23
Nisan 1920'de açılan
Türkiye Büyük
Millet Meclisi'nin ilk başkanı olan
Mustafa Kemal Atatürk, bu görevi 3 yıl 6 ay 5 gün sürdürdü. Atatürk'ün ardından Meclis Başkanlığına seçilen Fethi Okyar, 1 yıl 21 gün görev yaptı.
Meclis tarihinde en uzun süre
başkanlık görev yapan isim, Abdülhalik Renda oldu. Renda 1
Mart 1935'te aldığı görevi 5
Ağustos 1946 yılına kadar sürdürdü ve 11 yıl 5 ay 4 gün ile en uzun süre Meclis başkanlığı yapan kişi unvanını aldı. Renda'yı, 10 yıl 4 ay 4 gün ile Kazım
Özalp, 10 yıl 5 gün ile Refik Koraltan izledi.
Meclis başkanlığı yapan isimler arasında milli mücadelenin önemli isimleri Kazım
Karabekir ve Fuat Cebesoy da bulunuyor. Karabekir 1 yıl 5 ay 21 gün, Cebesoy ise 10 ay 1 gün bu görevi yürüttü.
Eski başbakanlardan
Şükrü Saracoğlu 1 yıl 6 ay 21 gün, Fuat Sürmen ise 3 yıl 11 ay 9 gün görev yaparken, 1960'lı yılların ikinci yarısında
Meclis Başkanı olan Ferruh Bozbeyli, 5 yıl 1 ay 9 gün ile en uzun süreyle bu görevde bulunan 4. isim oldu.
Bozbeyli'den sonra Sabit Osman
Avcı (2 yıl 11 ay 17 gün), Kemal
Güven (3 yıl 6 ay 17 gün), Cahit Karakaş (2 yıl 10 ay 24 gün), Necmettin Karaduman (3 yıl 11 ay 25 gün),
Yıldırım Akbulut (1 yıl 10 ay 15 gün), Kaya
Erdem (1 yıl 10 ay 29 gün),
Hüsamettin Cindoruk (3 yıl 10 ay 15 gün), bu görevi sürdürdü.
TBMM Başkanlığını 2 ay 7 gün yürüten
İsmet Sezgin, 23 Meclis Başkanı arasında bu görevi en kısa süre yapan kişi oldu.
Sezgin'in ardından bu göreve seçilen
Mustafa Kalemli 1 yıl 8 ay 12 gün,
Hikmet Çetin 1 yıl 7 ay 2 gün,
Yıldırım Akbulut 1 yıl 4 ay 10 gün, Ömer İzgi ise 2 yıl 15 gün görev yaptı.
Son iki dönemden beri Meclis başkanlığı görevinde bulunan
Bülent Arınç, 4 yıl 8.5 ay süreyle 1970 yılından beri bu görevi en uzun süre yapan isim oldu.
MECLİS YOĞUN BİR DÖNEME GİRECEK
23. Dönem parlamentosunu oluşturan milletvekillerinin 4 Ağustos Cumartesi günü
yemin etmesinin ardından Meclis yoğun bir döneme girecek.
TBMM'nin yapacağı ilk iş Meclis Başkanını seçmek olacak. İçtüzüğe göre, Meclis başkanlığı için bir yasama döneminde iki kez
seçim yapılıyor. İlk seçilenin
görev süresi 2, ikinci devre için seçilenin görev süresi ise 3
yasama yılı oluyor.
Siyasi parti grupları, Meclis Başkanlığı için
aday gösteremiyor. TBMM Başkan adayları, Meclis üyeleri içinden, Meclisin toplandığı günden itibaren 5 gün içinde
Başkanlık Divanına bildiriliyor. Başkan seçimi gizli oyla yapılıyor.
İlk iki
oylamada üye tamsayısının üçte ikisi, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranıyor. Üçüncü oylamada da salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan iki aday için dördüncü oylama yapılıyor. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, Meclis Başkanı seçilmiş oluyor. Başkan seçimi aday gösterme süresinin bitiminden itibaren 5 gün içinde tamamlanıyor.
TBMM Başkanlığına
adaylık başvurusu, 8 Ağustos
Çarşamba günü saat 24.00'e kadar sürecek. 9 Ağustos
Perşembe günü ise seçim turlarına başlanacak.
TBMM Başkanının seçiminden sonra Meclis Başkanlık Divanı oluşturulacak.
Başkanlık Divanının seçiminin ardından, TBMM'de iki süreç başlayacak. Bunlardan biri 11. Cumhurbaşkanı seçimi, diğeri ise 60. Hükümetin programı ve güvenoylaması olacak.
AA