Kaleme aldığı analizde dalgalı kurun altını çizen Dasha Afanasieava, Türk lirasının enflasyon sarmalı içerisine düşmesi durumunda garantör olan devletin, dolayısıyla vergi mükelleflerinin, çok büyük ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarılarda bulundu.

TR724'te yer alan habere göre analistler, Türk lirasının daha fazla değer kaybetmesi teorik olarak Hazine tarafından sınırsız yeni borç verilmesi anlamına gelebileceğinin altını çizerken bunun ve başka bir enflasyonist dalga yaratabileceğini söyledi.

Afanasieva, Erdoğan’ın bu hamlesini, kötü giden ekonomik durum yüzünden düşen yeniden seçilme ihtimali karşısında çaresiz bir hamle olarak görüyor. Erdogan, açıkladığı planla aslında “bankacılık sisteminin, faiz oranlarının enflasyona neden olduğu yolundaki tuhaf görüşünden kaynaklanan kotu sonuçlara karşı bağışık olmadığını zımnen kabul ediyor”.

 

Ekonomi yazarı Afanaseiva’ya göre bu tabloda olumlu olan tek şey Erdoğan’ın statükonun sürdürülebilir olmadığını açıkça kabul etmesi. Erdogan bu planla düşük faiz oranları ile liranın değer kaybetmesi arasındaki ilişkiyi kırmayı planlıyor. Ancak, açıklamadan sonra görülen kurdaki dalgalanma, planın önümüzdeki günlerde daha büyük sıkıntılara yol açabileceğinin işaretlerini veriyor.

Mevduatlara verilen garanti, Türk lirasının enflasyonist bir sarmalın içine çekilmesi durumunda kontrol edilemeyecek kayıplara yol açabilir. Su an somut olarak bir problem gözükmese de bu plan potansiyel olarak ekonominin düzgün giden diğer ayakları için büyük riskler barındırıyor: GSYİH’nin sadece %40’ı olan düşük devlet borcu seviyeleri verilen garanti yüzünden yüksek düzeylere çıkabilir. Bu sebeple Türkiye’nin kredi temerrüt takasları (credit default swaps), Ankara’nın temerrüde düşme riskinin artmasından dolayı oldukça yükseldi.

Son olarak, “hükümetlerin döviz piyasalarını ele geçirme girişimlerinin kötü sonuçlanma alışkanlığı” olduğunu hatırlatan Afanasieva, 1992’de sterlini Avrupa mekanizması içinde tutmaya çalışan ve başarısız olan İngilizleri örnek gösterdi. Daha yakın olarak ise, geçmişte Erdoğan’ın birikimlerini lirada tutma çağrılarıyla büyük zararlara uğrayan Türk mevduat sahiplerini hatırlattı.

Reuters’a konuşan Marmara Üniversitesi Ekonomi Profesörü Hurşit Güneş’in tahminine göre, planın 1,2 trilyon lira civarındaki vadeli lira mevduatlarını kapsadığını ve döviz kurunun Türkiye Merkez Bankası mevduat oranından %20 daha hızlı yükseldiğini varsayarsak, duyurulan garanti Ankara’nın bütçesine 240 milyar liralık bir darbe vuracak.

MetroPoll başkanı Özer Sencar, izlenen ekonomik politikanın bir erken seçim stratejisi olduğunu söyledi. Planın kısa vadeli kazanımlara odaklandığını ancak uzun vadede potansiyel acılar içerdiğini belirten Sencar, bu kısa vadeli kazanımlar ile Erdoğan’ın seçimler için 2023’ün ortasını beklemeyeceğini düşündüğünü ifade etti.

Dubai merkezli Tellimer’in başkanı Hasnain Malik, ” Destek önlemlerinin maliyeti, nihayetinde şirketlere daha yüksek borçlanma maliyetleri veya daha yüksek vergiler şeklinde yansıyacak. Güvenilir bir faiz oranı politikası ortamını yeniden kurmaktan kaçış yok” dedi.