Brezilya Dışişleri Bakanı
Celso Amorim ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Davutoğlu, Brezilya'da olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek,
Türkiye ile Brezilya ilişkilerinin son dönemde her alanda hızla geliştiğini bildirdi.
Davutoğlu, bu ilişkilerin üç önemli seviyede geliştiğini ifade ederek, bunları ikili ilişkiler,
bölgesel ve küresel konular olarak sıraladı. İkili çerçevede karşılıklı olarak üst düzey ziyaretlerin yapıldığını ve bundan sonra da yapılacağını söyleyen Davutoğlu, Baş
bakan Recep Tayyip Erdoğan'ın
Mayıs ayı sonunda Medeniyetler İttifakı toplantısı için Brezilya'yı ziyaret edeceğini hatırlattı.
Bakan Davutoğlu, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula De Silva'nın ziyareti sırasında pek çok
anlaşma imzalandığını da anımsatarak, giderek gelişen ilişkileri daha da kurumsallaştırmak, stratejik
işbirliği yapmak istediklerini kaydetti. İki
ülke arasında
ekonomik alanda da büyük bir potansiyel bulunduğunu belirten Davutoğlu, bölgesel konularda da iki ülkenin benzer görüşlere sahip olduğunu bildirdi. Türkiye ile Brezilya'nın farklı kıtalarda bulunduğunu, ancak coğrafyalarının çok uyumlu olduğunu söyleyen Davutoğlu, iki ülkenin de kendi bölgelerinde çok etkili olduğunu, Amorim'in
Orta Doğu ülkelerine ziyareti nedeniyle kendisini aradığını, kendisinin de Latin
Amerika ile ilgili olarak onun görüşlerini aldığını kaydetti.
Küresel konularda da iki ülkenin giderek daha etkin olduğunu ifade eden Davutoğlu, iki ülkenin de BM
Güvenlik Konseyi ve G-20 üyesi olduğunu ve pek çok konuda benzer görüşlere sahip olduğunu bildirdi. Davutoğlu, bu çerçevede
İran'ın nükleer programı konusunda da sürekli danışmalar içinde olduklarını söyleyerek, son olarak Washington'da ABD Başkanı Obama ile üçlü bir toplantı düzenlediklerini ve bu konuya ilişkin görüşlerini aktardıklarını hatırlattı.
Davutoğlu, bugünkü görüşmelerde de bu konuya ilişkin istişarelerini sürdürdüklerini belirterek, İran konusunda diplomatik bir çözüm bulunması için bu çaba ve çalışmalarını sürdüreceklerini ifade etti.
İran ile ilgili bir soruya karşılık Davutoğlu, şimdiye kadar Brezilya ile soruna diplomatik çözüm bulunması için çabaladıklarını ve bunu devam ettireceklerini söyleyerek, bu çabaları yeni başlatmadıklarını, İran ile 5 artı 1 ülkeleri arasındaki açığı kapamaya uğraştıklarını, önemli olan hususun aradaki güven eksikliğini gidermek olduğunu söyledi. Davutoğlu, uluslararası alanda ihtiyaç olanın karşılıklı güven ve işbirliği olduğunu bildirdi.
Türkiye ile Brezilya'nın İran konusundaki tutumu ve önerilerinin ne olduğunun sorulması üzerine Davutoğlu, süreç devam ederken buna ilişkin detay vermenin doğru olmayacağını söyleyerek, önemli olanın ilk olarak güveni tesis etmek olduğunu, bunun için de bütün alternatifleri değerlendirdiklerini kaydetti.
Bakan Davutoğlu, Orta Doğu bölgesinin nükleer silahlardan arınmasını istediklerini belirterek, bununla birlikte nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanmanın İran dahil bütün ülkelerin hakkı olduğunu bildirdi. Davutoğlu, Brezilya ve İran ile temasları sürdüreceklerini söyleyerek, küresel alanda barışı sağlamayı umduklarını ifade etti.
İran ile ilgili bir başka soru daha sorulmasına karşılık da Davutoğlu espri yaparak, Brezilya'ya sadece İran konusunu ele almak üzere değil, ilişkileri geliştirmek için de geldiğini söyledi. Davutoğlu, bölgede askeri bir girişim ya da hareketlilik arzu etmediklerini, bunun için diplomatik çözüm doğrultusunda çalıştıklarını söyleyerek, bölgede ayrıca ekonomik
yaptırım ya da cezalandırma da istemediklerini kaydetti. Bakan Davutoğlu, Türkiye olarak ekonomik yaptırımlara değil, ülkeler arasında ekonomik bağımlılığa inandıklarını söyleyerek, bölge ülkeleri ekonomik açıdan ne kadar birbirine bağımlı olursa barışın o oranda tesis edileceğini, barış için en iyi yolun ekonomik ilişkilerin artırılması ve bölgenin zenginleşmesi olduğunu bildirdi.
Davutoğlu, ekonomik yaptırım tecrübesinin daha önce
Irak örneğinde ya da Küba'da yaşandığını anımsatarak, bunların sonuç vermediğinin görüldüğünü, aksine daha çok olumsuzluğun ortaya çıktığını, ekonomik açından birbirine bağımlı ülkeler arasında daha çok ortak çıkar ve güven olacağını bildirdi. Türkiye'nin İran'ın komşusu olduğuna işaret eden Davutoğlu, bu nedenle Türkiye'nin İran'la ilgili durumdan ve olası yaptırımlardan daha çok etkileneceğini belirtti. Davutoğlu, "İran'la ilgili olarak olumsuz değil olumlu senaryolar görmek, diplomatik çözüm bulunmasını istiyoruz" dedi.
Kırgızistan Devrik lideri Bakiyev'in Türkiye'ye kaçtığı yönündeki bazı spekülasyonların hatırlatılması üzerine de Davutoğlu, Kırgızistan'daki gelişmeleri çok yakından takip ettiklerini, ancak Bakiyev'in Türkiye'de olmadığını kaydetti. Davutoğlu, bu konuyla ilgili olarak da sürekli bir temas trafiği içinde olduklarını söyleyerek, istikrar için çalıştıklarını kaydetti. Bakan Davutoğlu, Bakiyev'in Türkiye'de olduğu iddiaları hakkında, "Gelecek için şimdiden bir şey diyemem ama şu anda böyle bir şey yok. Bu iddialar doğru değil" diye konuştu.
-BREZİLYALI BAKAN AMORİM-
Brezilya
Dışişleri Bakanı Amorim de Davutoğlu'nu ağırlamaktan çok memnun olduğunu ifade ederek, bu ziyaretlerin süreceğini, aynı memnuniyetle yakında
Başbakan Erdoğan'ı da ağırlayacaklarını belirtti.
Türkiye ile Brezilya arasında giderek gelişen ilişkiler ve artan ticaret hacmine işaret eden Amorim, siyasi alanda da benzer görüşlere sahip olduklarını, Orta Doğu,
Filistin sorunları ve İran gibi konu başlıkları için sık sık istişare yaptıklarını kaydetti. "
Asya ile
Avrupa arasında büyük bir ülke olan Türkiye'nin kayda değer bir rolü bulunuyor" diyen Amorim, Davutoğlu ile İran konusunu da ele aldıklarını ve barışçıl bir çözüm bulunması için çabaladıklarını kaydetti.
Amorim, soru üzerine, İran konusunda Türkiye ile birlikte yürüttükleri çalışmaya ilişkin detay vermenin doğru olmayacağını söyleyerek, önemli olanın arada güvenin nasıl oluşturulacağı olduğunu ve bu hassas süreçte çok fazla detay veremeyeceklerini, bulunacak bir çözümün bütün tarafları tatmin edecek bir yapıda olması gerektiğini bildirdi.
Türkiye'nin gerek İran gerekse ABD ile iyi bir diyaloğu bulunduğuna dikkati çeken Amorim, bunun çözüme yardımcı olabileceğini, Türkiye'nin İran ile ilişkilerinin tarihinin çok gerilere gittiğini belirtti. Amorim, Türkiye ile Brezilya'nın İran tarafınca başkalarından daha çok dinlenebileceğini söyleyerek, iki ülkenin güvensizliği körüklemeden duyulma şansına sahip olduğunu ifade etti.
Ekonomik yaptırımlara karşı olduklarını belirten Amorim, bunun daha önce Irak'ta uygulandığını, o dönemde Irak konusunu çok yakından takip ettiğini ve bu yaptırımların hiçbir sonuç vermediğini anlattı. Amorim bu yaptırımların daha çok
yoksul kesimleri etkilediğini söyleyerek, o dönemde Irak için de birçok iddia ortaya atıldığını, ancak bunların hiçbirinin kanıtlanmadığını ve çok sayıda insanın hayatını kaybettiğini ifade etti.