MOSKOVA (CİHAN)- İran nükleer programında anlaşma sağlanmasını bekleyen uzmanlara göre petrol varil fiyatları Haziran'da bir kez daha sert düşerek 35-40 dolar seviyesine gerileyecek. FACTS Global Enerji Şirketi (FGE) Başkanı Fereydun Feşaraki, Mart sonuna kadar İran nükleer sorununda anlaşma sağlanması durumunda petrol varil fiyatlarının 5 dolar daha düşebileceğini söyledi.

Bir yıldan kısa sürede yüzde 50 düşen Brent tipi petrolün varili 55 dolara satılırken, Ural tip petrol de 51 dolara geriledi. Önümüzdeki dönem petrol fiyatlarında düşüş bekleyen uzmanlardan Fereydun Feşaraki, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini azaltma konusunda isteksiz olduğunu kaydederken, Rusya ve diğer ülkelerin de benzer adımlar atması durumunda Suudi Arabistan'ın üretimi kısabileceğini kaydetti.

Rusya, petrol üretiminde 2015'de kısıntı planlamıyor. Rusya Enerji Bakanlığı, 2014'de günlük 10,6 milyon varil ortalama üretimle Sovyetler Birliği sonrası dönemin rekorunun kırıldığını açıkladı. Özel şirketlerin de katkıları ile üretim geçen yıla göre yüzde 0,7 arttı. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre günlük üretim 1988'de 11,9 milyon varili bulmuştu. 1991'de Sovyetler Birliği'nin son gününde üretim 1988'e göre yüzde 19 azalarak günlük 9,2 milyon varile gerilemişti.

Bir çok uzmana göre petrol varil fiyatlarının 10 dolar seviyesine gerilemesi ve üretimde yaşanan düşüş Sovyetler Birliği'nin dağılmasında etkin rol oynadı. Boris Yeltsin'in 1996'da yeniden seçilmesinin ardından petrol üretiminde durgun bir dönem başladı. 1998'e gelindiğinde petrol varil fiyatları 8 dolar seviyesine inerken, sektörde yatırımlar da durma noktasına geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in iktidara gelmesinin ardından petrol fiyatları da hızla arttı. 2004'de 40 dolara kadar çıkan fiyatlar, 2008 başlarında 127 dolara yükseldi. Küresel mali krizin patlak vermesinin ardından hızla düşen fiyatlar 2009'da 35 dolara geriledi. Bu dönemde Rusya'da petrol üretimi günlük 10 milyon varili aşarak rekor kırdı. Rusya, 2010'da Vankor, Talakan ve Uvat petrol alanlarının da dahil olması ile günlük üretimde Suudi Arabistan'ı geçerek lider oldu. Küresel piyasalarda yaşanan toparlanma ile petrol fiyatları da 2010 sonrası yeniden yükselmeye başladı. 2011'de 110 doları geçen petrol varil fiyatları 2014'de hızla düştü. Petrol varil fiyatlarının bu şekilde devam etmesi durumunda Rusya 2015'de yüzde 4-5 küçülme bekliyor.
CİHAN