerek ödeme eğiliminde olmaları. Bu bir kısır döngü. Öte yandan kartların kullanımına ilişkin bilinç ve bilgi düzeyi de hala ciddi bir sorun."

GELİRE ORANLI SINIRLAMA

İhtiyaç dışı harcama eğiliminin yüksek olduğu Türkiye'de, taksit esnekliği ve yüksek limit oranlarıyla hayali bir refah durumu ortaya çıkarıldığını ifade eden Serpil Kahraman Akdoğu, "Ülkemizde, ödeme gücüne göre katlanılması öngörülemeyen harcamalarla beslenen, bir nevi sanal refah durumu söz konusu. Bu noktada sürdürülemez borçluluk riskine karşı düzenlemeler getirilmelidir, örneğin hamillerin BKM nezdindeki tüm kredi kartı toplam limitlerine sınırlama getirilerek, bireyin gelirinin belirli bir oranına endekslenmesi gibi. Ayrıca ancak gerekirse taksitlerin esnetilmesi yoluna gidilmelidir." dedi.

57,8 MİLYON ADET KREDİ KARTI VAR

BKM verilerine göre 2014 yılında toplam 200 bin adet artış gösteren kredi kartı sayısı, 2015'in ilk yarısında 800 bin adet arttı. BKM'ye göre sistemde, 57,8 milyon adet kredi kartı dolaşımda bulunuyor. CİHAN