SAMANYOLUHABER.COM MOSKOVA
Dünyanın nükleer güç sahibi beş ülkesi, nükleer silahsızlanma konusundaki yaklaşımlarını ve ilerleme konusunda tutumlarını dünya kamuoyuna açıkladı.
Nükleer Güçlerin Gözden Geçirilmesi Konferansı’na katılacak ülkelerin hazırlık heyetleri yaptıkları açıklamalarda şu vurgulara değindiler:
Rusya’nın tutumu
Nükleer silahlarını azaltma niyetinde olmadığını ve dünya meselelerindeki olumsuz durumu düzeltmek için ön kolektif çabalar gerektiğini belirtti.
Rus heyeti başkan yardımcısı Mikhail Kondratenkov, silahsızlanma girişimlerini modern askeri-politik ve stratejik bağlamla ilişkilendirmemekten şikayetçi oldu. Rusya, uluslararası güvenlik alanındaki durumdan bağımsız olarak formüle edilen nükleer silahsızlanma fikirlerinin pragmatik ve uygulanabilir olmadığını savunuyor.
ABD ve Çin’in Tutumu
ABD: Silahsızlanmayı tartışmaya hazır olduğunu, ancak Rusya ve Çin’in bunu istemediğini ileri sürdü.
Çin: Nükleer silahların %90’ına sahip olan ABD ve Rusya’nın önce silahsızlandırılması gerektiğini belirtti.
ABD’nin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Özel Temsilcisi Adam Scheinman, Rusya ve Çin’in silah kontrolü ve nükleer riskin azaltılması konusunda diyalog başlatma teklifini reddettiğini belirtti. Çin, en büyük nükleer potansiyele sahip olan Rusya ve ABD’nin öncelikle silahsızlandırılması gerektiğini savunuyor.
Fransa ve İngiltere’nin Tutumu
Fransa: Konuya muğlak ifadelerle giriş yaparken, güvenlik bağlamında silahsızlanmanın zor olduğunu vurguladı.
İngiltere: Asgari sayıda nükleer silaha sahip olduğunu ve diğerleri nükleer silaha sahip olduğu sürece kendi nükleer caydırıcılığını sürdüreceğini belirtti.
Fransız heyeti, mevcut stratejik bağlamın dikkate alınması gerektiğini belirterek, Rusya’nın eylemlerini eleştirdi. İngiltere, asgari düzeyde nükleer silaha sahip olduğunu ve bunların güvenlik için hayati bir garanti olduğunu vurguladı.
Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nın Gözden Geçirilmesi Konferansı, 2026 yılında yapılması planlanıyor ve hazırlık komitesinin ikinci oturumu 2 Ağustos’a kadar Cenevre’de devam ediyor. Bu konferanslarda, 190 ülkeden delegasyonlar anlaşmanın gerekliliklerinin uygulanmasına ilişkin raporlar hazırlıyor.
Hazırlık komitesi oturumunun başkanı Kazakistan Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Akan Rakhmetullin, NPT üyesi ülkelere yeni bir nükleer silah yarışını önlemek için mümkün olan her şeyi yapma çağrısında bulundu.
Rakhmetullin, geleceğe umut ve iyimserlikle baktığını ve dünya toplumunun NPT’nin benzersiz statüsünü destekleyebileceğine inandığını belirtti.