Cumhurbaşkanlığı seçiminin dün yenilenen ilk turuna 367 milletvekilinin katılmaması ve tek aday olan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün adaylıktan çekileceğini açıklaması "derhal seçim" tartışmasını gündeme getirdi. Anayasa'nın, cumhurbaşkanının seçilememesi halinde "derhal seçime gidileceği" hükmü nedeniyle gözler Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) çevrildi. Çok sayıda hukukçu YSK'nın 22 Temmuz olarak belirlenen seçim tarihini değiştirebileceği görüşünde birleşirken "derhal seçim sürecine giren bir parlamentonun Anayasa değişikliği yapmasına" karşı çıktı. AKP Grup Başkanvekili Faruk Çelik "22 Temmuz kararı değiştirilemez" dedi. YSK Başkanı Muammer Aydın, şu açıklamayı yaptı: "Biz şu anda parlamentonun talimatı uyarınca belirlediğimiz takvimi uyguluyoruz. Cumhurbaşkanı seçilemez ve süreç bu şekilde tamamlanırsa konuyu arkadaşlarla oturur değerlendiririz. Şu aşamada sadece önümüzdeki takvim var." Soysal: Derhal seçim! Hukukçuların "derhal seçim" konusundaki yorumları şöyle: Prof. Dr. Mümtaz Soysal: "Derhal" seçime gidilip yeni bir Meclis oluşturulmalıdır. Derhal seçim ilk kez yapılacak. Bu nedenle YSK'nın bir içtihat oluşturması ve "derhal seçim"den ne anlaşılması gerektiğini ortaya koyması gerekiyor. 22 Temmuz'daki seçimin öne alınması gerekecek. YSK seçim takvimindeki bazı süreleri kısaltabilir. Örneğin ön seçim süresi ya da gümrüklerde kullanılacak oy sürelerine ilişkin değişiklik yapılabilir. "Derhal seçim"e gitmesi gereken bir Meclis'in sistemi değiştirecek Anayasa değişikliğine kalkışması zaten Anayasa'nın ruhuna aykırı. Eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu: 102. maddedeki "derhal" ifadesini YSK yerine getirmelidir. Yeniden toplanarak bu süreyi daha erken bir tarihe çekebilir. "Derhal" ifadesi bunu gerektiriyor. Meclis'in bu süreçte yeni Anayasa değişikliklerini görüşmesi siyasi etik açısından sakıncalıdır. Kaboğlu: 22 Temmuz yanlıştı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu: Cumhurbaşkanlığı seçim süreci devam ederken Meclis'in Anayasa'nın 77. maddesini işleterek seçim kararı almaması gerekirdi. Sürecin sonu beklenmeliydi. Meclis Anayasa'yı zorladı. Bunu yaparken YSK'ya da danıştı. YSK da en erken 22 Temmuz'u verdi. Bunu yaparak YSK'yı ve başkanını da yönlendirmiş oldu. Kısaca YSK'nın kullanmak zorunda olduğu inisiyatifi TBMM kullandı. Seçim tarihi konusundaki yetki de YSK'ya geçmiş oldu. Eski YSK Başkanvekili Sabri Coşkun: TBMM erken seçim kararını 22 Temmuz olarak belirledi. YSK da kabul etti. YSK, değişen şartlar olursa TBMM kararına aykırı olmamak koşuluyla her zaman seçim takvimi içinde değişiklikler yapabilir. Karşı görüş: Tarih değişmesin Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu: Bana göre artık seçim süreciyle oynanmaması gerekiyor. Meclis, cumhurbaşkanını 367 ile seçemeyeceğini anlamış ve erken seçim kararı almıştır. Dolayısıyla Anayasa'daki derhal seçim ifadesinin gereğini yerine getirmiştir. YSK'nın bu süreyi kısaltması da mümkün değildir. Bu süreçte Anayasa değişiklikleri yapmak da uygun olmaz. CHP: Derhal seçim AKP: 22 Temmuz CHP Grup Başkanvekili Ali Topuz, "Seçimlerin 22 Temmuz'dan daha öne alınması mümkünse, bunun yapılması gerekir" dedi. Anayasa'nın "derhal seçim" öngördüğünü belirten Topuz, seçimin 24 Haziran'a kadar geçecek 45 günlük sürede yetiştirileceğini belirtti. Topuz, "YSK üyeleri 24 Haziran'a önce 'evet' demişler" diye konuştu. AKP Grup Başkanvekili Faruk Çelik ise seçim tarihinin değişip değişmeyeceğine ilişkin bir soru üzerine "YSK'nın kararları kesindir. Hiçbir yargı organına götürülemez" dedi. Başbakan Tayyip Erdoğan, "Türkiye'de 41 günde yapılan seçim var" demişti. Siirt'te takvim değişmişti YSK, Erdoğan'ın milletvekili seçildiği Siirt seçiminde önceden açıkladığı seçim takvimini değiştirmişti. 3 Kasım 2002 seçimlerinin ardından Siirt'teki seçim bazı köylerde oy kullanılamaması nedeniyle tekrar edildi. YSK, yenilenen seçimlerin 60 gün içinde yapılması gerektiği görüşüyle 9 Şubat 2003'ü seçim tarihi olarak açıkladı. Ancak mevzuatta yapılan değişiklikle 60 günlük süre 90 güne çıkarıldı. YSK bunun üzerine açıkladığı takvimi iptal ederek seçim tarihini 9 Mart olarak değiştirdi. MİLLİYET