Rusya, uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye'ye yönelik en ağır yaptırımlarını açıkladı. Aralarında Rus turistlerin yüzde 60'ını getiren en büyük 3 tur operatörünün de bulunduğu Türkiye kökenli firmaların lisansları iptal edildi. Uçak kriziyle birlikte çalışanlarının yarısıyla yollarını ayıran tur operatörleri kepenk kapatma riskiyle karşı karşıya. Rusya'nın aldığı son karar milyonlarca Rus'un tatil için Türkiye'ye gelmesinin önünü keseceği gibi özellikle Antalya'da binlerce turizm çalışanı işsiz kaldı. Onlardan biri olan Kazım Bayram'ın hamile eşi üzüntüden ikizlerinden birini kaybetti.

Ruble'deki devalüasyon sonucu ekonomik kriz ile başlayan, uçak düşürmeyle derinleşen Rusya krizi son açıklanan yaptırımlarla zirve yaptı. Rus hükümeti aldığı kararla ülkesindeki Türkiye kökenli 6 tur operatörü ve turizm firmasının lisanslarını iptal etti. Lisansı iptal edilen firmalar arasında Renaissance, Attida, Anex, Bentur, Sanmar, Coral'ın yanı sıra Putin'in 'Gitmeyin' açıklamasının ardından Rus operatörlerden önce Türkiye operasyonlarını durduğunu duyuran Pegas da yer aldı.
Ekonomik krizin ardından uçak düşürme ile zora giren firmaların yarı yarıya personel azalttığı bir dönemde yaşanan son gelişme sıkıntıyı iyice derinleştirdi. Kepenk kapatma riskiyle karşı karşı gelen turizm firmalarında işten çıkarmaların ocak ayında daha da hızlanması bekleniyor.

Seyahat Acentaları Yönetcileri Derneği (SAYD) Başkanı Sefa Altınay, ağırlıkla Rus pazarı çalışan tur oparatörü, acenta ve işletmelerde personel çıkarmaların olduğunu ve bunun devam edeceğini söyledi. Lisansların iptal edilmesinin krizin daha da derinleşeceğinin işareti olduğunu ifade eden Aytınay, lisans iptalinin Rusya'nın şu ana kadar aldığı 'en ağır karar' olduğunun altını çizerek, "Lisansların iptal edilmesi ticari açıdan gayrı ahlaki bir durum. Rus uçağı düşürüldüğünde Türkiye satışlarını durduğunu açıklayan ilk firmalardan biri Coral'dı. Rusya ile birlikte tavır alan Türk oparötürünün lisansı iptal ediliyor. Coral pek çok Rus opaeratöründen bile önce 'Biz Türkiye satmayacağız' diye açıklamada bulundu. Daha bunun niye lisansını iptal ediyorsun? Yapılan akıl karı değil. Bence çok vahim bir karar bu."

Pegas, Anex, Coral gibi operatörlerin Türkiye'ye gelen Rus turistin yüzde 60'ını getiren firmalar olduğuna dikkat çeken Sefa Altınay, kaç kişinin işsiz kalabileceğine dair tahmin yapmanın güçlüğüne değinerek, "Bunun nereye sirayet edeceğini bilemiyoruz. Bu tur operatörleri çok entegre organizasyonlar. Bu tur operatörlerinin otelleri, güvenlik, otobüs, animasyon şirketleri var. Tekneleri, turları var. Tur operatörü olarak biliyoruz işletmeleri ama turizmin pek çok yerinde varlar. Otellerinden eleman çıkaracak mı? Kaptanını, teknesini karaya çekecek mi? O anlamda bir şey söyleyemem ama çok ciddi istihdam oluşturan işletmeler bunlar. Kaç kişi çıkaracaklarını kestiremiyoruz ama bu acentelerden binlere kişi Rusya'da, binlerce kişi de Antalya'da işten çıkarılacaktır."

İŞSİZ KALDI ÜZÜNTÜDEN EŞİ ÇOĞUNU KAYBETTİ

Pegas'ta 4 yıla yakın muhasebe elemanı olarak Kazım Bayram da işsiz kalanlardan biri. Uçak krizinin ardından 30 Kasım'da işten çıkarılan Kazım Bayram, "30 Kasım'da beni çağırdılar. İşten çıkarıldığımı söyledir. Eşime üzülmesin diye telefonda söylemedim, akşam anlattım. Eşim ikiz çocuğumuza hamileydi. Ertesi gün doktora kontrole gittiğimizde birisini kaybettiğimizi öğrendik. Eşimin üzülmemesi için elimden geleni yaptım ama mukadderat." diye konuştu.

Yaz operosyonlarını 300 kişiyle gerçekleştiren Pegas'ın çalışan sayısının normal zamanlarda kışın 250'ye düşürüldüğünü anlatan Bayram, "Bu sene öyle değil. Şuan 100'ün altına düştü. 50 kişinin daha çıkarılacağı duyumunu aldım."

10 YILLIK İŞİNDEN OLDU

Antalya'da işten çıkarmalar sadece tur operatörleri ve acentalarla sınırlı değil. Konaklama tesisleri de çok sayıda çalışanıyla yollarını ayırdı. 16 yıllık meslek hayatının son 10 senesini Türkiye'nin önemli turizm markalarından birinin Belek bölgesindeki Türkiye'nin en büyük otellerinden birinde operasyon müdürü olarak geçiren Nurhak Akbudak, 15 Ocak itibariyle iş akdinin feshedileceğinin tebliğ edildiğini belirterek şunları söyledi: "Otelde yazın bin 100 çalışan olurdu, kışın bu sayı 600'e düşerdi. Şuan 400'ün altına düştü. 200-250 arasında tutmaya çalışıyorlar. Çıkışlar ağırlıkla mutfak, restoran gibi birimleri barındıran yiyecek içecek departmanından, kat hizmetleri departmanlarından. Çıkışların 15 Ocak'tan itibaren daha da hızlanacağı konuşuluyor." CİHAN