Konfederasyon tarafından
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na sunulan anayasa taslağında bireylere "
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı" getirilmesi isteniyor. Ayrıca,
Genelkurmay Başkanlığı'nın
Milli Savunma Bakanlığı'na bağlanması, askeri harcamaların
Sayıştay denetimine tabi tutulması gerektiği belirtiliyor.
Yeni anayasa çalışmalarını sürdüren Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na
sivil toplum örgütlerinden
destek gelmeye devam ediyor. Bu kapsamda Türkiye İşadamları ve
Sanayiciler Konfederasyonu (
TUSKON) da yeni anayasa ile ilgili görüşlerini sözlü ve yazılı olarak alt komisyona iletti. TUSKON tarafından hazırlanan yeni anayasa metninde başta 1982 Anayasası'nın tümüyle yürürlükten kaldırılması olmak üzere bireylere "
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı" getirilmesi vurgusu yapılıyor. Halkın demokratik haklarının anayasada açıkça yazılarak güvence altına alınmasının zorunluluk olduğu belirtiliyor.
Genelkurmay Başkanlığı'nın Milli Savunma Bakanlığı'na bağlanması,
Jandarma Genel Komutanlığı'nın da kaldırılarak iç güvenliğin tamamen polise bırakılması gerektiğine dikkat çekiliyor. Ayrıca, askerî harcamaların Sayıştay denetimine tabi tutulması isteniyor.
Askerî mahkemelerin kalkması,
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın özerk yapıya kavuşturulması, parti
kapatmaların zorlaştırılması, dinî özgürlüklerin önünün açılması, seçimlerde yurtdışındaki temsilciliklere
sandık konulması gibi öneriler de TUSKON'un yeni anayasa
teklif metninde yer alan maddeler arasında.
TUSKON'un anayasa metninde, eğitim
öğretim dilinin
Türkçe olması, ancak bölgesel şartlar da dikkate alınarak devletin talep eden kişilere anadillerini öğrenme imkânı tanıması gerektiği kaydediliyor. Söz konusu anayasa teklif metninin "Yeni anayasada.." diye başlayan bazı maddeleri şöyle:
Vatandaşlık, etnik temele dayanmaksızın tanımlanmalıdır. Buna göre, 'Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı' devlet ile bireyler arasındaki hukuki bağı ifade eder.
Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı'na bağlanmalıdır.
Kuvvet komutanları ve üst düzey komutanlar, muadili bürokratlar gibi üçlü
kararname ile atanmalıdır.
Yeni anayasada Jandarma Genel Komutanlığı olmamalıdır. İç güvenlik tamamen polise verilmelidir.
Eğitim dili Türkçe olmalıdır. Ancak bölgesel şartlar da dikkate alınarak, talep eden kişiler
e devlet anadillerini öğrenme imkânı da tanınmalı, bu amaçla gerekli önlemler alınmalıdır.
Her birey; dini, mezhebi veya inancı doğrultusunda eğitim alma ve verme hakkına sahip olmalıdır.
Askerî mahkemeler olmamalıdır. Disiplin mahkemeleri hâkimleri de asker sınıfından olmamalıdır.
Askerlik sürecinde insan onuruna yaraşır bir
ücret almalı ve sosyal güvenlik ödemeleri devlet tarafından yapılmalıdır.
Türk Silahlı Kuvvetleri, profesyonel meslek erbabından teşekkül etmelidir.
Yeni anayasaya göre
parti kapatma zorlaştırılmalıdır. Şiddeti, ırkçılığı ve
yabancı düşmanlığını
savunmamak koşuluyla
siyasi partiler, her türlü görüşü savunabilmelidir.
Yeni anayasada milletvekili dokunulmazlığı hariç tüm dokunulmazlıklar kaldırılmalıdır.
Parlamenter
sistem devam ettirilmelidir.
Cumhurbaşkanı
halk tarafından seçilmelidir.
Yeni anayasaya göre
cumhurbaşkanının, belli bir nisabın altına kabul edilmiş kanunları da referanduma götürme yetkisi olmalıdır.
Yeni anayasa ile HSYK'nın ve Anayasa Mahkemesi'nin yapısı korunmalıdır.
Askerî harcamalar da Sayıştay denetimine tâbi olmalıdır.